Μεταβολές στην έκπτωση δαπανών επιχειρήσεων με το νέο φορολογικό νόμο

Σύμφωνα με το νόμο Φορολογίας Εισοδήματος από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων αφαιρούνται (εκπίπτουν) οι δαπάνες που διενεργεί η επιχείρηση, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. Οι μη εκπιπτόμενες δαπάνες προστίθενται στα καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων, έτσι ώστε να αναμορφώσουν τη βάση υπολογισμού του φόρου.

Με τον πρόσφατο Ν.4110/2013 επήλθαν σημαντικές μεταβολές στις διατάξεις του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, σχετικά με την έκπτωση των εξόδων και δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων.

Ειδικότερα, οι μεταβολές των εκπιπτόμενων δαπανών των επιχειρήσεων, που αναφέρονται στο άρθρο 31 του Κ.Φ.Ε., εισήχθησαν με τις διατάξεις του άρθρου 3 (παρ. 12 έως 45), του άρθρου 11 (παρ. 10 έως 12) και του άρθρου 13 του νέου Ν.4110/2013.

Α. Δαπάνες που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα επιχειρήσεων

Ορισμένες από τις σημαντικότερες αλλαγές που επέφερε ο νέος Ν.4110/2013 στην έκπτωση των εξόδων και δαπανών των επιχειρήσεων είναι οι ακόλουθες:

• Έξοδα μισθοδοσίας και αμοιβής του προσωπικού

Η καταβολή ή βεβαίωση των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ Ι.Κ.Α. ή άλλου ασφαλιστικού οργανισμού, ορίστηκε με τις νέες διατάξεις να γίνεται μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης προκειμένου τα έξοδα μισθοδοσίας και αμοιβής προσωπικού να αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης. Η διάταξη ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

Επίσης, εκπίπτουν οι μισθοί και οι κάθε είδους απολαβές που καταβάλλονται από τις ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των όσων ισχύουν για τις Ε.Π.Ε., εφόσον τα πρόσωπα αυτά για τις υπηρεσίες που παρέχουν στις εταιρείες έχουν ασφαλιστεί σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή ταμείο.

Η διάταξη που εισήχθηκε με τον Ν.3842/2010 και προέβλεπε τη σταδιακή εφαρμογή αναφορικά με την εξόφληση μέσω τραπεζικού λογαριασμού των δαπανών μισθοδοσίας. Με τη νέα μεταβολή αφαιρέθηκε η λέξη «σταδιακή», θα γίνει επομένως άμεσα η εφαρμογή. Η έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης πάντως εκκρεμεί εδώ και 3 χρόνια!

• Δαπάνη για κάθε είδους φόρων, τελών και δικαιωμάτων, που βαρύνουν την επιχείρηση

Σύμφωνα με το νέο εδάφιο που προστέθηκε στην περίπτωση αυτή, οι μη εκπιπτόμενοι από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων φόροι της περίπτωσης αυτής, όταν επαναχρεώνονται στην αντισυμβαλλόμενη επιχείρηση, εκπίπτουν ως δαπάνη της επιχείρησης που τους επαναχρεώνει, εφόσον έχουν αποτελέσει έσοδο φορολογητέο γι΄ αυτήν. Επίσης, η έκτακτη ειδική εισφορά αλληλεγγύης του Ν.4093/2012 για τα φωτοβολταϊκά πάρκα εκπίπτει ισόποσα μέσα σε μια πενταετία.

• Πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων από ελεύθερους επαγγελματίες

Σχετικά με τις προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων μπορούν να διενεργούν πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων σε ποσοστό μισό τοις εκατό (0,5%) και οι ελεύθεροι επαγγελματίες της παρ. 1 του άρθρου 48 (ιατροί, οδοντίατροι, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί κ.λπ.), ανεξάρτητα από την κατηγορία των βιβλίων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών που τηρούν. Η διάταξη ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικ. έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

• Δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις εκπίπτουν οι δαπάνες επιστημονικής και τεχνολογικής έρευνας προσαυξημένες κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%). Ειδικά οι δαπάνες που αφορούν πάγιο εξοπλισμό, προκειμένου να προσαυξηθούν, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, κατανέμονται ισόποσα στα επόμενα τρία (3) έτη. Επιπλέον, τα κριτήρια χαρακτηρισμού των πιο πάνω δαπανών παύουν να καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού (Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας) αλλά με Προεδρικό Διάταγμα μετά από πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων. Η διάταξη αυτή ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

• Δαπάνες επιμόρφωσης προσωπικού

Με τις νέες διατάξεις στα ποσά που εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, σχετικά με την επιμόρφωση του προσωπικού της περιλαμβάνονται και δαπάνες που δεν πραγματοποιούνται μέσα στην επιχείρηση αλλά και εκτός αυτής. Η διάταξη ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

• Δαπάνες για παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς

Προστίθενται ορισμένες προϋποθέσεις για την έκπτωση των ποσών που καταβάλλει η επιχείρηση σε παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς. Ειδικότερα, με τη νέα ρύθμιση ζητείται, η απόδειξη παροχής υπηρεσιών να εκδίδεται στο όνομα της επιχείρησης και στην αιτιολογία να αναγράφονται τα στοιχεία του τέκνου (ονοματεπώνυμο).

