Αποδείξεις για την κάλυψη του αφορολόγητου – Τρόπος υποβολής Δήλωσης Φορολογίας Εισοδήματος

Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 3842/2010 καθιερώθηκε μια νέα και ενιαία φορολογική κλίμακα για όλα τα φυσικά πρόσωπα και για όλα τα εισοδήματα, ανεξάρτητα από την κατηγορία των εισοδημάτων που αποκτούν (μισθωτοί, συνταξιούχοι, έμποροι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες). Με την ερμηνευτική εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομικών ΠΟΛ.1135/2010 δόθηκαν περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με την κάλυψη του αφορολόγητου ποσού με αποδείξεις.

1. Νέα κλίμακα φόρου (παρ. 1 άρθρο 9 ΚΦΕ)

Το εισόδημα, που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου, υποβάλλεται σε φόρο με βάση την ακόλουθη κλίμακα:

Η κλίμακα αυτή έχει εφαρμογή για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από 1/1/2010 και μετά.

2. Πότε ισχύει το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ

Το αφορολόγητο ποσό ορίζεται στα δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ για όλους τους φορολογουμένους.

Το αφορολόγητο ποσό των 12.000 ευρώ ισχύει εφόσον ο φορολογούμενος προσκομίσει αποδείξεις που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ για δαπάνες που πραγματοποίησε στην Ελλάδα, για την αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποιεί ο ίδιος, η σύζυγός του και τα τέκνα που τον βαρύνουν.

Συνεπώς, η χορήγηση του αφορολόγητου αυτού ποσού συνδέεται άμεσα με τις δαπάνες που πραγματοποιεί ο φορολογούμενος.

3. Ελάχιστο ποσό αποδείξεων που απαιτείται να προσκομισθούν

Το ελάχιστο ύψος των ετήσιων δαπανών πρέπει να ανέρχεται στο δέκα τοις εκατό (10%) του ατομικού εισοδήματός του το οποίο φορολογείται με τις γενικές διατάξεις αν αυτό είναι μέχρι δώδεκα χιλιάδες (12.000) και αν είναι μεγαλύτερο από δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, στο τριάντα τοις εκατό (30%) για το τμήμα αυτού πάνω από τα δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ.

Διευκρινίζεται ότι η προσαύξηση του αφορολογήτου ποσού του υπόχρεου λόγω των τέκνων που τον βαρύνουν δε συνδέεται με προσκόμιση αποδείξεων δαπανών.

Για ατομικό εισόδημα μέχρι έξι χιλιάδες ευρώ (6.000) δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδείξεων δαπανών.

Όταν οι δαπάνες είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες και μέχρι δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ ατομικά ή τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος δικαιούται και μείωση φόρου ίση με το δέκα τοις εκατό (10%) της διαφοράς μεταξύ των δηλούμενων και των απαιτούμενων δαπανών. Όταν οι δαπάνες είναι λιγότερες από τις απαιτούμενες, ο φορολογούμενος επιβαρύνεται με ποσοστό φόρου ίσο με το δέκα τοις εκατό (10%) του ποσού των δαπανών που υπολείπεται.

Παρατίθεται πίνακας με το ελάχιστο ύψος των απαιτούμενων δαπανών για εισόδημα μέχρι σαράντα οχτώ χιλιάδες ευρώ (48.000).

Για ατομικό εισόδημα άνω των σαράντα οχτώ χιλιάδων (48.000) ευρώ, οι απαιτούμενες δαπάνες είναι δώδεκα χιλιάδες ευρώ (12.000) και οι δηλούμενες δεν μπορεί να υπερβαίνουν τις δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ (15.000) ατομικά ή τριάντα χιλιάδες ευρώ (30.000) για οικογένεια.

