Πέντε καθηγητές περιγράφουν περιστατικά βίας στα σχολεία τους

«Τον ανάγκασαν να βάλει φωτιά σε κάδο σκουπιδιών και μετά τον πίεζαν να μπει μέσα… Τον φοβέριζαν για να μην πει τίποτα. Κάθε μέρα του την είχαν στημένη έξω από το σχολείο». Ένα από τα πολλά περιστατικά βίας που σημειώνονται στα ελληνικά σχολεία των μεγάλων αστικών κέντρων και όχι μόνο. Το συγκεκριμένο συμβάν έγινε σε σχολείο της επαρχίας. Θύμα ένας αλλοδαπός μαθητής της Α’ Γυμνασίου. Θύτες οι συμμαθητές του. Αλλά μόνο αυτοί;

Πέντε εκπαιδευτικοί από διαφορετικά σημεία της Ελλάδας μιλούν στο in.gr για το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, αφηγούνται περιστατικά βίας και καταθέτουν τη δική τους άποψη για την αντιμετώπιση φαινομένου.

Η λεκτική βία και οι βανδαλισμοί είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο στα σχολεία, ενώ πολύ συχνά είναι πλέον και τα φαινόμενα σωματικής βίας μεταξύ μαθητών.

«Περίπου ένα μήνα πριν δύο μαθητές κατά τη διάρκεια του μαθήματος σηκώθηκαν απότομα από τα θρανία τους και ο ένας χτύπησε τον άλλο στο πρόσωπο. Προλάβαμε να τους χωρίσουμε και όταν τους ρώτησα το λόγο που τσακώθηκαν μου είπαν πως ο ένας κορόιδευε και έσπρωχνε την καρέκλα του άλλου και τότε εκείνος του έσπρωξε τα πόδια τα οποία είχε τραυματίσει σε ατύχημα και σηκώθηκε να λύσει το θέμα με ξύλο» λέει ο Ν.Κ, καθηγητής σε ΕΠΑΛ της ανατολικής Αττικής.

«Είδα σπρωξίματα δύο μαθητών και λεκτικές αψιμαχίες την ώρα που έμπαινα στην αίθουσα για μάθημα. Στο σχολείο μας υπήρξαν φέτος 3-4 περιστατικά βίας από ομάδες μαθητών που χτυπούσαν άλλους μαθητές. Όταν έγινε γνωστό στους καθηγητές αρχίσαμε να καλούμε μαθητές για να μάθουμε τι έγινε και τελικά τιμωρήσαμε αυστηρά αρκετά παιδιά. Από τότε δεν έχουμε ακούσει κάποιο νέο περιστατικό» περιγράφει ο Γ.Σ. καθηγητής σε σχολείο στο κέντρο της Αθήνας.

Πολλοί πιστεύουν ότι τέτοια φαινόμενα παρουσιάζονται μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα όπου συσσωρεύεται μεγαλύτερος αριθμός παιδιών. Ωστόσο, αρκετά συχνά αλλά και αρκετά βίαια είναι τα περιστατικά σε σχολεία της επαρχίας.

Σε σχολείο της Στερεάς Ελλάδας «μαθητής που θεώρησε ότι θίγεται η προσωπικότητά του μετά από μικρή παρεξήγηση κατά τη διάρκεια του μαθήματος με συμμαθητή του, αντέδρασε βίαια , χτυπώντας τον με μπουνιά στο μάτι. Αυτό το περιστατικό βίας ήταν ό,τι πιο σοβαρό έχει συμβεί στο σχολείο μας τα τελευταία χρόνια» λέει η Β.Ν.

Για τον καθηγητή Μ.Μ. που διδάσκει σε σχολείο των δυτικών προαστίων στην Αθήνα η μεγαλύτερη μορφή βίας είναι η κατάληψη. «Μια ομάδα μαθητών καταλαμβάνει το σχολείο, προβάλει κάποια αιτήματα και διακόπτει βίαια και αυθαίρετα τη σχολική δραστηριότητα, ασκεί λεκτική ή και σωματική βία σε όποιον ή όποια έχει αντίθετη άποψη».

Τι ρόλο, όμως, παίζει το ρατσιστικό στοιχείο σε αυτά τα περιστατικά βίας; Σε ορισμένα σχολεία οι εκπαιδευτικοί μιλούν για ελάχιστα έως και ανύπαρκτα τέτοια συμβάντα. Υπάρχουν όμως και σχολεία που τα περισσότερα περιστατικά βίας έχουν να κάνουν με το ρατσισμό.

«Σχεδόν σε όλα τα περιστατικά εμπλέκεται το ρατσιστικό στοιχείο, συνήθως ως προς την εθνικότητα, αλλά και ως προς άλλες ιδιαιτερότητες του ατόμου πχ ειδικές ανάγκες, σωματικά χαρακτηριστικά. Συχνά στοχοποιούνται τα πιο αδύναμα παιδιά, με έλλειψη αυτοπεποίθησης ή αυτά που είναι πιο ευαίσθητα» λέει η Α.Π. καθηγήτρια σε σχολείο στις Κυκλάδες.

