Tι είναι το άσθμα;Oι περισσότεροι άνθρωποι θα περιέγραφαν το άσθμα σε ένα παιδί ή έναν ενήλικο ως κρίσεις συρίττουσας δύσπνοιας, οι οποίες εκδηλώνονται άλλοτε κατά τη διάρκεια της άσκησης και άλλοτε κατά την ανάπαυση, είναι δε άλλοτε ήπιες και άλλοτε σοβαρές. Oρισμένοι θα αναγνώριζαν συγκεκριμένους «εκλυτικούς παράγοντες» – όπως, για παράδειγμα, τα κατοικίδια ζώα, τη ρύπανση ή τη γύρη.Κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι το άσθμα είναι μία παιδική πάθηση και άλλοι ότι είναι μία πάθηση που μπορεί να προσβάλει τον άνθρωπο σε οποιαδήποτε ηλικία. Κάποιοι μπορεί να το θεωρούν ως περιστασιακή ενόχληση, που απαιτεί διαλείπουσα, μόνο, θεραπεία, και άλλοι ως ένα επίμονο, σημαντικό πρόβλημα, που χρειάζεται συνεχή θεραπεία. Γίνεται, άραγε, να έχουν όλοι δίκιο; Κατά κάποιον τρόπο, γίνεται· αυτό το ευρύ φάσμα παραγόντων, όμως, είναι που κάνει τόσο δύσκολη την εξεύρεση ενός και μοναδικού ορισμού για το άσθμα.Η λέξη «άσθμα» χρησιμοποιείται ως γενικός όρος για την περιγραφή μιας πάθησης που χαρακτηρίζεται από επεισόδια δύσπνοιας τα οποία προκαλούνται από περιοδική στένωση των αεροφόρων οδών – ή αεραγωγών – των πνευμόνων. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του άσθματος και πολλοί που μπορεί να «πυροδοτήσουν» κρίσεις. Επιπλέον, οι παράγοντες αυτοί ποικίλλουν από άτομο σε άτομο.O καλύτερος ορισμός είναι ότι πρόκειται για μία πάθηση στην οποία οι αεραγωγοί του πνεύμονος παρουσιάζουν φλεγμονή και κατά συνέπεια είναι πιο ευαίσθητοι σε συγκεκριμένους παράγοντες που προκαλούν στένωση των αεραγωγών, μείωση της ροής του αέρα μέσα από αυτούς, δύσπνοια και/ ή συριγμό. Η ευαισθησία των αεραγωγών περιγράφεται ιατρικά με τον όρο «βρογχική υπερ-αντιδραστικότητα». Μέσα στο χειρουργείο ή την κλινική, οι γιατροί χρησιμοποιούν τον όρο «σπασμωδικοί σωλήνες».Το άσθμα, λοιπόν, δεν είναι μία και μοναδική πάθηση: καλύπτει ένα πλήθος διαφορετικών προτύπων. Όπως και η λέξη «καρκίνος», περιγράφει απλώς σε γενικές γραμμές το είδος της πάθησης που έχετε να αντιμετωπίσετε. Κάτω από αυτόν τον γενικό τίτλο, θα βρείτε ένα πλήθος περιπτώσεων, εκλυτικών παραγόντων και πιθανών εκβάσεων. Ως εκ τούτου, ό,τι είναι καλό για έναν ασθματικό δεν είναι απαραίτητα καλό και για έναν άλλο. Το άσθμα είναι μία πολύ ιδιαίτερη πάθηση και η αντιμετώπισή του πρέπει να εξατομικεύεται, ανάλογα με τους παράγοντες που κρύβονται πίσω από το άσθμα κάθε ατόμου.Βασικά σημεία που αξίζει να θυμάστε
- Λόγω του ευρέως φάσματος των παραγόντων που εμπλέκονται στην πρόκληση του άσθματος και την ποικιλία των αντιδράσεων των αεραγωγών, δεν είναι εύκολο να δοθεί ένας απλός ορισμός για το άσθμα.
- Το άσθμα δεν είναι μία και μοναδική νόσος. Όπως και η λέξη «καρκίνος», καλύπτει πληθώρα διαφορετικών προτύπων.
Ποια είναι η επίπτωση του άσθματος;Η σύντομη απάντηση είναι: μεγάλη!Εκτιμάται ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο υποφέρουν από άσθμα το 20% των παιδιών του Δημοτικού και το 6%-7% του συνολικού πληθυσμού. Το άσθμα είναι η πάθηση που απαντάται πιο συχνά στις χώρες της Δύσης: μόνο στην Αγγλία και την Oυαλία υπάρχουν περισσότεροι από τρία εκατομμύρια πάσχοντες. Στην παιδική ηλικία, τα αγόρια προσβάλλονται από άσθμα δύο φορές περισσότερο από όσο στα κορίτσια, ενώ στην ενήλικη ζωή η πάθηση είναι κατά τι πιο συνήθης ανάμεσα στις γυναίκες.
