Ποια η διαδικασία ίδρυσης ατομικής επιχείρησης από φυσικά πρόσωπα

Σύμφωνα με το άρθρο 36 του Ν.2859/2000 όπως ισχύει, ορίζονται οι υποχρεώσεις των υποκείμενων στο ΦΠΑ προσώπων, καθώς και των λοιπών προσώπων που αναφέρονται σ’ αυτές, ανεξάρτητα αν είναι υποκείμενα ή μη στο φόρο. Αναλύονται παρακάτω οι διαδικασίες ίδρυσης ατομικής επιχείρησης καθώς και οι συνυποβαλλόμενες δηλώσεις και τα σχετικά δικαιολογητικά.

Δήλωση έναρξης εργασιών

Κάθε Φυσικό Πρόσωπο υποχρεούται να υποβάλλει στον Προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ δήλωση έναρξης εργασιών πριν από την πραγματοποίηση οποιαδήποτε συναλλαγής στα πλαίσια της επαγγελματικής του δραστηριότητας.

Ως συναλλαγή θεωρείται όχι μόνο η παράδοση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών αλλά και η αγορά αγαθών και η λήψη υπηρεσιών στα πλαίσια της δραστηριότητας. Η πράξη μίσθωσης ακινήτου για επαγγελματική στέγη δεν θεωρείται, σε καμία περίπτωση συναλλαγή.

Τα ημεδαπά και αλλοδαπά Φυσικά Πρόσωπα, υποβάλλουν το έντυπο (Μ2) «Δήλωση Έναρξης/ Μεταβολής Εργασιών Φυσικού Προσώπου» συμπληρώνοντας το τετραγωνίδιο με την ένδειξη « Έναρξη».

Ο ιδρυτής ατομικής επιχείρησης υποβάλλει το έντυπο (Μ5) «Δήλωση υπό ίδρυση Επιχείρησης». Στη δήλωση αυτή αναγράφεται ως επωνυμία το ονοματεπώνυμο του ιδρυτή ή η επωνυμία του ιδρυτή, καθώς και η υπό ίδρυση επιχείρηση. Ο ΑΦΜ αποδίδεται στην περίπτωση αυτή αποκλειστικά στην υπό ίδρυση επιχείρηση και όχι στον ιδρυτή, ο οποίος όμως πρέπει απαραίτητα να διαθέτει ΑΦΜ.

Το ίδιο έντυπο υποβάλλεται για τυχόν μεταβολή ή διακοπή της υπό ίδρυση επιχείρησης. Με την περαίωση των εργασιών της ίδρυσης, υποβάλλεται από τον ιδρυτή δήλωση διακοπής των εργασιών αυτής και ταυτόχρονα δήλωση έναρξης εργασιών επιχείρησης..

Συνυποβαλλόμενες δηλώσεις

Συμπληρώνονται και υποβάλλονται στη ΔΟΥ οι παρακάτω δηλώσεις :

1. Με την προϋπόθεση ότι ήδη υπάρχει ΑΦΜ από άλλη αιτία, όπως προαναφέραμε το έντυπο (Μ2) «Δήλωση Έναρξης/ Μεταβολής Εργασιών Φυσικού Προσώπου», καθώς επίσης και κατά περίπτωση οι δηλώσεις Μ6, Μ7, Μ10, Μ11, Μ12.

« Δήλωση Δραστηριοτήτων Επιχείρησης» (Μ6). Στη δήλωση αυτή αναγράφονται όλες οι λοιπές δραστηριότητες, πέραν αυτών που έχουν ήδη αναγραφεί στα έντυπα Μ2 ή Μ3.

«Δήλωση Σχέσεων Φορολογουμένου» (Μ7). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται από τα παραπάνω πρόσωπα προκειμένου να δηλώσουν τον/την σύζυγο καθώς και τις σχέσεις τους, που απορρέουν από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, με άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, όπως αυτές αναγράφονται στις οδηγίες του εντύπου.

«Δήλωση Εγκατάστασης Εσωτερικού» (Μ10). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται εφόσον δηλώνεται και εγκατάσταση ( υποκατάστημα- αποθήκη) στο εσωτερικό της χώρας.

