Διεθνές Διαγωνιστικό

Δεκαπέντε ταινίες περιλαμβάνει το Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

1. Αγάπη, Σλάβομιρ Φαμπίτσκι, Πολωνία

Στην ταινία του ο Σλάμοβιρ Φαμπίτσκι καταγράφει όσα επιμελώς κρύβονται στη σφαίρα της ιδιωτικής ζωής, με πρωταγωνιστές τη Μαρία και τον Τόμεκ, ένα σύγχρονο ζευγάρι που φαινομενικά βιώνει μια ιδανική κατάσταση. Το ζευγάρι περιμένει το πρώτο του παιδί. Ωστόσο, μια πράξη ασύλληπτης βίας –ο βιασμός της εγκυμονούσαν Μαρία από τον προϊστάμενό της- διαρρηγνύει τον οικογενειακό ιστό. Ο σκηνοθέτης μελετά τη συμβίωση και τον γάμο κάτω από ακραίες συνθήκες. Σε αυτές οι ήρωες παραμένουν πολυδιάστατοι. Η Αγάπη αποτελεί μια ρεαλιστική σπουδή της έκφρασης του συναισθήματος της αγάπης και των παραμέτρων της: του φόβου, της ζήλιας, της συγχώρεσης, της άνευ όρων παράδοσης.

2. Δεν είμαι χίπστερ, Ντέστιν Ντάνιελ Κρέτον, ΗΠΑ

Ο Μπρουκ Χάιντ είναι ένας ταλαντούχος indie μουσικός που επιχειρεί να κάνει καριέρα στο Σαν Ντιέγκο, όπου βρίσκονται και οι λίγοι πιστοί θαυμαστές του. Γεμάτος οργή, με ελαφριά κατάθλιψη και μπλοκαρισμένος δημιουργικά, ο Μπρουκ δίνει την εντύπωση νάρκισσου καλλιτέχνη που αδιαφορεί για τους γύρω του. Όταν ο πατέρας του και οι τρεις αδελφές του τον επισκέπτονται για να σκορπίσουν τις στάχτες της νεκρής μητέρας τους στον ωκεανό, τα συναισθήματα που βρίκονται βαθιά κρυμμένα πίσω από τη συμπεριφορά του ξεκλειδώνονται με ήπιο τρόπο. Ο Ντέστιν Ντάνιελ Κρέτον έφτιαξε μια στοχαστική ταινία για τους αδιάρρηκτους οικογενειακούς δεσμούς.

3. Εδώ κι εκεί, Αντόνιο Μέντεθ Εσπάρθα, Ισπανία-ΗΠΑ-Μεξικό
Εδώ. Κι εκεί. Εδώ, ο Πέδρο επιστρέφει στο χωριό του στο Μεξικό και επανασυνδέεται με τη γυναίκα και τις δύο κόρες του, οι οποίες έχοντας τόσα χρόνια να τον δουν, καλούνται να τον γνωρίσουν από την αρχή. Ένα τρίτο παιδί προσθέτει και άλλες οικονομικές έγνοιες στον Πέδρο, ο οποίος προσπαθεί να δημιουργήσει μια μπάντα, να δουλέψει όπου μπορεί, να παρέχει ό,τι καλύτερο μπορεί στην οικογένειά του. Ωστόσο, ο φόβος ότι θα χρειαστεί να γυρίσει στην Αμερική, υπάρχει πάντα και ο ίδιος παραμένει μετέωρος μεταξύ Αμερικής και Μεξικού.