4. Ποιοι δεν έχουν υποχρέωση προσκόμισης αποδείξεων

Δεν υποχρεούνται στην προσκόμιση αποδείξεων:

α) Οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή

β) Υπάλληλοι του Υπουργείου Εξωτερικών και των λοιπών δημόσιων πολιτικών υπηρεσιών, του Ε.Ο.Τ., της Μόνιμης Αντιπροσωπείας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες και των στρατιωτικών, που υπηρετούν στην αλλοδαπή,

Υπάλληλοι του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίων Αθηνών, του Εθνικού Οργανισμού Μικρομεσαίων Μεταποιητικών Επιχειρήσεων και της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Γεωργικών Συνεταιρισμών, που υπηρετούν στα οικεία αντιπροσωπευτικά γραφεία τους στις Βρυξέλλες,

γ) όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας,

δ) οι φυλακισμένοι και

ε) οι κάτοικοι κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματός τους,

Τα πιο πάνω πρόσωπα δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της κλίμακας χωρίς την προσκόμιση αποδείξεων.

5. Ποιες δαπάνες δεν λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του αφορολόγητου

Στις πιο πάνω δαπάνες δεν περιλαμβάνονται:

α) Αυτές που προβλέπονται στις διατάξεις των άρθρων 8 και 9 του ΚΦΕ

β) οι δαπάνες για την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων που αναφέρονται στο άρθρο 17,

γ) οι δαπάνες που προβλέπονται στο άρθρο 23,

δ) οι δαπάνες ύδρευσης, αποχέτευσης, ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών γενικά, καθώς και οι δαπάνες εισιτηρίων κάθε είδους μεταφορικών μέσων.

Ειδικότερα οι δαπάνες που δεν περιλαμβάνονται ταξινομούνται:

i) Δαπάνες του άρθρου 8 του ΚΦΕ (που εκπίπτουν από το εισόδημα)

• Εισφορές σε ταμεία ασφάλισης, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης του σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.

• Το ποσό των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από το φορολογούμενο για στεγαστικά δάνεια για συμβάσεις δανείων που συνάπτονται, καθώς και προκαταβολές που χορηγούνται μέχρι 31/12/2002.

• Ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της δαπάνης που καταβλήθηκε από τον υπόχρεο για την αγορά μεριδίων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού, εφόσον αυτά δεν μεταβιβαστούν για τρία (3) έτη από την αγορά τους.

• Το συνολικό ετήσιο ποσό των εξόδων ιατρικής περίθαλψης του φορολογουμένου και των λοιπών προσώπων που τον βαρύνουν.

ii) Δαπάνες του άρθρου 9 του ΚΦΕ, (που μειώνουν τον φόρο)

• Έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης

• Δαπάνη μίσθωσης κύριας κατοικίας του φορολογούμενου και της οικογενειάς του.

• Δαπάνη μίσθωσης κατοικίας των τέκνων που σπουδάζουν σε αναγνωρισμένα σχολεία ή σχολές του εσωτερικού, εφόσον αυτά τον βαρύνουν και εφόσον οι κατοικίες που μισθώνονται βρίσκονται στην πόλη που έχει την έδρα της η σχολή ή το σχολείο που φοιτούν τα τέκνα του και αυτός ή τα τέκνα του δεν έχουν άλλη κατοικία σ΄ αυτή την πόλη.

• Δαπάνη ιδιαίτερων μαθημάτων ή φροντιστηρίων οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας ή ξένων γλωσσών, το οποίο καταβάλλει ετησίως ο φορολογούμενος για κάθε τέκνο που τον βαρύνει ή για τον ίδιο.

• Δαπάνη των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο για στεγαστικά δάνεια για συμβάσεις δανείων που συνάπτονται, καθώς και προκαταβολές που χορηγούνται από 1ης Ιανουαρίου 2003 και μετά.

• Ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής, θανάτου, προσωπικών ατυχημάτων και ασθένειας.

• Το ποσό της διατροφής που καταβάλλεται από τον έναν σύζυγο στον άλλο και επιδικάστηκε ή συμφωνήθηκε με συμβολαιογραφική πράξη.

