Στο Ντέρμπαν με μικρό καλάθι

Η διάσκεψη του Ντέρμπαν (COP 17) αποτελεί ένα κρίσιμο σταυροδρόμι στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή. Οι ηγέτες των κυβερνήσεων έχουν τη δυνατότητα είτε να δουλέψουν πάνω σε όσα έχουν επιτευχθεί στην περσινή διάσκεψη του Κανκούν και να συνεργαστούν για την αποτροπή των χειρότερων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, είτε να επιτρέψουν στα κοντόθωρα συμφέροντα μερικών κρατών να διαλύσουν τις συζητήσεις και να μας οδηγήσουν σε μια μη αναστρέψιμη αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, αύξηση που μπορεί να ξεπεράσει τους 3^ο – 4^ο C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.

Το μονοπάτι που θα ακολουθήσουν οι ηγέτες δεν είναι δυστυχώς ακόμα δεδομένο, όμως ας είμαστε ειλικρινείς. Μετά την παταγώδη αποτυχία των διαπραγματεύσεων στην Κοπεγχάγη το 2009, το πολιτικό κλίμα δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί. Το καλάθι που κρατάμε πηγαίνοντας στο Ντέρμπαν πρέπει να είναι μικρό.

Κι αυτό παρότι το Ντέρμπαν αποτελεί ίσως την τελευταία ευκαιρία για τις χώρες που συμμετέχουν προκειμένου να παρέχουν εγγυήσεις σχετικά με το καθεστώς της μελλοντικής συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή. Βλέπετε, η πρώτη περίοδος δεσμεύσεων, το γνωστό σε όλους μας Πρωτόκολλο του Κιότο, εκπνέει το Δεκέμβριο του 2012, σε ένα χρόνο από τώρα. Χρειαζόμαστε επειγόντως μια διάδοχο κατάσταση, ώστε τουλάχιστον να συνεχιστούν οι προσπάθειες μείωσης των εκπομπών από το 2013 και έπειτα. Η ΕΕ έχει δηλώσει ότι επιθυμεί τη συνέχισή του Κιότο, εάν άλλα κράτη συμμετέχουν σε αυτό. Άλλες μεγάλες ανεπτυγμένες χώρες, όπως η Ιαπωνία, η Ρωσία και ο Καναδάς, αρνούνται να υποστηρίξουν την ΕΕ εκτός εάν αναλάβουν παρόμοιες δεσμεύσεις οι αναπτυσσόμενες χώρες. Από την πλευρά τους, οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν επισημάνει πως η συμφωνία για την συνέχιση του Πρωτοκόλλου του Κιότο αποτελεί για αυτές την κόκκινη γραμμή για την πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Η συνέχιση ή μη του Κιότο είναι το φλέγον ζήτημα των συζητήσεων στο Ντέρμπαν. Σήμερα βρισκόμαστε σε αδιέξοδο, που αν συνεχιστεί απειλεί όχι μόνο το μέλλον του Πρωτοκόλλου του Κιότο, αλλά γενικότερα το μέλλον των διαπραγματεύσεων.

Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα αφορά την μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση, για την μείωση των εκπομπών και την πληρωμή δράσεων προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Το ζήτημα περιλαμβάνει την ανάγκη συμφωνίας για την διαχείριση του Πράσινου Κλιματικού Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και για τις πηγές προέλευσης των $100 δις που οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν δεσμευθεί (στην Κοπεγχάγη) ότι θα καταβάλλουν.

