Παρ’ όλο που η διάγνωση άσθματος μπορεί να φαίνεται ότι οδηγεί αναπόφευκτα στη χρήση φαρμάκων για τον έλεγχο της πάθησης, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε, εσείς και η οικογένειά σας, να συμβάλετε στη μείωση των συμπτωμάτων. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κάποιες μέθοδοι που δεν θεωρούνται ιδιαίτερα χρήσιμες.
Αποφυγή των αλλεργιογόνωνO περιορισμός των ακάρεων της οικιακής σκόνης μπορεί να είναι πολύ σημαντικός για ορισμένους ασθενείς, αλλά τα μέτρα είναι πολυέξοδα. Η χρήση ειδικών καλυμμάτων για τα στρώματα και τα μαξιλάρια είναι αποτελεσματική, αλλά εξαιρετικά δαπανηρή, εκτός αν χρησιμοποιηθούν απλά καλύμματα από πολυαιθυλένιο, τα οποία, όμως, κάνουν το στρώμα να τρίζει και τον χρήστη του να ιδρώνει! Τα ειδικά σπρέι για την εξουδετέρωση των ακάρεων δεν αρκούν από μόνα τους για τον έλεγχο του άσθματος. Θεωρητικά, πρέπει να αφαιρούνται τα χαλιά και οι κουρτίνες και να τοποθετούνται στα παράθυρα γρίλιες. Τα λούτρινα παιχνίδια πρέπει να τοποθετούνται κάθε εβδομάδα στην κατάψυξη για 12 ώρες, ώστε να σκοτώνονται τα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Τα μέτρα αυτά, όμως, είναι χρονοβόρα ή δαπανηρά, γι’ αυτό και τα εισπνεόμενα φάρμακα συνιστούν μία πολύ πιο εύκολη μέθοδο ελέγχου των συμπτωμάτων στα περισσότερα άτομα.Η απομάκρυνση των κατοικίδιων είναι ένα επίμαχο ζήτημα. Όταν υπάρχει αναμφισβήτητη αλλεργία στις γάτες, τους σκύλους ή τα ποντίκια, πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή μεταξύ του ελέγχου του άσθματος με τη βοήθεια εισπνευστήρων και της θλίψης που μπορεί να προκαλέσει η απομάκρυνση του κατοικίδιου! Παρ’ όλα αυτά, η μακροχρόνια έκθεση στα κατοικίδια, ακόμα και σε εκείνα που δεν προκαλούν άμεσα κάποια κρίση, μπορεί να επιδεινώσει σε χρόνια τα συμπτώματα του άσθματος, εκθέτοντας τον ευαισθητοποιημένο ασθενή σε υψηλά επίπεδα αλλεργιογόνου. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, όπου ο έλεγχος παρουσιάζει περισσότερες δυσκολίες, είμαστε αναγκασμένοι, ορισμένες φορές, να επιμείνουμε στην απομάκρυνση του κατοικίδιου.Πιστεύω ότι οι επιθυμίες του ασθενούς είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Oρισμένοι προτιμούν να απομακρύνουν το κατοικίδιο παρά να χρησιμοποιήσουν εισπνευστήρες. Αλλοι, προτιμούν να υποφέρουν από άσθμα παρά να χάσουν τους «καλύτερούς τους φίλους». Μόνον όταν οι επιθυμίες του ασθενούς θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του, πρέπει να επιμείνουμε στην απομάκρυνση του κατοικίδιου.Πώς να βοηθήσετε τον εαυτό σας ή το παιδί σας
- Μην καπνίζετε
- Αποφύγετε όσο μπορείτε τα κρυολογήματα
- Ελέγξτε την έκθεση στα αλλεργιογόνα
- Φτιάξτε ένα σχέδιο αυτοβοήθειας με τη συνδρομή του γιατρού σας
- Ενημερώστε τους δασκάλους για το άσθμα του παιδιού σας και την ανάγκη χρησιμοποίησης εισπνευστήρων
- Αποφεύγετε τους αναγνωρισμένους εκλυτικούς παράγοντες
Κεντρική θέρμανσηΔεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι κάποια μορφή κεντρικής θέρμανσης είναι ωφέλιμη ή επιβλαβής για τους ασθενείς με άσθμα. Oρισμένοι ασθενείς πιστεύουν ότι η κεντρική θέρμανση με φυσικό αέριο ξηραίνει υπερβολικά τον αέρα, αλλά αυτό δεν θεωρείται ότι μπορεί να αποτελέσει σοβαρό πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε ότι η κεντρική θέρμανση με αέρα μπορεί να προκαλέσει πρόβλημα, ιδιαίτερα στους ασθενείς που έχουν αλλεργία στα ακάρεα της οικιακής σκόνης. Δυστυχώς, η αντικατάσταση αυτών των συστημάτων είναι πολύ δαπανηρή, πόσο μάλλον αφού δεν υπάρχει εγγύηση ότι ο ασθενής θα παρουσιάσει βελτίωση μετά. Προσωπικά, ωστόσο, συστήνω στους ασθενείς μου να αποφεύγουν να εγκαταστήσουν αυτά τα συστήματα όταν φτιάχνουν ένα καινούργιο σπίτι.
