Φορολογία Εισοδήματος Προσωπικών Εταιρειών

Οι προσωπικές εταιρείες διακρίνονται στις Ομόρρυθμες (Ο.Ε.) και στις Ετερόρρυθμες (Ε.Ε). Από το 1991 και μετά τα κέρδη αυτών των επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων, φορολογούνται στο όνομα της εταιρείας και με την επιβολή του φόρου αυτού επέρχεται εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης, επί των κερδών που αναλογούν στους εταίρους.

1. Φορολογικός Συντελεστής

Ο φορολογικός συντελεστής των προσωπικών εταιρειών είχε σταδιακή μείωση πέντε ποσοστιαίων μονάδων από το 2004 όπου ανέρχονταν στο 25% για να σταθεροποιηθεί το 2007 στο 20% το οποίο ισχύει και για τα εισοδήματα των προσωπικών εταιρειών για το οικονομικό έτος 2010.

1.1. Μειωμένος κατά 40% φορολογικός συντελεστής

Τα κέρδη που προκύπτουν από προσωπικές εταιρείες που ασκούν τις δραστηριότητες τους σε νησιά με πληθυσμό ο οποίος βάσει της τελευταίας απογραφής είναι μικρότερος των 3.100 κατοίκων φορολογούνται με μειωμένο κατά 40% συντελεστή, δηλαδή 12%.

1.2. Προσωπικές Εταιρείες που προέρχονται από συγχώνευση βάσει του άρθρου 18 του Ν.3296/2004

Ένα από τα φορολογικά κίνητρα που παρέχονται με τις διατάξεις του άρθρου 18 του Ν.3296/2004 είναι η μείωση του φορολογικού συντελεστή για τις νεοϊδρυθείσες προσωπικές, μεταξύ άλλων, εταιρείες για τα πρώτα δύο έτη από την συγχώνευση.

Ειδικότερα, προβλέπεται ότι τα κέρδη της εταιρείας που προέρχεται από την συγχώνευση φορολογούνται το πρώτο οικονομικό έτος με συντελεστή μειωμένο κατά 10% και το δεύτερο οικονομικό έτος με συντελεστή μειωμένο κατά 5%. Η μείωση ισχύει για επιχειρήσεις των οποίων η συγχώνευση θα ολοκληρωθεί μέχρι 31/12/2011 (παρ.1 άρθ.20 Ν.3756/2009).

2. Προσδιορισμός Φορολογητέων Κερδών

Προκειμένου να υπολογιστεί ο φόρος εισοδήματος των προσωπικών εταιρειών αφαιρούνται από τα καθαρά κέρδη χρήσης πλέον των λογιστικών διαφορών, βάσει δήλωσης, τα παρακάτω ποσά:

– το υπόλοιπο ζημιών προηγούμενων χρήσεων

– τα κέρδη τα οποία απαλλάσσονται από τον φόρο

– τα έσοδα που φορολογούνται αυτοτελώς με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης

– τα κέρδη τα οποία προέρχονται από μερίσματα ημεδαπών ανωνύμων εταιρειών ή συνεταιρισμών ή από αμοιβαία κεφάλαια ή από μερίδια εταιρείας περιορισμένης ευθύνης

– τα κέρδη από τη συμμετοχή σε υπόχρεους που αναφέρονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 2 του Ν.2238/1994

– τα αφορολόγητα αποθεματικά, αφορολόγητες εκπτώσεις κ.λπ.

2.1. Επιχειρηματική αμοιβή

Από το υπόλοιπο των καθαρών κερδών που προκύπτει μετά και την αφαίρεση των παραπάνω ποσών αφαιρείται υποχρεωτικά και η επιχειρηματική αμοιβή ανεξάρτητα αν κάποιος από τους δικαιούχους εταίρους δεν επιθυμεί να λάβει την σχετική αμοιβή (ΠΟΛ.1042/08-02-1993).

Η επιχειρηματική αμοιβή αφαιρείται από τα κέρδη της προσωπικής εταιρείας για μέχρι τρεις ομόρρυθμους εταίρους, φυσικά πρόσωπα με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής στην εταιρεία. Σε περίπτωση περισσότερων ομόρρυθμων εταίρων με ίσα ποσοστά συμμετοχής, οι δικαιούχοι επιχειρηματικής αμοιβής καθορίζονται κάθε έτος από την εταιρεία και δηλώνονται με την οικεία αρχική ετήσια εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη δήλωση της φορολογίας εισοδήματος (ΠΟΛ.1042/08-02-1993 και ΠΟΛ.1122/12-04-2002).

Για τον υπολογισμό της επιχειρηματικής αμοιβής και των κερδών που φορολογούνται στο όνομα της εταιρείας λαμβάνονται υπόψη μόνο οι εταίροι εκείνοι που υπάρχουν κατά την λήξη της χρήσης με την εταιρική ιδιότητα και τα ποσοστά συμμετοχής τους στην εταιρεία κατά τον χρόνο αυτό, ανεξάρτητα αν κατά την διάρκεια της χρήσης επήλθε η οποιαδήποτε μεταβολή στα πρόσωπα των εταίρων, στα ποσοστά τους ή στην ιδιότητά τους (ΠΟΛ.1071/24-02-1993).