«Δήλωση Εγκατάστασης Εξωτερικού» (Μ11). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται χωριστά για κάθε μια εγκατάσταση, που βρίσκεται εκτός της ελληνικής επικράτειας.

«Δήλωση Πωλήσεων από Απόσταση» (Μ12). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται εφόσον πραγματοποιούνται πωλήσεις από την Ελλάδα προς άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε και φορολογούνται στο άλλο Κράτος – Μέλος.

2. Εάν ο επιχειρηματίας δεν διαθέτει ΑΦΜ ή έχουν μεταβληθεί κάποια από τα ατομικά του στοιχεία, όπως ο αριθμός της Αστυνομικής Ταυτότητας, η διεύθυνση κατοικίας κ.α, τότε συμπληρώνονται εκτός από τα παραπάνω και τα έντυπα:

«Δήλωση Απόδοσης Α.Φ.Μ/ Μεταβολής Ατομικών Στοιχείων» (Μ1). Με τη δήλωση αυτή δηλώνεται και η σχέση του/της συζύγου. Εάν υπάρχει σχέση εκπροσώπου, κληρονομούμενου.

«Δήλωση Σχέσεων Φορολογούμενου» (Μ7). Η δήλωση αυτή υποβάλλεται από τα παραπάνω πρόσωπα προκειμένου να δηλώσουν τον/ την σύζυγο καθώς και τις σχέσεις τους, που απορρέουν από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, με άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, όπως αυτές αναγράφονται στις οδηγίες του εντύπου.

Δικαιολογητικά

Τα φυσικά, νομικά πρόσωπα και οι ενώσεις προσώπων, κατά την υποβολή της δήλωσης έναρξης/ μεταβολής εργασιών έχουν την υποχρέωση να κατέχουν τα εξής δικαιολογητικά:

1.Τίτλος κυριότητας ή μισθωτήριο συμβόλαιο ή υπεύθυνη δήλωση Ν. 1599/86 περί δωρεάν παραχώρησης χώρου για κάθε επαγγελματική εγκατάσταση ( κεντρικό- υποκατάστημα- αποθήκη).

Τα παραπάνω συμφωνητικά πρέπει να είναι θεωρημένα από την αρμόδια ΔΟΥ του εκμισθωτή. Για τις εγκαταστάσεις εξωτερικού απαιτείται η υποβολή του δικαιολογητικού μίσθωσης όπως προβλέπεται στη χώρα εγκατάστασης, επίσημα μεταφρασμένο αποδεικτικό στοιχείο.

Στην περίπτωση που ως επαγγελματική στέγη χρησιμοποιείται η κατοικία του φορολογούμενου, χορηγείται βεβαίωση έναρξης εργασιών και αν ακόμα από το περιεχόμενο του μισθωτηρίου δεν παρέχεται δυνατότητα χρησιμοποίησης του μισθίου ως επαγγελματικού χώρου και αυτό γιατί δεν απαγορεύεται από τις φορολογικές διατάξεις η χρησιμοποίηση της κατοικίας ως επαγγελματικής εγκατάστασης του φορολογούμενου.

2. Βεβαίωση εγγραφής ή απαλλαγή από Ασφαλιστικό φορέα ( ΤΕΒΕ- ΤΑΕ – ΙΚΑ κ.λ.π)

3. Βεβαίωση εγγραφής ή απαλλαγής από Επιμελητήριο, όπου ανήκει ο επιχειρηματίας.

4. Αστυνομική Ταυτότητα. Οι αλλοδαποί αντί της αστυνομικής ταυτότητας προσκομίζουν το διαβατήριό τους επίσημα μεταφρασμένο και εάν είναι υπήκοοι κράτους – μέλους Ε.Ε και πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας ενώ οι υπήκοοι κρατών εκτός της Ε.Ε άδεια παραμονής και εργασίας.

5. Εξουσιοδότηση του υπόχρεου, με θεωρημένο το γνήσιο της υπογραφής του, σε περίπτωση που οι δηλώσεις και τα δικαιολογητικά υποβάλλονται από τρίτο πρόσωπο.

(Τσούκας Αθανάσιος, οικονομολόγος)