Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Συνέντευξη του υφυπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Μιχαήλ Ιωάννη Τιμοσίδη.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2009, η φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε στα 8,5 δις ευρώ, καταγράφοντας μια αυξητική τάση. Που οφείλεται κατά την άποψή σας η τάση αυτή; Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί και ποιες είναι οι δικές σας προτάσεις επί του θέματος;

Με τις συντονισμένες προσπάθειες της κυβέρνησης, ήδη το 2010 επιτεύχθηκε μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 1δις € σε σχέση με τα επίπεδα του 2009. Στους στόχους του Υπουργείου Υγείας είναι η μείωση κατά 1δις € επιπλέον για κάθε ένα από τα έτη 2011 και 2012, προκειμένου η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη προς τα ιδιωτικά φαρμακεία στο τέλος του 2012, να αντιστοιχεί στο 1% του ΑΕΠ και να ευθυγραμμιστεί έτσι με τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ε.Ε..

Για την επίτευξη του στόχου, έχουν αναληφθεί παράλληλες δράσεις με κυριότερες από αυτές:

• Τις ρυθμίσεις του νέου νόμου (3918/2011) με τις οποίες μειώνεται το ποσοστό κέρδους τόσο των φαρμακοποιών όσο και των φαρμακευτικών εταιρειών, με την καθιέρωση επιστροφής ποσοστού των εσόδων τους υπέρ των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης.
• Την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, που σε πρώτη φάση λειτούργησε πιλοτικά για τους ασφαλισμένους του Ο.Α.Ε.Ε. και σύντομα θα επεκταθεί στους υπόλοιπους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.Η καθιέρωση της νοσοκομειακής συσκευασίας, με την οποία προσδοκάται μείωση του κόστους που καταβάλλουν τα νοσοκομεία για την αγορά φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Η εφαρμογή της λίστας φαρμάκων είναι ένα μέτρο που χρησιμοποιήθηκε κατά το παρελθόν από την Πολιτεία, ενώ υπήρξε και δέσμευση της παρούσας κυβέρνησης. Είναι αποτελεσματικό μέτρο και πότε θα τεθεί σε εφαρμογή;

Εντός των αμέσως προσεχών ημερών, με σχετική Υπουργική απόφαση, θα κυκλοφορήσει η «Αρνητική Λίστα Φαρμάκων» που ήδη έχει επεξεργαστεί αρμόδια επιτροπή υπό τον ΕΟΦ. Πρόκειται για φάρμακα που επιτρέπεται να συνταγογραφούνται αλλά το κόστος τους δεν καλύπτεται από τα Ασφαλιστικά Ταμεία. Πρόκειται για βοηθητικά σκευάσματα, χωρίς ιδιαίτερη θεραπευτική αξία ή άμεσο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

Παράλληλα, συνεχίζεται η επεξεργασία της λίστας των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, με βάση αντικειμενικά κριτήρια που καθορίστηκαν με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας. Η επεξεργασία της λίστας, που γίνεται με τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων υπό τον ΕΟΦ, αναμένεται να ολοκληρωθεί σύντομα.

Στην Ευρώπη καταγράφεται μια στροφή προς τα αντίγραφα/γενόσημα φάρμακα (για λόγους επιστημονικούς, διασφάλισης της δημόσιας υγείας και οικονομικούς). Ποια είναι η θέση σας για την αξία των φαρμάκων αυτών, ως προς τη δημόσια υγεία και τη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης για το φάρμακο;

Η θεραπευτική αξία των φαρμάκων εξαρτάται απολύτως από τις δραστικές ουσίες που περιλαμβάνουν. Κατά συνέπεια, η ποιότητα των αντιγράφων φαρμάκων και η ασφάλεια της χρήσης τους από τους πολίτες, δεν υπολείπεται από αυτή των αντίστοιχων επωνύμων.
Στροφή προς τα αντίγραφα φάρμακα (γενόσημα) περιλαμβάνει, -εκτός από την ευρωπαϊκή- και η εθνική στρατηγική για το φάρμακο. Με βάση μάλιστα τους σχεδιασμούς του Υπουργείου Υγείας, μέχρι το τέλος της χρονιάς τουλάχιστον το 50% των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στα δημόσια νοσοκομεία θα είναι γενόσημα.
Η ανώτατη τιμή των γενοσήμων, στο ίδιο χρονικό διάστημα, αναμένεται να διαμορφωθεί στο 60% της τιμής των αντίστοιχων επώνυμων φαρμάκων, με προφανές όφελος στο στόχο της μείωσης της φαρμακευτικής δαπάνης.