Θερμοκρασία υπνοδωματίουΈνας φημισμένος γιατρός του 17ου αιώνα, ο σερ Τζον Φλόγιερ, που έπασχε και ο ίδιος από άσθμα, πίστευε ότι όταν το άσθμα ξυπνούσε τον ασθενή κατά τη διάρκεια της νύχτας, αυτό οφειλόταν στη «ζέστη του κρεβατιού»! Έχει, επίσης, λεχθεί ότι βοηθά να αφήνει κανείς ανοιχτό το παράθυρο του υπνοδωματίου ενώ κοιμάται ή τουλάχιστον να αφήνει ανοιχτό τον κλιματισμό. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχουν σαφείς απαντήσεις. Oρισμένοι ασθματικοί προτιμούν να αφήνουν ανοιχτό τον κλιματισμό κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ άλλοι ισχυρίζονται ότι κάνει την αναπνοή τους ακόμα πιο συρίττουσα, ιδιαίτερα αν αναγκαστούν να σηκωθούν μέσα στη νύχτα για κάποιον άλλο λόγο. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, εκείνος που γνωρίζει καλύτερα τι του ταιριάζει και μπορεί, κατά συνέπεια, να κάνει τις απαραίτητες ρυθμίσεις, είναι ο ίδιος ο ασθενής.
Ιογενείς λοιμώξειςOι ιοί αποτελούν ένα αναπόφευκτο αίτιο επιδείνωσης του άσθματος, αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι δεν μπορείτε να αποφύγετε τις επισκέψεις σε άτομα που υποφέρουν από κρυολόγημα! Για τις μητέρες και τους μαθητές, ωστόσο, αυτό είναι αναπόφευκτο – τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο και δεν πρέπει να χάνουν τα μαθήματά τους απλώς και μόνον επειδή ελλοχεύει ο κίνδυνος να κρυολογήσουν.
Βασικά Σημεία που αξίζει να θυμάστε
- O περιορισμός των ακάρεων της οικιακής σκόνης είναι ιδιαίτερα σημαντικός για ορισμένους ασθενείς.
- Oι σοβαρές μορφές άσθματος απαιτούν την απομάκρυνση των κατοικίδιων.
- Τα άτομα που εμφανίζουν αλλεργίες σε διάφορες τροφές σπάνια μπορούν να ελέγξουν απόλυτα τα συμπτώματα του άσθματός τους ακολουθώντας μια συγκεκριμένη διατροφή.
- Oι γονείς των ασθματικών παιδιών μπορεί να χρειαστεί να εξηγήσουν στους καθηγητές την ανάγκη να έχει το παιδί τους άμεση πρόσβαση στον εισπνευστήρα του.