«Ρατσιστικές απόψεις εκδηλώνονται από μία μειοψηφία μαθητών σε συζητήσεις που γίνονται στα πλαίσια κάποιου μαθήματος» προσθέτει η Β.Ν. (Στερεά Ελλάδα).

«Φαινόμενα βίας δυστυχώς εμφανίζονται κατά του σχολείου γενικότερα, από άτομα εκτός ή στις παρυφές του σχολείου και μάλιστα όλες αυτές οι ενέργειες περιβάλλονται και από διάφορους ιδεολογικούς μανδύες» λέει ο Μ.Μ. (δυτικά προάστια Αθήνας).

Ωστόσο, μόνο ελάχιστα από τα περιστατικά βίας στα σχολεία φτάνουν τελικά στην εκπαιδευτική κοινότητα, καθώς σύμφωνα με έρευνες τα παιδιά-θύματα συνήθως ντρέπονται ή φοβούνται να καταγγείλουν ένα τέτοιο περιστατικό, όσο και οι μαθητές που έγιναν μάρτυρες σε ένα βίαιο συμβάν, ενώ πολλές φορές ακόμη και οι γονείς αποκρύπτουν ή δεν δίνουν την δέουσα προσοχή σε ένα τέτοιο περιστατικό.

«Λίγες φορές μαθαίνουμε το γεγονός από το θύμα αλλά συνήθως θα μας το πει κάποιος φίλος του. Σίγουρα κάποια μικροεπεισόδια δεν τα μαθαίνουμε» λέει ο Γ.Σ. (κέντρο της Αθήνας).

«Αρκετά συχνά γινόμαστε μάρτυρες αυτών των περιστατικών. Ακόμα και γονείς έχουν απειλήσει με βία καθηγητές!» τονίζει ο Ν.Κ. (ανατολική Αττική).

«Μόνο τα σοβαρά περιστατικά φτάνουν στους εκπαιδευτικούς» λέει η Α.Π. (Κυκλάδες), ενώ η Β.Ν (Στερεά Ελλάδα) τονίζει: «Κάποιες φορές έχουμε ιδία αντίληψη του περιστατικού, ενώ κάποιες άλλες το πληροφορούμαστε από καταγγελίες μαθητών».

Για τους εκπαιδευτικούς ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι ο διάλογος μεταξύ μαθητών, καθηγητών και γονέων. «Το φαινόμενο χρειάζεται συλλογική αντιμετώπιση με συνεργασία συλλόγου διδασκόντων οικογενειών και μαθητών. Τα φαινόμενα όσο ασήμαντα και αν φαίνονται κατά τη γνώμη μου πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα γιατί δεν επιτρέπεται να θεωρούμε ότι θα λυθούν από μόνα τους. Ένας μαθητής που με δυσκολία έφτασε στην πόρτα των καθηγητών να πει το πρόβλημά του, αν δεν παρθούν δραστικά μέτρα δεν πρόκειται να τους ξαναχτυπήσει την πόρτα, ειδικά αν το εκφοβίζουν οι συμμαθητές του» τονίζει η Α.Π. (Κυκλάδες).

«Το πιο βασικό είναι να αναπτύσσεται στις τάξεις ένα κλίμα καλής επικοινωνίας μεταξύ των μαθητών, ενισχύοντας τους φιλικούς δεσμούς μεταξύ τους μέσα από ομαδικές εργασίες και συζητήσεις που στοχεύουν στην ενότητα του τμήματος και στο σεβασμό της προσωπικότητας του άλλου» λέει η Β.Ν. (Στερεά Ελλάδα).

«Πρέπει να καταλάβουν και όσοι είναι μάρτυρες τέτοιων γεγονότων ότι δεν πρέπει να μένουν ουδέτεροι αλλά να προστατεύουν τους συμμαθητές τους και να αναφέρουν τι έχει συμβεί. Πρέπει να τιμωρούνται και οι υπεύθυνοι ώστε να καταλάβουν όλοι ότι οι πράξεις μας έχουν συνέπειες» τονίζει ο Γ.Σ. (κέντρο της Αθήνας).

Για τον Ν.Κ. (ανατολική Αττική) η λύση δεν έρχεται με κάποια μέτρα που μπορεί να ληφθούν κατά της βίας. «Αυτά θα λειτουργήσουν ως ασπιρίνες στον καρκίνο. Το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο και απαιτείται ολική αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος και κατ’ επέκταση των κοινωνικών δομών ώστε να αποκατασταθεί η αξία της εκπαιδευτικής διαδικασίας στη συνείδηση της κοινωνίας και να αποκτήσουν κίνητρα και στόχους οι μαθητές».

Κική Μαργαρίτη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