Το τρίτο μεγάλο ζήτημα αφορά το κλείσιμο του χάσματος στις δεσμεύσεις των κρατών για την μείωση των εκπομπών. Μία έκθεση του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) επισήμανε πέρυσι ότι υπάρχει μεγάλο κενό της τάξης των 5-9 γιγατόνων CO2 έως το 2020. Πρόκειται πιο συγκεκριμένα για το χάσμα μεταξύ της μείωσης των παγκόσμιων εκπομπών που έχουν υποσχεθεί έως σήμερα τα κράτη και της απαιτούμενης μείωσης ώστε να υπάρχουν πιθανότητες περιορισμού της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2^ο C. Οι σημερινές δεσμεύσεις των κρατών καθίστανται ακόμα πιο ανεπαρκείς αν ληφθεί υπόψη η έκκληση πάνω από 100 κρατών του κόσμου να γίνει ότι είναι δυνατό προκειμένου να μείνουμε κάτω από τους 1,5^ο C. Τα κράτη πρέπει να έρθουν στο Ντέρμπαν με πληρέστερες δεσμεύσεις, αφήνοντας εκτός τις διάφορες ‘τρύπες’ που τεχνηέντως έχουν δημιουργήσει. Πρέπει επίσης να δηλώσουν πρόθυμα να δεχθούν νομικά δεσμευτικούς στόχους για τον περιορισμό των εκπομπών τους.

Δυστυχώς, αν οι διαπραγματευτές συνεχίσουν με την ίδια διάθεση κωλυσιεργίας, η COP 17 είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Έως σήμερα, οι χώρες δεν έχουν κάνει χρήση των θετικών στοιχείων που εξήχθησαν στην περσινή διάσκεψη του Κανκούν ώστε να προχωρήσουν σε πιο φιλόδοξα βήματα. Για την ακρίβεια, οι χώρες έχουν αποτύχει ακόμα και στο να τηρήσουν τις βασικές συμφωνίες που ελήφθησαν στο Κανκούν. Όμως, οι πολίτες του κόσμου περιμένουν από τις συμμετέχουσες χώρες ξεκάθαρα μηνύματα για αυτά που θα πράξουν σε μια δεύτερη δεσμευτική περίοδο ώστε να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην σωτηρία του πλανήτη και των κατοίκων του.

Η Ελλάδα στο Ντέρμπαν

Αναφορικά με την εθνική αντιπροσωπεία, πλέον δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά παρά το γεγονός ότι η στάση της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις της Κοπεγχάγης και του Κανκούν είχε γεννήσει προσδοκίες. Η οικονομική κρίση φαίνεται πως έχει παγώσει την κινητικότητα της Ελλάδας σε θέματα που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος. Δεν είναι τυχαίο ότι στην ομιλία του Υπουργού ΠΕΚΑ κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Βουλή των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης που προέκυψε στις 11.11.11, δεν υπήρξε η παραμικρή αναφορά στην κλιματική αλλαγή. Επιπλέον, πάντα σε επίπεδο συμβολισμού, προκαλεί αλγεινή εντύπωση το γεγονός πως η Ελλάδα δεν βρίσκονταν μέσα στις 165 χώρες που συμμετείχαν στην προπαρασκευστική συνάντηση πριν το Ντέρμπαν, που διοργανώθηκε στον Παναμά στις αρχές Νοεμβρίου.

Επιπρόσθετα, μια σειρά από περιβαλλοντικές αστοχίες της κυβέρνησης, όπως η αποδυνάμωση των περιβαλλοντικών διαδικασιών, η αδιαφορία για την προσαρμογή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των οικοσυστημάτων της χώρας στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και η υποβάθμιση -επί της ουσίας- της σημασίας που αποδίδεται στην ‘πράσινη ανάπτυξη’ υποδηλώνουν την αδυναμία της να κατανοήσει τα οφέλη που θα αναδειχθούν μέσα από την ανάληψη πρωτοβουλιών, σε εθνικό και διεθνή επίπεδο, για το ουσιαστικό πρασίνισμα των πολιτικών.

Εν κατακλείδι, το WWF ανησυχεί για το ενδεχόμενο κατάρρευσης των διαπραγματεύσεων στο Ντέρμπαν. Εκδηλώνουμε την ανησυχία μας όχι για να κινδυνολογήσουμε αλλά για να προειδοποιήσουμε τους ηγέτες ότι με την στάση τους βαδίζουν προς την αποτυχία των συζητήσεων. Η αποτυχία σε αυτή την συγκεκριμένη χρονική στιγμή δεν μπορεί να αποτελέσει επιλογή.

in.gr