Τροφικές αλλεργίες
Ένα μικρό ποσοστό των ασθενών με άσθμα, και ιδιαίτερα τα παιδιά, έχουν αλλεργία σε κάποια ή κάποιες τροφές. Για ακόμα μία φορά, πρέπει να βρεθεί η ισορροπία μεταξύ των επιθυμιών του ασθενούς και του ελέγχου του άσθματος. Η πραγματική τροφική αλλεργία δεν είναι ιδιαίτερα συνήθης, αλλά είναι σίγουρα πιο συνηθισμένη από όσο πιστεύουν πολλοί γιατροί. Η διάγνωση είναι συχνά δύσκολη και περιλαμβάνει την πραγματοποίηση χρονοβόρων εξετάσεων. Oι δερματικές δοκιμασίες μπορεί να είναι πολύ παραπλανητικές και δεν πρέπει να οδηγούν, από μόνες τους, στη διάγνωση ή τον αποκλεισμό της τροφικής αλλεργίας. Σε μία σημαντική μειονότητα, ο εντοπισμός της τροφής ή των τροφών που επιδεινώνουν το άσθμα ίσως να επιφέρει θεαματικά αποτελέσματα. Όταν, για παράδειγμα, εμφανίζεται συριγμός μέσα σε λίγα μόλις λεπτά από την κατανάλωση ενός φιστικιού, τότε η διάγνωση είναι προφανής και η καλύτερη θεραπεία είναι η αποφυγή. Από την άλλη πλευρά, η ευαισθησία στα γαλακτοκομικά προϊόντα αναγνωρίζεται πιο δύσκολα, διότι οι επιπτώσεις είναι πιο χρόνιες και όχι τόσο δραματικές.
Περίπτωση 1: ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΑ ΦΙΣΤΙΚΙΑO Νικ πάσχει από άσθμα από μικρό παιδί και ανέκαθεν γνώριζε ότι τα φιστίκια μπορούσαν να του προκαλέσουν ιδιαίτερα σοβαρές κρίσεις. Απέφευγε, λοιπόν, επιμελώς όλα τα φαγητά που περιέχουν φιστίκια, καθήκον που συχνά αποδεικνυόταν δύσκολο! Κατά τη διάρκεια της εφηβείας του, το άσθμα του βελτιώθηκε σημαντικά, αλλά εξακολουθούσε να αποφεύγει τα φιστίκια. Στις σπάνιες περιπτώσεις που έτρωγε μία μπουκιά από φαγητό που περιείχε φιστίκια, ένιωθε αμέσως κάτι σαν μούδιασμα στο στόμα του και έφτυνε την μπουκιά. Η μέθοδος αυτή απέτρεπε συνήθως την κρίση.Μία ημέρα, ενώ έτρωγε στο σπίτι της καινούργιας φιλενάδας του, συνειδητοποίησε ξαφνικά ότι είχε καταπιεί μία μπουκιά φαγητού που περιείχε φιστίκια. Μέσα σε μερικά λεπτά η γλώσσα και τα χείλη του πρήστηκαν και εκδηλώθηκε μία σοβαρή κρίση άσθματος. Μέχρι να μεταβεί στο νοσοκομείο είχε μελανιάσει και είχε χάσει τις αισθήσεις του. Ευτυχώς, έφτασε εκεί πολύ γρήγορα, αλλά και πάλι χρειάστηκε να του παρασχεθεί οξυγόνο για να ανακτήσει τις αισθήσεις του. Η κοπέλα του και η μητέρα της είχαν τρομοκρατηθεί διότι δεν είχαν ιδέα για την αλλεργία του στα φιστίκια – μία από τις τροφικές αλλεργίες που οι ασθενείς δεν ξεπερνούν, συνήθως, ποτέ. Η περίπτωση αυτή απεικονίζει τους κινδύνους που ενέχει η αποσιώπηση των τροφικών αλλεργιών. Αν πιστεύετε ότι είστε ευαίσθητοι σε συγκεκριμένες τροφές, καλό είναι να επισκεφθείτε έναν εξειδικευμένο γιατρό.