Με την αφαίρεση και του ποσού της επιχειρηματικής αμοιβής, το υπόλοιπο των κερδών που απομένει φορολογείται στο όνομα της εταιρείας και επέρχεται πλέον εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης για τα κέρδη αυτά.

2.2. Συμπληρωματικός φόρος στο ακαθάριστο εισόδημα από ακίνητα

Εφόσον στο συνολικό εισόδημα προσωπικών εταιρειών περιλαμβάνεται και εισόδημα από ακίνητα, τότε συμπληρωματικός φόρος ο οποίος ανέρχεται σε 3% επιβάλλεται επί του ακαθάριστου ποσού εισοδήματος που αποκτάται από ακίνητα ανεξάρτητα αν αυτό προέρχεται από εκμίσθωση, υπεκμίσθωση, δωρεάν παραχώρηση ή ιδιοχρησιμοποίηση. Το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί στο συνολικό εισόδημα.

Επιπλέον για μισθώσεις ακινήτων που χρησιμοποιούνται για επαγγελματική στέγη το χαρτόσημο ανέρχεται σε 3% πλέον ΟΓΑ, επί του συνολικού ποσού των μισθωμάτων.

3. Εκπτώσεις από τον Φόρο

Από το συνολικό ποσό του φόρου που αναλογεί στις προσωπικές εταιρείες πλέον τον συμπληρωματικό φόρο 3% επί του ακαθάριστου εισοδήματος από ακίνητα εκπίπτουν:

– ο φόρος που προκαταβλήθηκε ή παρακρατήθηκε από την εταιρεία σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 52 (προκαταβολή φόρου), 54 (παρακράτηση φόρου από κινητές αξίες), 55 (παρακράτηση φόρου από εμπορικές επιχειρήσεις) και 58 (παρακράτηση φόρου από αμοιβές ελεύθερων επαγγελματιών)

– ο φόρος που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για το εισόδημα που προέκυψε σε αυτή και υπόκειται σε φόρο στην Ελλάδα. Ο φόρος αυτός σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι ανώτερος από το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα.

3.1. Υπολογισμός προκαταβολής φόρου

Σύμφωνα με την παρ.6 του άρθρου 64 και της παρ.1 του άρθρου 52 του Ν.2238/1994, η προκαταβολή φόρου προσωπικών εταιρειών υπολογίζεται σε ποσοστό 55% επί του κυρίου φόρου συν τυχόν συμπληρωματικό μείον τους παρακρατηθέντες.

Προκαταβολή φόρου = [(Κύριος φόρος + Συμπληρωματικός φόρος) x 55%] – Παρακρατηθέντες φόροι

Να σημειωθεί πως σε περίπτωση υποβολής δήλωσης για πρώτη φορά, το προς βεβαίωση ποσό της προκαταβολής περιορίζεται στο μισό (παρ.1 άρθρο 52 Ν.2238/1994). Επίσης, η προκαταβολή του προηγούμενου έτους δεν μειώνει την προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος ενώ σε περίπτωση που το προς βεβαίωση ποσό δεν υπερβαίνει τα 30 ευρώ δεν βεβαιώνεται προκαταβολή.

4. Προθεσμία Υποβολής Δήλωσης

4.1. Προσωπικές Εταιρείες με βιβλία Γ΄ κατηγορίας

Υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για τα αποτελέσματα που πραγματοποιήθηκαν από Ο.Ε., Ε.Ε., που τηρούν βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και έκλεισαν ισολογισμό 31/12/2009.

Μέχρι 15 Απριλίου 2010 (Άρθρο 64 παρ. 1 περίπτ. δ΄ Ν. 2238/1994).

4.2. Προσωπικές Εταιρείες που δεν τηρούν βιβλία ή με βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας

Υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για τα αποτελέσματα που πραγματοποιήθηκαν από Ο.Ε., Ε.Ε., που δεν τηρούν βιβλία ή τηρούν βιβλία Α΄ ή Β΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. για το οικονομικό έτος 2010.

(Αρθ. 64 παρ. 1α του Ν. 2238/94, Αρ. Πρωτ. 1037797/19-03-2010)

Σωτήριος Δημ. Φραντζανάς, οικονομολόγος, MSc in Acc. & Fin., συνεργάτης της Επιστημονικής Ομάδας της Epsilon Net

Πηγές : Ν.2238/1994 (Κ.Φ.Ε.), Βιβλίο «Φορολογική Δήλωαη 2010», Χ.Παύλου, Ι. Γκούρλιας, Βιβλίο «Φορολογία Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών προσώπων», Η.Κατούδη, Δ.Αντωνόπουλου