Στην ελληνική αγορά παρατηρήθηκε το φαινόμενο της έλλειψης ορισμένων σκευασμάτων. Πού οφείλεται αυτό; Είναι συχνό φαινόμενο και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί; Θέτει άραγε σε κίνδυνο την υγεία των πολιτών;

Πράγματι, παρουσιάστηκε έξαρση του προβλήματος των ελλείψεων το Σεπτέμβριο 2010. Για την προστασία της δημόσιας υγείας και τη διασφάλιση της επάρκειας των φαρμάκων, ενεργοποιήθηκαν άμεσα οι μηχανισμοί ελέγχου, πρόληψης και καταστολής που διαθέτει για τις περιπτώσεις αυτές ο ΕΟΦ, εκδόθηκαν αποφάσεις προσωρινής απαγόρευσης εξαγωγών και επιβλήθηκαν χρηματικά πρόστιμα σε εταιρείες που διαπιστώθηκε ότι παραβαίνουν τη σχετική νομοθεσία.
Μετά από αξιολόγηση των στοιχείων που διατηρούνται στις βάσεις δεδομένων του ΕΟΦ αλλά και εκτεταμένους ελέγχους σε φορείς της εφοδιαστικής αλυσίδας (φαρμακευτικές εταιρείες, φαρμακαποθήκες και φαρμακεία), καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το πρόβλημα οφείλεται αφενός στην εισαγωγή μειωμένων ποσοτήτων από ορισμένες εταιρείες – κατόχους αδειών κυκλοφορίας, κατά παράβαση του εθνικού και κοινοτικού δικαίου και αφετέρου στις παράλληλες εξαγωγές που για ορισμένα προϊόντα είναι αυξημένες.

Τι είναι οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων, που για πολλούς ευθύνονται για την έλλειψη φαρμάκων; Τι συνέπειες έχουν για τη δημόσια υγεία, για τη βιομηχανία του φαρμάκου και εν γένει την οικονομία; Είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί;

Σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, η δραστηριότητα των παράλληλων εξαγωγών μπορεί να ασκηθεί νομίμως, αποκλειστικά από τους κατόχους χονδρικής (φαρμακεμπόρους), με την προϋπόθεση ότι τηρούν την υποχρέωση κάλυψης της επάρκειας στην περιοχή ευθύνης τους.

Ωστόσο, παρατηρείται το φαινόμενο παράλληλων εξαγωγών σε μεγάλες ποσότητες χωρίς την τήρηση της υποχρέωσης κάλυψης της επάρκειας, αλλά και εξαγωγών απευθείας από φαρμακεία. Πρόκειται για παράνομη δραστηριότητα, που έχει προφανή αρνητικά αποτελέσματα τόσο στην επάρκεια των φαρμάκων στην ελληνική αγορά όσο και στη διαχείριση του κόστους, στις περιπτώσεις που απαιτείται έκτακτος εφοδιασμός της αγοράς για την προστασία της υγείας των πολιτών.
Η πολιτεία αντιμετωπίζει τα ζητήματα αυτά, με αρκετή επιτυχία, μέσω των μηχανισμών ελέγχου, πρόληψης και καταστολής που διαθέτει για τις περιπτώσεις αυτές ο ΕΟΦ.