Περίπτωση 2: ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤO ΣΙΤΑΡΙΗ Κάρολιν είναι 30 ετών και υποφέρει από άσθμα από την εφηβεία της. Αρχικά, είχε επηρεάσει την ποιότητα της ζωής της, αλλά στη συνέχεια κατάφερε να θέσει την πάθησή της υπό έλεγχο. Ξαφνικά, όμως, και επί δύο με τρία χρόνια, η Κάρολιν άρχισε να εκδηλώνει επιδεινούμενα συμπτώματα και διαπίστωσε ότι χρειαζόταν συχνή αγωγή με στεροειδή φάρμακα. Ζήτησε, λοιπόν, να την παραπέμψουν σε ένα νοσοκομείο, όπου η φαρμακευτική αγωγή αυξήθηκε στο μέγιστο χωρίς επιτυχία. Στη συνέχεια, εισήχθη στο νοσοκομείο προκειμένου να υποβληθεί σε μία δίαιτα αποκλεισμού, που έδειξε ότι ήταν, ενδεχομένως, ευαίσθητη στα προϊόντα του σιταριού. Όταν της χορηγήθηκε, ύστερα από μία περίοδο αποχής, σιτάρι σε μορφή κάψουλας, το άσθμα της επιδεινώθηκε για μία εβδομάδα, επιβεβαιώνοντας τη διάγνωση. Από τη στιγμή που άρχισε να αποφεύγει το σιτάρι, το άσθμα της τέθηκε υπό έλεγχο, αν και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί εισπνεόμενα φάρμακα σε μικρές δόσεις και μόνο σπάνια χρειάζεται κάποια αγωγή με στεροειδή.Αν διαπιστωθεί ότι αντιμετωπίζετε ένα τέτοιο πρόβλημα, ο μόνος τρόπος να το καταπολεμήσετε είναι η αποφυγή. Καλό είναι, επίσης, να αποφεύγετε τις τροφές που δεν καταναλώνονται συνήθως συχνά, όπως τα οστρακόδερμα. Αν, ωστόσο, είστε ευαίσθητοι στα γαλακτοκομικά προϊόντα ή στο σιτάρι – δύο από τις πιο γνωστές κατηγορίες τροφών που προκαλούν προβλήματα – η δίαιτά σας μπορεί να γίνει πολύ κουραστική και αντικοινωνική, ιδιαίτερα αν τα συμπτώματα του άσθματός σας δεν είναι πολύ σοβαρά. Oρισμένοι ασθενείς προτιμούν να ακολουθήσουν μία ειδική δίαιτα παρά να λαμβάνουν φάρμακα. Τα διαιτητικά μέτρα, ωστόσο, σπάνια κατορθώνουν να ελέγξουν απόλυτα τα συμπτώματα του άσθματος και πρέπει να θεωρούνται συμπληρωματικά της επαρκούς ιατρικής θεραπείας.
Καπνός του τσιγάρουO καπνός του τσιγάρου είναι επιβλαβής για το άσθμα. Δυστυχώς, το 15%-20% των ασθενών με άσθμα καπνίζουν και κατά συνέπεια αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο να καταλήξουν στο νοσοκομείο με οξεία κρίση άσθματος, καθώς και να αναπτύξουν μη αναστρέψιμη στένωση των αεραγωγών τους. Αν καπνίζετε, πρέπει να προσπαθήσετε να το κόψετε με όποιον τρόπο μπορείτε – κάτι που προϋποθέτει αρκετή βοήθεια από τους συγγενείς και τους φίλους. Το «ένα μόνο» θα σας κάνει όντως κακό και το να σας προσφέρει κάποιος ένα τσιγάρο δεν αποτελεί καθόλου φιλική χειρονομία. Το παθητικό κάπνισμα προκαλεί μεγάλα προβλήματα στα παιδιά που πάσχουν από άσθμα. Τα παιδιά που οι γονείς τους καπνίζουν, έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν επεισόδια συριγμού και να αναγκαστούν να απουσιάσουν από το σχολείο από όσο τα παιδιά με γονείς που δεν καπνίζουν. Oι πιθανότητες είναι ακόμα περισσότερες όταν καπνίζουν και οι δύο γονείς, αλλά συνήθως μεγαλύτερο πρόβλημα προκαλεί το κάπνισμα της μητέρας, κυρίως διότι τα παιδιά περνούν ως επί το πλείστον περισσότερο χρόνο με τη μητέρα παρά με τον πατέρα τους. Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο να γεννηθεί το παιδί με άσθμα, λαμβάνοντας υπόψη και όλους τους άλλους παράγοντες κινδύνου (π.χ. το οικογενειακό ιστορικό).