4. Ένας μήνας στην Ταϊλάνδη, Πάουλ Νεγκοέσκου, Ρουμανία
Ένα νέο ζευγάρι, ο Ράντου και η Αντίνα ετοιμάζονται για έξοδο, παραμονή Πρωτοχρονιάς. Εκείνη είναι ερωτευμένη, ενώ αυτός δεν είναι και τόσο σίγουρος για τη σχέση του. Στη διάρκεια της βραδιάς χωρίζουν και ο Ράντου πηγαίνει από πάρτι σε πάρτι, αναζητώντας την πρώην κοπέλα του, τη Νάντια, πεπεισμένος ότι μονάχα εκείνη τον έκανε ευτυχισμένο. Η ταινία εστιάζει στο κοινωνικό πλαίσιο. Ο Ράντου ανήκει στη μεσαία τάξη με οικονομική άνεση: οι φίλοι του μιλούν για την αμερικανική ποπ κουλτούρα, για αστρολογία, ενώ γυρίζουν τα κλαμπ. Ο ίδιος δεν είναι αβέβαιος μόνο για τις γυναίκες, αλλά και για τη ζωή γενικότερα.

5. Επίλογος, Αμίρ Μανόρ, Ισραήλ
Το ρέκβιεμ μιας κοινής πορείας, όπως γράφεται από τους ίδιους τους ήρωες: Η Χαγιούτα και ο Μπερλ είναι ένα ηλικιωμένο ζευγάρι Ισραηλινών, ρομαντικών μιας άλλης εποχής, οι οποίοι αδυνατούν να προσαρμοστούν στο σήμερα. Ζουν σε ένα μικρό διαμέρισμα τριγυρισμένοι από ενθύμια, απομεινάρια μιας ολόκληρης ζωής. Εκπροσωπούν μια γενιά διανοούμενων που οραματίστηκαν ένα καλύτερο αύριο. Γύρω τους η κοινωνία φθίνει, όπως φθίνει και το σώμα τους. Οι ίδιοι αισθάνονται αποκομμένοι από έναν κόσμο που συνεχώς μεταβάλλεται. Ο Μανόρ σκιαγραφεί το συγκινητικό πορτραίτο μιας γενιάς με ευαισθησία.

6. Ζωή, Βασίλι Σιγκάρεφ, Ρωσία
Η ταινία έχει να κάνει τόσο με τη ζωή, όσο και με τον θάνατο. Ένα ζευγάρι παντρεύεται, αλλά η ευτυχία τους αμαυρώνεται από τη βία. Ένα αγοράκι που ζει σε ένα σκληρό περιβάλλον λαχταρά τον πατέρα του που είναι απών. Μια αλκοολική μητέρα περιμένει να της επιστραφούν οι δίδυμες κόρες της που έχει αναλάβει η Πρόνοια. Οι χαρακτήρες της ταινίας ζουν στην κόψη της ανθρώπινης αντοχής –τις ζωές τους αγγίζει συνεχώς η θλίψη και η εγγύτητα του θανάτου. Η ταινία, βαθιά ρεαλιστική, εστιάζει στη δύναμη του νου και την ικανότητα για επιβίωση.

7. Μια πειρατία, Τομπίας Λίντχομ, Δανία
Πάνω σ’ ένα φορτηγό πλοίο, κάπου στα ανοιχτά του Ινδικού Ωκεανού, ο Δανός μάγειρας περιμένει πώς και πώς να γυρίσει στην πατρίδα για να ξαναδεί τη γυναίκα και τη μικρή του κόρη. Ωστόσο, τα σχέδιά του ξαφνικά βυθίζονται στην αβεβαιότητα όταν μια ομάδα Σομαλών πειρατών καταλαμβάνει το πλοίο και απαιτεί λύτρα από τη ναυτιλιακή εταιρεία στην Κοπεγχάγη. Ο Γενικός Διευθυντής της εταιρείας, με τεράστια εμπειρία στις οικονομικές διαπραγματεύσεις, αποφασίζει να αναλάβει ο ίδιος την ανταλλαγή με τους πειρατές. Έτσι, ξεκινά ένα συναρπαστικό θρίλερ, σε δυο διαφορετικές, αλληλοεξαρτώμενες γωνιές του πλανήτη. Από τη μία το ανήμπορο, φυλακισμένο στο αμπάρι πλήρωμα του πλοίου που περιμένει βοήθεια, κι από την άλλη οι εκπρόσωποι της εταιρείας, κλεισμένοι σ’ ένα δωματιάκι, εξίσου ανήμποροι να δώσουν άμεση λύση. Η ταινία, με τη δεξιοτεχνική ανάπτυξη του ρυθμού και των παράλληλων αφηγήσεών της, μεταφέρει ακέραιη την αγωνία και τον τρόμο, χωρίς να ξεχνά ούτε στιγμή το βασικότερο ζήτημα όλων: την αξία της ανθρώπινης ζωής.