• Δωρεές προς το Δημόσιο, ΟΤΑ, το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συ-νοχής, τους ιερούς ναούς ΚΛΠ.

• Τα ποσά που καταβάλλονται σε δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών στον ίδιο ή στα πρόσωπα που τον βαρύνουν, με εξαίρεση τις αμοιβές για την παράστασή τους κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων και για τις υποθέσεις που αναφέρονται στο δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 23.

• Της δαπάνης για επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης ακινήτου που θα προκύψουν μετά από ενεργειακή επιθεώρηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3661/2008 και τις κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότησή του.

iii) Δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 17 του ΚΦΕ

• Αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση αυτοκινήτων, δίτροχων ή τρίτροχων αυτοκινούμενων οχημάτων, πλοίων αναψυχής και λοιπών σκαφών αναψυχής, αεροσκαφών και κινητών πραγμάτων μεγάλης αξίας.

• Αγορά ή χρηματοδοτική ή χρονομεριστική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης.

• Χορήγηση δανείων προς οποιονδήποτε.

• Η ετήσια δαπάνη για δωρεές, γονικές παροχές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, εφόσον αυτά υπερβαίνουν ετησίως τα τριακόσια (300) ευρώ.

• Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής. Στο ποσό της δαπάνης αυτής περιλαμβάνεται και το ποσό των οικείων τόκων στους οποίους περιλαμβάνονται και οι τυχόν τόκοι υπερημερίας.

iv) Δαπάνες του άρθρου 23 του ΚΦΕ

• Το ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για αποσβέσεις σε οικοδομές οι οποίες χρησιμοποιούνται ως κατοικίες, οικοτροφεία, σχολεία, φροντιστήρια, αίθουσες κινηματογράφων ή θεάτρων, ξενοδοχεία, νοσοκομεία ή κλινικές και ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) για οικοδομές οι οποίες χρησιμοποιούνται για άλλες χρήσεις.

• Δαπάνες ανακατασκευής εν όλω ή εν μέρει καταστραφέντων αρχιτεκτονικών μελών κτιρίων ή κτισμάτων, που προστατεύονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 6 και 16 του Ν. 3028/2002, καθώς και του άρθρου 4 του Ν. 1577/1985.

• Οι δαπάνες για ασφάλιστρα κατά του κινδύνου της πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων, για δικαστικές δαπάνες και για αμοιβή δικηγόρου για δίκες μισθωτικών διαφορών ή διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους, οι οποίες εκπίπτουν σύμφωνα με την περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 23 του ΚΦΕ.

• Το δικαίωμα που παρέχεται ετησίως στον ιδιοκτήτη της γης στις περιπτώσεις υπεκμίσθωσης ή ιδιοχρησιμοποίησης οικοδομών που έχουν ανεγερθεί σε έδαφος κυριότητας τρίτου.

• Στις περιπτώσεις υπεκμίσθωσης, πολυετούς μίσθωσης μεταγραπτέας και δικαιώματος επιφάνειας ή εμφύτευσης, το μίσθωμα ή δικαίωμα που καταβάλλεται.

• Φόροι, τέλη ή δικαιώματα υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου που βαρύνει τις γαίες.

• Ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για αποσβέσεις και έξοδα συντήρησης των γαιών και γενικά για κάθε συναφές βάρος.

• Οι δαπάνες αντιπλημμυρικών έργων και έργων αποξήρανσης ελών, οι οποίες εκπίπτουν σε ποσοστό 10% του ύψους τους σύμφωνα με την περ. στ’ της παρ. 1 του άρθρου 23 του ΚΦΕ.