• Δαπάνη επιβράβευσης της απόδοσης εργαζομένων

Με τις νέες διατάξεις καθορίζεται ως προϋπόθεση έκπτωσης από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης της δαπάνης επιβράβευσης της απόδοσης των εργαζομένων της η καταβολή ή βεβαίωση των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ Ι.Κ.Α. ή άλλου ασφαλιστικού οργανισμού μέχρι τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της κατάστασης φορολογικής αναμόρφωσης. Επιπλέον, απαιτείται τα ποσά αυτά να έχουν φορολογηθεί ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες στο όνομα του δικαιούχου. Η διάταξη ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

• Δαπάνες κινητής τηλεφωνίας και διαδικτύου

Στις διατάξεις για την έκπτωση που αφορούν δαπάνες εξόδων κινητής τηλεφωνίας περιλαμβάνονται πλέον και τα έξοδα πρόσβασης στο διαδίκτυο με τις ίδιες προϋποθέσεις. Οι σχετικές δαπάνες εκπίπτουν με την προϋπόθεση ότι οι λογαριασμοί αυτοί δεν θα υπερβαίνουν τον αριθμό των απασχολούμενων στην επιχείρηση υπαλλήλων αυτής. Από το συνολικό ποσό αυτής της δαπάνης ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) αναγνωρίζεται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα.

Η διάταξη αυτή ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

• Δαπάνες οργάνωσης ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων για τους εργαζόμενους ή πελάτες της επιχείρησης

Οι δαπάνες οργάνωσης ενημερωτικών ημερίδων και συναντήσεων για τους εργαζόμενους ή πελάτες της επιχείρησης που πραγματοποιούνται εκτός του νομού που εδρεύει αυτή ή λειτουργεί υποκατάστημά της εκπίπτουν μέχρι του ποσού των τριακοσίων (300) ευρώ ανά συμμετέχοντα στην εκδήλωση. Η διάταξη αυτή ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

• Εισφορές που καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης

Με τις νέες διατάξεις αναγνωρίζεται ως γενικό έξοδο και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισης σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο. Συνεπώς, στα γενικά έξοδα περιλαμβάνεται (εκτός από τα έξοδα μισθοδοσίας, το τεκμαρτό ενοίκιο, τα ποσά των δωρεών στο Δημόσιο κ.λπ., τα ασφάλιστρα για ομαδική ασφάλιση ζωής του εργατοϋπαλληλικού προσωπικού) και το ποσό της δαπάνης των εισφορών που καταβάλλονται σε ταμεία ασφάλισης. Ως προϋπόθεση ορίζεται η καταβολή τους να είναι υποχρεωτική από το νόμο. Η διάταξη αυτή ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από το οικονομικό έτος 2014 (χρήση 2013) και μετά.

Δαπάνες που δεν εκπίπτουν

Αντίστοιχα, οι νέες διατάξεις του Ν.4110/2013 έκαναν κάποιες τροποποιήσεις και σε δαπάνες των επιχειρήσεων που πλέον δεν εκπίπτουν.

Με τις νέες διατάξεις δεν εκπίπτουν πλέον από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων η πρόβλεψη αποζημίωσης προσωπικού λόγω συνταξιοδότησης από την υπηρεσία.

Επίσης, δεν αναγνωρίζονται προς έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα, ποσά που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις οικειοθελώς σε εργαζόμενούς της (πλην των περιπτώσεων που περιλαμβάνονται στο άρθρο αυτό, και δεν αφορούν αμοιβές ή αποζημιώσεις αυτών για άμεση ανταπόδοση παρεχόμενης υπηρεσίας ή δεν προκύπτει από διάταξη νόμου ο υποχρεωτικός χαρακτήρας τους) όπως ίσχυε και πριν. Η ίδια διάταξη πριν την τροποποίησή της περιελάμβανε και ποσά που καταβάλλονταν σε τρίτους.