8. Μούχλα, Αλί Αϊντίν, Τουρκία-Γερμανία
Ο 55χρονος Μπασρί δουλεύει ως φύλακας σ’ έναν επαρχιακό σταθμό τρένου. Δεκαοχτώ χρόνια πριν, ο γιος του εξαφανίστηκε μετά από τη σύλληψή του για αντικαθεστωτική δράση κι από τότε η μόνη σκέψη του πατέρα είναι να μάθει νέα για την τύχη του γιου του, να βρει ό,τι απομένει απ’ το πτώμα, να τον θάψει όπως του αξίζει. Η κάμερα του Αλί Αϊντίν τον ακολουθεί στη μοναχική πορεία του στο υποβλητικό τοπίο της Ανατολίας, αλλά και στην ψυχολογική διαδρομή του, σ’ ένα φιλμ που χτίζει ένα μελαγχολικό πορτρέτο όχι μόνο του ήρωα, αλλά και της πρόσφατης ιστορίας μιας χώρας. Με τον Ερτζάν Κεσάλ, γνωστό από τις ταινίες του Νουρί Μπιλγκέ Τζεϊλάν, στον πρωταγωνιστικό ρόλο, η ταινία αποτελεί ένα αξιοθαύμαστο ντεμπούτο.

9. Νοτιοδυτικά, Εντουάρντο Νούνες, Βραζιλία
Σ’ ένα πανδοχείο, μια κοπέλα πεθαίνει στη γέννα. Μια μάγισσα μαία παίρνει το μωρό στην καλύβα της στη μέση μιας λίμνης. Ένα κοριτσάκι το σκάει από την καλύβα ακολουθώντας ένα αγόρι που την έχει ανακαλύψει. Φτάνει στην όχθη, αλλά δεν έχει λέξεις για να συνεννοηθεί με τους άντρες που τη ρωτάνε από πού έρχεται. Ο δρόμος τη βγάζει στο σπίτι μιας οικογένειας που μόλις έχει χάσει τη μεγάλη της κόρη το προηγούμενο βράδυ. Η ασπρόμαυρη ταινία του Εντουάρντο Νούνες δεν περιγράφεται εύκολα. Δεν έχουν σημασία τόσο τα γεγονότα που διαδέχονται το ένα το άλλο, όσο οι ήχοι, οι αναμνήσεις και οι αισθήσεις που σμίγουν και δημιουργούν μια μυστικιστική εμπειρία. Η κυκλικότητα της ζωής, η σύγκλιση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος, τα τραύματα, η επούλωση και η αγάπη γίνονται μια πλεξούδα μαγικού ρεαλισμού – κυματιστή, ρέουσα, αιθέρια, τρυφερή και σκληρή ταυτόχρονα. Όπως τα μακριά, μαύρα μαλλιά της κοπέλας που ανεμίζουν, μεταξωτά και αλμυρά, στον αέρα.

10. Οι μικρές μας διαφορές, Σιλβί Μισέλ, Γερμανία
Ο κατακερματισμός της παραδοσιακής μορφής πυρηνικής οικογένειας στον δυτικό κόσμο, αλλά και ζητήματα κουλτούρας, μετανάστευσης και φιλοσοφίας ζωής αναδύονται στο πρώτο φιλμ της Σιλβί Mισέλ. Η διαμάχη που ξεσπά ανάμεσα στον Γερμανό διαζευγμένο μεγαλογιατρό Σεμπάστιαν και την οικιακή του βοηθό, την βουλγαρικής καταγωγής Γιάνα, με αφορμή την εξαφάνιση του έφηβου γιου του και της 18χρονης κόρης της, κλονίζει την επίπλαστη ισορροπία των σχέσεων. Μια ισορροπία σιωπής και φόβου που συγκάλυπτε τη διαφορετικότητα σε κάθε της μορφή: πολιτισμική, ταξική, αξιακή. Με φόντο μια καλογυαλισμένη καθημερινότητα, η εξαφάνιση των παιδιών θα ενώσει δυο κόσμους που συνυπάρχουν δίχως να επικοινωνούν ουσιαστικά, που διαγράφουν παράλληλες πορείες, οι οποίες δεν διασταυρώνονται ποτέ.