• Το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλει, βάσει νόμου, ο εκμισθωτής στο μισθωτή για τη λύση της μισθωτικής σχέσης ακινήτου, μέχρι του ύψους του ακαθάριστου εισοδήματος που αποκτά ο εκμισθωτής από το ακίνητο αυτό, κατά το έτος που καταβλήθηκε η αποζημίωση.

v) Λοιπές δαπάνες που δεν περιλαμβάνονται

Στις δαπάνες που «κτίζουν» το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ δεν περιλαμβάνονται επίσης οι:

• Δαπάνες ύδρευσης, αποχέτευσης,

• ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών γενικά,

• δαπάνες εισιτηρίων κάθε είδους μεταφορικών μέσων

6. Πως και πότε υποβάλλεται η δήλωση

Η δήλωση υποβάλλεται σε δύο αντίτυπα στον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας (Δ.Ο.Υ.) προσωπικώς από το φορολογούμενο ή από πρόσωπο ειδικά εξουσιοδοτημένο γι΄ αυτό ή στέλνεται ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή ή υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου, μέχρι και την 1 Μαρτίου 2011.

Η υποβολή της δήλωσης ηλεκτρονικά μέσω διαδικτύου είναι υποχρεωτική, για όλα τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες που ασκούν επιχείρηση ή ελευθέριο επάγγελμα και για κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο μη επιτηδευματία, που η δήλωσή του υποβάλλεται από εξουσιοδοτημένο λογιστή. Η ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης μπορεί να πραγματοποιηθεί μέχρι την έναρξη του ωραρίου λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών της επόμενης ημέρας από την ημέρα λήξης της προθεσμίας αυτής.

Ειδικότερα μέχρι και την 1η Μαρτίου 2011 θα υποβάλουν δήλωση οι ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που δεν τηρούν βιβλία ή τηρούν βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας, όσοι απόκτησαν εισοδήματα από συμμετοχή σε Ε.Π.Ε. με έγκριση ισολογισμού μέσα στο 2010, καθώς και όσοι απέκτησαν αμοιβές από Ε.Π.Ε. (μισθοί και άλλες απολαβές) ως εταίροι της, οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή ταμείο εκτός Ι.Κ.Α., εισοδήματα από εκμίσθωση ακινήτων, κινητές αξίες, χωρίς εισοδήματα, οι κύριοι ή κάτοχοι επιβατικού αυτοκινήτου Ι.Χ. ή ημιφορτηγού Ι.Χ.,ή κότερου, ή αεροσκάφους κτλ.

7. Τρόπος υποβολής αποδείξεων

Οι φορολογούμενοι που υποβάλλουν την δήλωση προσωπικώς στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. ή με ειδικά εξουσιοδοτούμενο πρόσωπο ή ταχυδρομικά με συστημένη επιστολή υποβάλλουν τις αποδείξεις δαπανών σε κλειστό φάκελο στην αρμόδια για τη φορολογία του εισοδήματός του ΔΟΥ στον οποίο θα αναγράφονται:

α. Το ονοματεπώνυμο, και ο ΑΦΜ του υπόχρεου

β. ο αριθμός των αποδείξεων και

γ. το συνολικό ποσό αυτών

Ο φάκελος θα παραμένει κλειστός στη ΔΟΥ μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων. Μετά την ολοκλήρωση της υποβολής των δηλώσεων θα ανοιχθούν και θα πραγματοποιηθεί δειγματοληπτικός έλεγχος με οδηγίες της Διοίκησης που θα δοθούν στο χρόνο εκείνο.

Για την αναγνώριση των αποδείξεων από τη Φορολογική Αρχή απαιτείται να διακρίνεται η επωνυμία της εκδότριας επιχείρησης, ο ΑΦΜ αυτής, η ημερομηνία έκδοσης και το τελικό ποσό. Σε περίπτωση κατά την οποία η απόδειξη δεν είναι τυπωμένη με έντονα στοιχεία και πιθανολογείται η πλήρης εξαφάνισή τους ο φορολογούμενος πρέπει να επαναλάβει τα προαναφερθέντα στοιχεία (επωνυμία της επιχείρησης, ΑΦΜ, ημερομηνία και ποσά), ούτως ώστε να καθίσταται στη συνέχεια εφικτός ο έλεγχός τους από τη Φορολογούσα Αρχή.

