Η επιλογή σπουδών και επαγγελμάτων

Η επιλογή σπουδών και επαγγέλματος είναι μια διαδικασία σύνθετη, στην οποία εμπλέκονται πολλοί παράγοντες μαζί με το μαθητή και η οποία είναι αναγκαίο να ξεκινά από την Γ΄ Γυμνασίου ή την Α΄ Λυκείου. Αυτή η ηλικία είναι πολύ σημαντική γιατί αποτελεί την περίοδο που ο μαθητής αρχίζει να «χαράζει» το μέλλον του και καλείται να αποφασίσει την κατεύθυνση σπουδών που θα τον οδηγήσει στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Το βασικό κριτήριο για τη σωστή επιλογή σπουδών είναι η απόκτηση αυτογνωσίας. Οι άνθρωποι έχουν πολύπλοκη προσωπικότητα, με διαφορετικά ταλέντα, ενδιαφέροντα, προτιμήσεις, κλίσεις και δεξιότητες. Για την κατάκτηση της αυτογνωσίας και την αποκρυπτογράφηση της προσωπικότητας απαιτείται έγκυρος επαγγελματικός προσανατολισμός με την συνδρομή ειδικών συμβούλων σταδιοδρομίας. Οι σύμβουλοι σταδιοδρομίας με την χρήση των τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού, είναι ικανοί να βοηθήσουν το μαθητή να βρει τα ενδιαφέροντα του και τις κλίσεις του και να τα συνδυάσουν με επαγγελματικές κατηγορίες, στις οποίες μπορεί να σταδιοδρομήσει στο μέλλον. Οι κλίσεις και οι ικανότητες του μαθητή πρέπει να αποτελούν το βασικό παράγοντα επιλογής του επαγγέλματος για να καταφέρει την επιτυχία και να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του.

Έχοντας ανακαλύψει τα ενδιαφέροντα του (ένας μεγάλος αριθμός μαθητών στην ηλικία των 15-17 ετών αμφιταλαντεύεται για τις επαγγελματικές του επιλογές) τότε μπορεί να λάβει υπόψη του και τα υπόλοιπα κριτήρια, όπως οι επιδόσεις στα επιμέρους μαθήματα, τα οικονομικά δεδομένα και τις προοπτικές των επαγγελμάτων. Οι επιδόσεις στα μαθήματα αποτελούν ένα κριτήριο για το είδος και το επίπεδο σπουδών στο οποίο μπορεί να στοχεύσει. Παρόλα αυτά δεν είναι ασφαλής η επιλογή που θα στηρίζεται μόνο στις επιδόσεις, γιατί οι επιδόσεις, ακόμη και αν είναι χαμηλές, είναι δυνατόν να βελτιωθούν ριζικά, εφόσον υπάρξει ανάλογη προσπάθεια ή και το αντίστροφο.

Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την επιλογή σπουδών, ιδιαίτερα την εποχή που διανύουμε με την οικονομική συγκυρία της χώρας, είναι τα οικονομικά δεδομένα της οικογένειας. Τα δύο τελευταία έτη παρατηρείται όλο και εντονότερο το φαινόμενο να αποτελεί βαρόμετρο για την επιλογή μιας σχολής, ο τόπος που είναι εγκατεστημένη καθώς και το πόσο κοντά βρίσκεται αυτή στο μόνιμο τόπο κατοικίας των γονέων. Οι οικονομικές δυσκολίες της ελληνικής οικογένειας πλέον περιορίζουν τις επιλογές των μαθητών σε αυτές που βρίσκονται κοντά στην πόλη τους, γιατί τα οικονομικά της οικογένειας δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στην οικονομική στήριξη της φοιτητικής ζωής.

Τέλος, αποφασιστικό κριτήριο για την σωστή επιλογή σπουδών αποτελούν οι προοπτικές της αγοράς εργασίας και των επαγγελμάτων. Οι γονείς και οι μαθητές οφείλουν να πληροφορηθούν τις αξιόπιστες προβλέψεις που υπάρχουν για τις προοπτικές αυτές (www.careergatetest.com / www.paideia-ergasia.gr). Η πλειονότητα των μαθητών σήμερα τείνει να επιλέγει επάγγελμα με βασικό κριτήριο τις προοπτικές του. Οι υψηλοί δείκτες ανεργίας σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση καθιστούν το εργασιακό μέλλον του νέου αβέβαιο με αποτέλεσμα να συνηγορούν σε αυτήν την επιλογή. Όμως, όσο ισχυρό και αν είναι αυτό το κριτήριο, σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να είναι το μόνο ή το κυρίαρχο σε αυτήν την απόφαση.

Κότιος Κωνσταντίνος – Ταουσάνης Χρήστος, Σύμβουλοι Σταδιοδρομίας EMPLOY