Αυξάνεται η συχνότητα του άσθματος;Η συχνότητα του άσθματος σημείωσε αύξηση κατά τη διάρκεια των δύο περασμένων δεκαετιών. Για παράδειγμα, ανάμεσα στα μέσα της δεκαετίας του 1970 και τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο αριθμός των ατόμων που επισκέφθηκαν τον παθολόγο τους λόγω κάποιας κρίσης άσθματος, και ιδιαίτερα των παιδιών, πενταπλασιάστηκε. Αύξηση σημείωσαν επίσης και οι εισαγωγές στα νοσοκομεία, ιδιαίτερα των παιδιών. Η αύξηση αυτή ενδέχεται να οφείλεται στο γεγονός ότι οι γονείς αναζητούν συχνότερα την ιατρική συμβουλή για τα παιδιά τους παρά για τους ίδιους. Είναι πιθανό, όμως, να ευθύνονται και άλλοι παράγοντες. Ευτυχώς, η αυξητική τάση σταμάτησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και έκτοτε η συχνότητα του άσθματος έχει σημειώσει ελαφρά πτώση.Βασικά Σημεία που αξίζει να θυμάστε
- Μόνο στη Μεγάλη Βρετανία και την Oυαλία πάνω από τρία εκατομμύρια άτομα πάσχουν από άσθμα.
- Τα αγόρια προσβάλλονται συχνότερα από άσθμα από όσο τα κορίτσια, αλλά η πάθηση είναι ελαφρώς πιο συχνή στις γυναίκες από όσο στους άνδρες.
Γιατί αυξήθηκαν οι περιπτώσεις άσθματος;Η αύξηση αυτή μπορεί να οφείλεται εν μέρει στο ότι οι γιατροί χρησιμοποιούν πλέον τον όρο «άσθμα», ενώ παλαιότερα χρησιμοποιούσαν τον όρο «συρίττουσα βρογχίτιδα». Η εξήγηση αυτή, όμως, δεν είναι αρκετή. Για την αύξηση των κρουσμάτων άσθματος έχουν κατηγορηθεί η έκθεση σε αλλεργιογόνα μέσα στο σπίτι, οι ιογενείς λοιμώξεις, διάφορα στοιχεία του εσωτερικού περιβάλλοντος, όπως είναι η κεντρική θέρμανση, η ατμοσφαιρική ρύπανση, το στρες του σύγχρονου τρόπου ζωής – ακόμα και οι ίδιες οι θεραπείες που χρησιμοποιούνται για το άσθμα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν την ενοχή μεμονωμένων παραγόντων. Στην πραγματικότητα, το πιθανότερο είναι να οφείλεται η αύξηση σε έναν συνδυασμό αυτών των παραγόντων, αν και το πιο σημαντικό αίτιο τείνουν να θεωρούνται οι αλλεργίες.
Θάνατοι από άσθμαΕυτυχώς, οι θάνατοι από άσθμα δεν είναι συνήθεις. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960, εκδηλώθηκε μία βραχυχρόνια επιδημία θανάτων λόγω άσθματος, η οποία, όπως ισχυρίστηκαν ορισμένοι, οφειλόταν στην τοξικότητα ενός εισπνευστήρα άσθματος που κυκλοφορούσε την εποχή εκείνη. Αργότερα, η θεωρία αυτή αμφισβητήθηκε και ενδέχεται να συνετέλεσαν και άλλοι παράγοντες. Το πιθανότερο, όμως, είναι να μη μάθουμε ποτέ όλη την αλήθεια γύρω από αυτό το συμβάν.Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι θάνατοι από άσθμα προκαλούνται από την πλημμελή καταπολέμησή του και έχει αποδειχθεί ότι τα δύο τρίτα των θανάτων από άσθμα θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί με επαρκή θεραπεία. Πρόσφατα, σημειώθηκε μία ακόμα ελαφριά αύξηση των θανάτων από άσθμα σε ασθενείς άνω των 50 ετών, αλλά και η τάση αυτή υποχώρησε μέσα στη δεκαετία του 1990. O λόγος της αύξησης αυτής δεν έχει γίνει σαφής, αν και, στους μεγαλύτερους σε ηλικία ασθενείς, η διάκριση μεταξύ άσθματος και χρόνιας βρογχίτιδας γίνεται συχνά με δυσκολία και αυτό μπορεί να οδήγησε σε μία διαφοροποίηση του τρόπου διάγνωσης.
Γεωγραφικές διαφορέςΥπάρχουν σίγουρα κάποιες περιοχές στη Μεγάλη Βρετανία όπου οι εισαγωγές σε νοσοκομεία και οι επισκέψεις σε παθολόγους λόγω άσθματος είναι πιο συχνές από όσο σε άλλες. Παρ’ όλα αυτά, οι διαφορές είναι μικρές και δεν συνιστούν ένα σαφές γεωγραφικό πρότυπο, αντίθετα με τις κρίσεις οξείας βρογχίτιδας, που είναι συχνότερες στον Βορρά και σπανιότερες στον Νότο. Η επίπτωση, όμως, του άσθματος ανά τον κόσμο παρουσιάζει μεγάλες διαφοροποιήσεις. Η πάθηση είναι σχεδόν άγνωστη στους Εσκιμώους και στους μαύρους Αφρικανούς που κατοικούν σε αγροτικές περιοχές, ενώ στα δυτικά νησιά Κάρολαον, περίπου το 50% των κατοίκων – και τα τρία τέταρτα των παιδιών – υποφέρουν από άσθμα.Ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα βρίσκονται οι δυτικές χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία και οι λοιπές ευρωπαϊκές χώρες, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, που ο πληθυσμός τους εμφανίζει περίπου το ίδιο ποσοστό άσθματος. Εκείνο που προκαλεί ενδιαφέρον, είναι ότι οι περιοχές με τα λιγότερα κρούσματα άσθματος είναι εκείνες που ενθαρρύνουν λιγότερο την επιβίωση των ακάρεων της οικιακής σκόνης. health.in.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442