Σε περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης δεν συνυποβάλλονται δικαιολογητικά, τα οποία φυλάσσονται από τον φορολογούμενο και παραδίδονται εφόσον ζητηθούν.

8. Παραδείγματα κάλυψης αφορολόγητου ποσού με αποδείξεις

Παράδειγμα 1ο

Συνολικό οικογενειακό εισόδημα: 38.000 ευρώ

Υπόχρεου: 32.000 ευρώ

Συζύγου: 6.000 ευρώ

Δηλούμενο ποσό αποδείξεων: 7.200 ευρώ

Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων:

Υπόχρεου: (12.000*10%) + (20.000*30%)=1.200 + 6.000=7.200 ευρώ

Σύζυγος: Δεν απαιτούνται

Στο παράδειγμα αυτό η σύζυγος, λόγω ποσού εισοδήματος, δεν έχει υποχρέωση να προσκομίσει αποδείξεις και οι προσκομιζόμενες αποδείξεις των 7.200 ευρώ χρησιμοποιούνται όλες από τον υπόχρεο, ο οποίος δικαιούται το αφορολόγητο ποσό των 12.000 ευρώ.

Παράδειγμα 2ο:

Συνολικό οικογενειακό εισόδημα: 38.300 ευρώ

Υπόχρεου:23.700 ευρώ

Συζύγου: 14.600 ευρώ

Δηλούμενο ποσό αποδείξεων: 4.800 ευρώ

Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων:

Υπόχρεου: (12.000*10%) + (11.700*30%)=1.200 + 3.510=4.710 ευρώ

Συζύγου: (12.000*10%) + (2.600*30%)=1.200 + 780=1.980 ευρώ

Συνολικό ποσό αποδείξεων: 6.690 ευρώ

Επιμερισμός ποσού δηλούμενων αποδείξεων:

Υπόχρεου: 4.800 * (23.700/38.300)=2.970,23 ευρώ

Συζύγου: 4.800 * (14.600/38.300)=1.829,77 ευρώ

Επιβάρυνση φόρου λόγω μη κάλυψης του αφορολόγητου ποσού με αποδείξεις :

Υπόχρεου: 4.710 – 2.970,23=1.739,77*10%=173,98 ευρώ

Συζύγου: 1.980 – 1.829,77=150,23*10%=15,02 ευρώ

Συνολική επιβάρυνση φόρου: 189 ευρώ

Παράδειγμα 3ο

Συνολικό οικογενειακό εισόδημα: 32.400 ευρώ

Υπόχρεου: 19.000 ευρώ

Συζύγου: 13.400 ευρώ

Δηλούμενο ποσό αποδείξεων: 8.000 ευρώ

Απαιτούμενο ποσό αποδείξεων:

Υπόχρεου: (12.000*10%) + (7.000*30%)=1.200 + 2.100= 3.300 ευρώ

Συζύγου: (12.000*10%) + (1.400*30%)=1.200 + 420= 1.620 ευρώ

Συνολικό ποσό αποδείξεων: 4.920 ευρώ

Επιμερισμός ποσού δηλούμενων αποδείξεων:

Υπόχρεου:8.000*(19.000/32.400)=4.691,4 ευρώ

Συζύγου: 8.000*(13.400/32.400)=3.308,6 ευρώ

Ωφέλεια φόρου:

Υπόχρεου: 4.691,4-3.300=1.391,4*10%=139,14 ευρώ

Συζύγου: 3.308,6-1.620=1.688,6*10%=168,86 ευρώ

Συνολική ωφέλεια φόρου: 308 ευρώ

Μυρσίνη Δρίμτζια, Οικονομολόγος, Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας της Epsilon Net

in.gr