Β. Μεταβολές στον υπολογισμός των αποσβέσεων

Με τις διατάξεις του Ν.4110/2013 σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές στο τρόπο υπολογισμού απόσβεσης των παγίων στοιχείων της επιχείρησης. Ειδικότερα, απλοποιείται η διαδικασία αποσβέσεων με τον περιορισμό των συντελεστών απόσβεσης και την κατάργηση του ανώτερου και κατώτερου συντελεστή απόσβεσης, καθώς και της φθίνουσας μεθόδου απόσβεσης.

Για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που αποκτώνται από την 1/1/2013 και μετά ισχύουν τα ακόλουθα:

Εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων τα ποσά των αποσβέσεων για τα ενσώματα ή άυλα πάγια περιουσιακά στοιχεία της οικονομικής μονάδας.

αα) Αποσβέσιμο πάγιο περιουσιακό στοιχείο είναι το λειτουργικό ή μη λειτουργικό, ενσώματο ή άυλο στοιχείο, που αποκτάται από την οικονομική μονάδα και έχει ωφέλιμη διάρκεια ζωής περιορισμένη, αλλά μεγαλύτερη από ένα έτος.

ββ) Η διενέργεια των αποσβέσεων είναι υποχρεωτική. Υπόχρεες είναι οικονομικές μονάδες, οι οποίες έχουν στην κυριότητά τους πάγια περιουσιακά στοιχεία, ανεξαρτήτως αν τα χρησιμοποιούν, τα εκμισθώνουν ή τα εκμεταλλεύονται με οποιοδήποτε τρόπο.

γγ) Οι αποσβέσεις διενεργούνται με τη μέθοδο σταθερής απόσβεσης επί της αξίας κτήσης των πάγιων περιουσιακών στοιχείων, προσαυξημένης με τις δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων.

Οι συντελεστές απόσβεσης ανά πάγιο περιουσιακό στοιχείο και κλάδο οικονομικής δραστηριότητας, σύμφωνα με την ταξινόμηση NACE rev2, έχουν ως εξής:

δδ) Ο υπολογισμός των αποσβέσεων γίνεται σε ετήσια βάση. Δεν επιτρέπεται η μεταφορά αποσβενόμενων ποσών μεταξύ οικονομικών χρήσεων. Για τα νέα πάγια περιουσιακά στοιχεία η απόσβεση αρχίζει από το μήνα κατά τον οποίο αυτά άρχισαν να χρησιμοποιούνται ή τέθηκαν σε λειτουργία και υπολογίζεται σε τόσα δωδέκατα, όσοι και οι μήνες μέχρι το τέλος της διαχειριστικής χρήσης.

εε) Οι αποσβέσεις που διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος δεν δύνανται να υπερβούν την αξία κτήσης ή την αναπροσαρμοσμένη αξία του αποσβεστέου πάγιου περιουσιακού στοιχείου. Πάγια στοιχεία των οποίων η αξία κτήσης του καθενός είναι μέχρι χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, μπορούν να αποσβεσθούν εξ ολοκλήρου μέσα στη χρήση κατά την οποία αυτά χρησιμοποιήθηκαν ή τέθηκαν σε λειτουργία.

στστ) Ειδικά οι επιχειρήσεις που μέχρι 31/12/2012 χρησιμοποιούσαν τη μέθοδο φθίνουσας απόσβεσης, όπως αυτή ορίζεται στο Π.Δ.299/2003 (Α΄ 255) και κατά την ως άνω ημερομηνία είχαν αποσβέσει περισσότερο από 50% της αρχικής αξίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου, υποχρεούνται να μεταβούν στη μέθοδο σταθερής απόσβεσης. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις οι επιχειρήσεις δύνανται να επιλέξουν τη διατήρηση του τρέχοντος καθεστώτος, μέχρι τη χρήση που η απόσβεση θα υπερβεί το 50% της αξίας του πάγιου περιουσιακού στοιχείου, οπότε και αυτές μεταβαίνουν στη μέθοδο σταθερής απόσβεσης. Κατά τη διάρκεια της μεταβατικής αυτής περιόδου, οι επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τους συντελεστές απόσβεσης πολλαπλασιαζόμενους με συντελεστή δύο (2).

ζζ) Ειδικά οι νέες επιχειρήσεις, δύνανται για τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές περιόδους να διενεργούν αποσβέσεις με μηδενικό συντελεστή για όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία. Τα παραπάνω εφαρμόζονται και για τη δαπάνη που καταβάλλει επιχείρηση, για την κατασκευή μη ιδιόκτητου δικτύου σύνδεσης του σταθμού αυτοπαραγωγής ή ανεξάρτητης παραγωγής μέχρι το δίκτυο της Δ.Ε.Η..

Μυρσίνη Δρίμτζια, Οικονομολόγος, Μέλος της Επιστημονικής Ομάδας της Epsilon Net

in.gr