Πως διαμορφώνεται η τιμή του φαρμάκου στην Ελλάδα; Ποιοι είναι οι παράγοντες που την καθορίζουν; Ποια είναι τα θετικά και αρνητικά; Ποια είναι η θέση σας για τη διαμόρφωση της τιμής;

Είναι γνωστό ότι τα φάρμακα χωρίζονται σε πρωτότυπα και αντίγραφα. Η τιμή των πρωτοτύπων διαμορφώνεται με βάση τις τρεις χαμηλότερες τιμές των 22 χωρών της Ε.Ε.. Η τιμή των αντιγράφων αντιστοιχεί στο 72% της τιμής των πρωτοτύπων με πατέντα και στο 90% της τιμής των πρωτοτύπων χωρίς πατέντα. Στα θετικά μπορούμε να συμπεριλάβουμε ότι μειώσαμε σημαντικά τις τιμές των φαρμάκων και στα αρνητικά ότι αυτά εξάγονται πλέον με ευκολία στο εξωτερικό, λόγω χαμηλής τιμής, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις στην αγορά.

Η θέση μου πάνω στη διαμόρφωση της τιμής του φαρμάκου είναι ότι θα πρέπει να λαμβάνονται περισσότερα στοιχεία όπως η ωφέλεια από τη συνταγογράφησής τους, το μέγεθος τους στην «πίτα» της φαρμακευτικής αγοράς κ.λπ.

Με το νέο νόμο όλες οι αρμοδιότητες για το φάρμακο περνάνε στο Υπουργείο Υγείας. Τι ρόλο θα παίξει ο ΕΟΦ; Έχει την τεχνογνωσία και την υποδομή;

Πράγματι με το νέο νόμο οι αρμοδιότητες του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας που αφορούν σε θέματα φαρμάκων ανθρώπινης χρήσης και λοιπά προϊόντα αρμοδιότητας ΕΟΦ και γενικότερα όλες οι πτυχές της φαρμακευτικής πολιτικής, μεταφέρονται στο Υπουργό Υγείας.

Η μεταφορά του τμήματος τιμών φαρμάκων και η Επιτροπή τιμών φαρμάκων από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη συγκέντρωση όλων των αρμοδιοτήτων που αφορούν στα φάρμακα σε ένα υπουργείο και να συσχετισθεί έτσι μεσοπρόθεσμα ο τρόπος τιμολόγησης των φαρμάκων με το θεραπευτικό τους αποτέλεσμα.

Η ορθή χρήση του φαρμάκου και ο περιορισμός της πολυφαρμακίας είναι ζητούμενο, καθώς στη χώρα μας δεν υπάρχει η εκπαίδευση πάνω στο θέμα αυτό. Ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος των εμπλεκόμενων φορέων;

Η απάντηση είναι πολύ απλή. Χρειάζεται εκπαίδευση γιατρών, φαρμακοποιών και πολιτών. Χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση πολιτικών που θα συμβάλουν στην καταπολέμηση της χρήσης του φαρμάκου και της πολυφαρμακίας. Γνωρίζω ότι ο Ε.Ο.Φ πρόκειται σύντομα να προκηρύξει διεθνή διαγωνισμό για την πραγματοποίηση ενημερωτικής εκστρατείας για τη σωστή χρήση του φαρμάκου στη χώρα μας

Στην εποχή του ΔΝΤ και του Μνημονίου (κατ΄ επέκταση της αυστηρής λιτότητας), εσείς που βάζετε την κόκκινη γραμμή σχετικά με την πρόσβαση των πολιτών στο φάρμακο;

Οι πολίτες είχαν, έχουν και θα έχουν πρόσβαση τόσο στο φτηνό όσο και στο ακριβό φάρμακο. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα επιτρέψουμε την αλόγιστη χρήση των φαρμάκων ακόμη και των πιο φτηνών. Οι παρενέργειες ενός τέτοιου φαινομένου έχουν άμεσο αντίκτυπο στα οικονομικά της χώρας αλλά και στην τσέπη των πολιτών. Οφείλουμε τόσο οι πολιτικοί όσο και οι εμπλεκόμενοι στο χώρο του φαρμάκου να υιοθετήσουμε πολιτικές ορθής χρήσης του φαρμάκου.

health.in.gr