11. Τα παιδιά της Κινσάσα, Μαρκ-Ανρί Βαϊνμπέργκ, Βέλγιο-Γαλλία
Στην πρωτεύουσα του Κονγκό, ο Μαρκ-Ανρί Βαϊνμπέργκ στήνει ένα συναρπαστικό χρονικό της ζωής των άστεγων παιδιών, που ζουν εξοστρακισμένα από την οικογένειά τους, με την κατηγορία της μαγείας. Η δύναμη του ντοκιμαντέρ διαποτίζει τη μυθοπλασία αυτή, στην οποία ο μύθος όχι μόνο συναντά την πραγματικότητα, αλλά και την αντανακλά, άλλοτε με μελανά, κι άλλοτε με αισιόδοξα χρώματα. Η κάμερα ακολουθεί μια ομάδα απόκληρων παιδιών σε μια διαδρομή που καταλήγει στη βαθύτερη ψυχή της Κινσάσα: στις προκαταλήψεις, στον αναλφαβητισμό, σε μια κοινωνία εξαντλημένη απ’ την φτώχεια και την άγνοια. Ενάντια στην εξαθλίωση, τα παιδιά αγωνίζονται να επιβιώσουν με σύμμαχό τους τη μουσική. Στο σινεμά του Βάινμπεργκ, οι αισθήσεις καλούνται σε εγρήγορση: απ’ τα έντονα χρώματα, από τις οσμές των σκουπιδιών, από τη μουσική, από την ορμή των ηρώων.

12. Ταμπούρ, Βαχίντ Βακιλιφάρ, Ιράν
Ένας άντρας ξυπνά σε ένα δωμάτιο καλυμμένο από άκρη σε άκρη με αλουμινόχαρτο. Ένα κρεβάτι, ένα γραφείο κι ένας καλόγερος είναι τα μόνα διακοσμητικά στοιχεία του σπιτικού του. Ο άντρας σηκώνεται, φοράει μια στολή –επίσης από αλουμινόχαρτο–, βάζει από πάνω τα ρούχα του και βγαίνει από την πόρτα. Τι είναι αυτό το δωμάτιο; Γιατί φοράει ο πρωταγωνιστής αυτή τη στολή; Πού πηγαίνει με τη μηχανή του; Σε ποια πόλη βρίσκεται; Σε ποιο έτος; Η αίσθηση του μυστηρίου διαπερνά το Ταμπούρ σε τέτοιο βαθμό, που του προσδίδει μια χροιά επιστημονικής φαντασίας. Η Τεχεράνη γίνεται ο άχρονος τόπος μιας ιστορίας που παραπέμπει στο ύφος του Ντέιβιντ Λιντς, που υπνωτίζει με το ρυθμό και την υποβλητική μουσική επένδυσή της. Διάδρομοι, σήραγγες και σκάλες οδηγούν τον πρωταγωνιστή σε μια ατέρμονη, δαιδαλώδη πορεία. Η μοναξιά του μπορεί εύκολα να κρύβεται στο σκοτάδι, όπου και κινείται με άνεση, αυτό που πραγματικά αποζητά όμως είναι η θέρμη του φωτός.

13. Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού, Έκτορας Λυγίζος, Ελλάδα
Με μόνο οδηγό τη θέλησή του να επιβιώσει δίχως να χάσει την αξιοπρέπεια του και να κρατήσει το καναρίνι του ζωντανό, με σταθερό αντίπαλο την πείνα, ο Γιώργος, ένας 23χρονος νεαρός, περιπλανιέται μόνος στην Αθήνα. Η κάμερα θα τον ακολουθήσει σε απόσταση αναπνοής, θα οσμιστεί τη δύναμη, την απελπισία, την περηφάνια, την ουσία του, δίχως να δοκιμάσει να εξηγήσει τις πράξεις, τα κίνητρα, την κατάστασή του. Δεν χρειάζεται άλλωστε. Μέσα από τη λιτή, ασκητική της γλώσσα, η ταινία αποκαλύπτει την πιο βαθιά πλευρά του ήρωά της και, μαζί, μια επώδυνα αληθινή εικόνα της Ελλάδας του τώρα, συνθέτοντας τα δυο σε ένα σπαρακτικό και γεμάτο δύναμη κινηματογραφικό αποτέλεσμα.

14. Το χρώμα του χαμαιλέοντα, Εμίλ Χρίστοφ, Βουλγαρία
Ο Μπάτκο, ένας ευφυής, γοητευτικός νεαρός, προσλαμβάνεται από τη μυστική αστυνομία στην κομμουνιστική Βουλγαρία ως πληροφοριοδότης. Εξαιτίας ενός λάθους απολύεται, αλλά, πεπεισμένος πως έχει ταλέντο στην κατασκοπία, σκαρφίζεται ένα πονηρό σχέδιο: παραπλανεί μια ομάδα νέων και οργισμένων διανοούμενων και δημιουργεί το δικό του εναλλακτικό δίκτυο κατασκόπων, το οποίο αργότερα θα χρησιμοποιήσει για να αναστατώσει το νέο καθεστώς. Στο μεταξύ, ερωτεύεται ένα πανέμορφο κορίτσι που ονειρεύεται να αυτομολήσει. Δεν είναι μόνο ο παραλογισμός του απολυταρχισμού που μπαίνει στο μικροσκόπιο, αλλά και η ανθρώπινη τάση προς την ηδονοβλεψία και την κακεντρέχεια, καθώς και η ροπή των επαναστατών να μεταμορφώνονται σε καλοζωισμένους δυνάστες μόλις πάρουν την εξουσία. Το Xρώμα του χαμαιλέοντα, που αντλεί μεγάλο μέρος της γοητείας του από την ερμηνεία του Ρούσεν Βιντίνλιεφ, είναι μια πνευματώδης, μαύρη (κατάμαυρη) κωμωδία, μεταμφιεσμένη σε κατασκοπικό θρίλερ και ελαφρώς πασπαλισμένη με την τρυφερότητα του έρωτα – αστειεύεται με πολύ σοβαρά πράγματα και παίρνει τα αστεία της πολύ σοβαρά.

15. Χαρά, Ηλίας Γιαννακάκης, Ελλάδα
Η Χαρά βγαίνει από το μαιευτήριο με ένα μωρό στην αγκαλιά. Περνά τις μέρες της φροντίζοντας το νεογέννητο μωρό της. Καθημερινές εικόνες στοργής, εξοικείωσης, αφοσίωσης αλλά και γνωριμίας με το βρέφος στο ρυθμό ενός νανουρίσματος. Όλα μοιάζουν γνώριμα, οικεία. Η επαναλαμβανόμενη όμως έκτακτη είδηση για την απαγωγή ενός μωρού από το μαιευτήριο έρχεται να μας επαναφέρει βίαια στην πραγματικότητα. Στιγμές που διχάζουν το θεατή παρακολουθώντας τη Χαρά να φτάνει στα άκρα για να προστατέψει το μωρό της. Σαν μάνα. Σαν κάθε μάνα. Και όταν πια η Χαρά βρίσκεται στα χέρια της αστυνομίας, κλεισμένη σε ένα κελί, αντιμέτωπη με τη δική της αλήθεια πια, επιλέγει τη σιωπή, όπως κάνει και η δική της μητέρα. Η ταινία αφυπνίζει τα φαντάσματα του παρελθόντος μέσα από στυλιζαρισμένα ασπρόμαυρα πλάνα. Σαν εκκωφαντικό νανούρισμα.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