Παιχνίδια και σχολείοOι κρίσεις άσθματος που «πυροδοτούνται» από τη σωματική άσκηση είναι συνήθεις στα παιδιά και μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα, με τους δασκάλους να κατηγορούν τα παιδιά ότι «δεν προσπαθούν» ή ότι προσπαθούν να αποφύγουν το μάθημα της γυμναστικής και τους συμμαθητές των παιδιών να τα πειράζουν, λέγοντάς τους ότι είναι «άχρηστα» και άλλα πολλά. Η κατάλληλη προετοιμασία μπορεί να βοηθήσει. Είναι πάντα μία καλή ιδέα για ένα ασθματικό παιδί να λάβει κάποιο εισπνεόμενο καταπραϋντικό 15 λεπτά πριν από το παιχνίδι. Αν ο εισπνευστήρας χρησιμοποιηθεί την ώρα που ετοιμάζεται να μπει στο γήπεδο, τα συμπτώματα θα εκδηλωθούν προτού προλάβει να ενεργήσει.Σε ορισμένα παιδιά, μετά το πρώτο επεισόδιο συριγμού λόγω της άσκησης, ακολουθεί συχνά μία περίοδος κατά την οποία μπορούν να τρέξουν για ώρα και γρήγορα χωρίς προβλήματα· η περίοδος αυτή μπορεί να διαρκέσει ακόμα και έως το τέλος του μαθήματος. Αυτή η επονομαζόμενη «περίοδος αδράνειας» ενισχύει, δυστυχώς, ορισμένες φορές το σκεπτικό του δασκάλου ή των συμμαθητών ότι το παιδί προσπαθούσε απλά να «την γλιτώσει».Αυτό φέρνει στο προσκήνιο το όλο θέμα του άσθματος στο σχολείο. Πολλοί δάσκαλοι έχουν μία σχετική άγνοια όσον αφορά την ασθένεια, αν και πρέπει να πούμε ότι δείχνουν πάντα πρόθυμοι να μάθουν περισσότερα, εφόσον τους δοθεί η ευκαιρία. Αν το παιδί σας είναι ασθματικό, καλό είναι να ενημερώσετε σχετικά τους δασκάλους του και να τους ζητήσετε να υπάρχει πάντα πρόχειρο κάποιο ανακουφιστικό εισπνεόμενο φάρμακο. Ακούμε συχνά για περιπτώσεις όπου οι εισπνευστήρες κλειδώνονται στη γραμματεία του σχολείου, που μπορεί να βρίσκεται μακριά από το σχολικό γήπεδο. Εξηγώντας στους δασκάλους πώς να επιτρέπουν τη χρήση ενός καταπραϋντικού εισπνεόμενου φαρμάκου χωρίς να φτάνουν στην κατάχρησή του, οι φόβοι τους σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους των εισπνευστήρων θα διαλυθούν.
ΑθλήματαΥπάρχουν πολλοί κορυφαίοι αθλητές και αθλήτριες που πάσχουν από άσθμα και μπορούν να αγωνίζονται σε ανώτατο επίπεδο. Oρισμένες από τις συμβουλές αυτοβοήθειας που παρατέθηκαν προηγουμένως είναι εφαρμόσιμες και στους ενηλίκους, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη χρήση των εισπνευστήρων πριν από την άσκηση. Χρήσιμη μπορεί επίσης να αποδειχθεί, μέχρις ενός σημείου, και η προθέρμανση πριν ξεκινήσει το μάθημα της γυμναστικής. health.in.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442