Ασφάλιση Εξαγωγικών Πιστώσεων (ECA): η λύση για τη χρηματοδότηση των πράσινων επενδύσεων μέσα στην κρίση

Στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία η χρηματοδότηση μεγάλων έργων ΑΠΕ παραμένει μια πρόκληση. Είναι ίσως μια από τις πλέον ενδιαφέρουσες πτυχές που χαρακτηρίζει τη σημερινή πραγματικότητα για κλάδους και εταιρείες που παρά την κρίση βλέπουν μπροστά τους σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης τα επόμενα χρόνια. Με δεδομένο ότι οι μεγαλύτερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ τα επόμενα χρόνια θα επενδύσουν σημαντικά κεφάλαια στην υλοποίηση έργων, επιβάλλεται η ανταγωνιστική δανειοδότηση από τις τράπεζες στη βάση ότι ο διαχειριστής είναι υποχρεωμένος να αγοράζει όλη τη παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ αλλά και ότι σήμερα οι τιμές πώλησης της ενέργειας είναι εγγυημένες για όλο το διάστημα που διαρκεί η σύμβαση πώλησης.

Θανάσης Σκουλικίδης οικονομολόγος, σύμβουλος στρατηγικής & επιχειρηματικής ανάπτυξης στις ΑΠΕ.

Όπως είναι γνωστό στις τρέχουσες συνθήκες το κόστος δανεισμού μπορεί να φτάσει και το 10%, κάτι που ασφαλώς δύναται να επιβραδύνει ένα κλάδο που αναμένεται να γνωρίσει σημαντική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια και που παραμένει ψηλά στις προτεραιότητες τόσο της ΕΕ όσο και της ελληνικής κυβέρνησης. Είναι προφανές ότι για να είναι οικονομικά βιώσιμα πολλά από τα έργα ΑΠΕ χρειάζονται ανταγωνιστικοί όροι δανεισμού.

Προσεγγίζοντας σήμερα τις ελληνικές τράπεζες για δανειοδότηση ενός έργου ΑΠΕ ύψους € 60- 70 εκ. οι περισσότερες θα είναι απρόθυμες να το χρηματοδοτήσουν, εξαιτίας του σημαντικά αυξημένου κόστους χρήματος που αντιμετωπίζουν στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες. Επιπρόσθετα, η κλειστή διατραπεζική αγορά δεν επιτρέπει στις ελληνικές τράπεζες να αντλήσουν φθηνό χρήμα και κατά συνέπεια αντιμετωπίζουν με δυσκολία τέτοιες χρηματοδοτήσεις.
Προς αυτή την κατεύθυνση για τη χρηματοδότηση μια σειρά έργων ένας επενδυτής όπως είναι φυσικό στρέφεται στις μεγάλες διεθνείς τράπεζες. Παρόλο που αυτά τα τραπεζικά ιδρύματα δανείζονται με ανταγωνιστικότερους όρους ζητούν επίσης σημαντικά υψηλό κόστος δανεισμού σε σχέση με το παρελθόν, αν και σαφώς χαμηλότερο από αυτό των ελληνικών τραπεζών, διαβλέποντας ασφαλώς τις ευοίωνες προοπτικές και τη βιωσιμότητα των έργων αλλά λαμβάνουν πάντα υπόψη τους το σημαντικό ρίσκο της χώρας, το λεγόμενο στα χρηματοοικονομικά, «country risk».
Στο σημείο αυτό επιστρατεύεται το ECA (Export Credit Agency) ή «Ασφάλιση Εξαγωγικών Πιστώσεων», που αποσκοπεί στην κάλυψη του κινδύνου απώλειας της είσπραξης από τις απαιτήσεις ενός έργου και την κάλυψη του χρηματοοικονομικού κινδύνου που παρέχεται σε ένα τραπεζικό οργανισμό. Με απλά λόγια, πρόκειται για οργανισμούς των κρατών που σε συνεργασία πάντα με διεθνή τραπεζικά ιδρύματα παρέχουν κάλυψη έναντι πολιτικών και οικονομικών κινδύνων κάτι που οδηγεί αυτόματα σε μειωμένο περιθώριο (spread). Με την Ασφάλιση Εξαγωγικών Πιστώσεων, οι οργανισμοί αυτοί δίνουν τη δυνατότητα σε τράπεζες να προσφέρουν ανταγωνιστικότερους όρους δανεισμού, στην προσπάθεια που κάνουν για να τονώσουν την εξαγωγική δραστηριότητα των χωρών τους, προστατεύοντας παράλληλα τις επιχειρήσεις των χωρών τους έναντι οποιασδήποτε αδυναμίας αποπληρωμής από τους αλλοδαπούς οφειλέτες.
Η λύση του ECA, γνωστή στη χώρα μας και από το παρελθόν στην προ-ευρώ εποχή (όταν το κόστος δανεισμού ήταν και τότε σε υψηλά επίπεδα), μοιάζει ενδεδειγμένη στη σημερινή οικονομική συγκυρία που τα τραπεζικά ιδρύματα στην προσπάθεια κάλυψης των αυξημένων οικονομικών και πολιτικών ρίσκων ζητούν αρκετά υψηλό περιθώριο για να προβούν σε τραπεζικό δανεισμό.
Με δεδομένο ότι η μεγάλη πλειοψηφία του εξοπλισμού, όπως ανεμογεννήτριες, πάνελ φωτοβολταϊκών κτλ δυστυχώς, αυτή τη στιγμή, δεν παράγονται στη χώρα μας και άρα εισάγονται από το εξωτερικό, χρησιμοποιώντας τους οργανισμούς αυτούς επιτυγχάνεται μείωση του κόστους χρηματοδότησης.
Η εν λόγω προσέγγιση, είναι χρήσιμη για μεγάλες επενδύσεις και σήμερα που η κρίση έχει εκτοξεύσει τα επιτόκια της χώρας αλλά και κατ’ επέκταση και των εταιρειών στα ύψη, κρίνεται επιτακτική. Προφανώς σε εποχές ταχείας ανάπτυξης που οι όροι δανεισμού είναι ανταγωνιστικοί η χρησιμοποίηση ενός τέτοιου μηχανισμού δεν κρίνεται απαραίτητη.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι δεν είναι το σύνολο των δαπανών μιας επένδυσης επιλέξιμο για χρηματοδότηση με ECA, αλλά μόνο το ποσό που αντιστοιχεί σε προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρονται από την χώρα προέλευσης του agency.

Χαρακτηριστικά ECA

• Ποσό κάλυψης: Συνήθης κάλυψη μεγάλων έργων ακόμα και με capex εκατοντάδων εκατομμυρίων
• Ποσοστό κάλυψης: Μεταξύ 80-95% του ποσού που προέρχεται από την εν λόγω χώρα
• Διάρκεια αποπληρωμής: Εξαρτάται από τη χώρα και το έργο αλλά συνήθως 5-15 έτη εξαιρουμένης της κατασκευαστικής περιόδου
• Περίοδο χάριτος: Μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 2 έτη, αλλά εξαρτάται από το έργο
• Κόστος κάλυψης: Προμήθεια ανάλογη με τον κίνδυνο του έργου
Διαδικασία για την επιλογή μιας επένδυσης από το Export Credit Agency
• Επιλογή από τον επενδυτή ενός μεγάλου διεθνούς τραπεζικού ιδρύματος που να είναι σε θέση να υλοποιήσει το ECA,

• Προσδιορισμός των «επιλέξιμων δαπανών» από το τραπεζικό ίδρυμα, σε συνεργασία με τον προμηθευτή και τον επενδυτή,

• Προετοιμασία από το τραπεζικό ίδρυμα σε συνεργασία με τον επενδυτή αλλά και τον προμηθευτή του Information Memorandum,

• Αίτηση για υπαγωγή της επένδυσης στο ECA και

• Έγκριση της κάλυψης από το ECA, μετά από αξιολόγηση των χαρακτηριστικών του έργου.

Το ECA έχει γίνει τα τελευταία χρόνια πολύ σημαντικό εργαλείο διευκόλυνσης της χρηματοδότησης έργων ΑΠΕ. Για το 2009 μόνο χρησιμοποιήθηκε παγκοσμίως σε όλο το φάσμα της οικονομίας σε έργα ύψους $ 2 τρισ. παρουσιάζοντας αύξηση 30% σε σχέση με το 2008.

in.gr