Τρίτη 19 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Είναι αποτελεσματικοί οι Έλληνες ερευνητές και τα Ελληνικά Πανεπιστήμια;

Είναι αποτελεσματικοί οι Έλληνες ερευνητές και τα Ελληνικά Πανεπιστήμια;

Είναι έντονη η ανάγκη προσεκτικής ανάλυσης του ζητήματος της παιδείας όχι μόνο σε ποσοτικό επίπεδο, αλλά και σε ποιοτικό...

του Π.Ε. Πετράκη
Καθηγητή Οικονομικών Επιστημών
Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Είναι έντονη η ανάγκη προσεκτικής ανάλυσης του ζητήματος της παιδείας όχι μόνο σε ποσοτικό επίπεδο, αλλά και σε ποιοτικό, αφού τα δυο αυτά κριτήρια -η ποσότητα και η ποιότητα- δεν προϋποθέτουν ούτε εξασφαλίζουν το ένα το άλλο. Οι δείκτες που συνήθως υιοθετούνται περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την αξιολόγηση της παραγωγής των πανεπιστημίων, τις δεξιότητες των ενηλίκων, τις ικανότητες των μαθητών / φοιτητών σε νέες τεχνολογίες, κ.α.

Οι δείκτες αποτελεσματικότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναφέρονται στην ερευνητική παραγωγή (παραγωγή επιστημονικών δημοσιεύσεων), στις ετεροαναφορές και τη συνολική αξιολόγηση των Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 29 ανεπτυγμένες χώρες που παρουσιάζονται στον Πίνακα 1, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 21η θέση όσον αφορά τον αριθμό «επιστημονικών άρθρων» ανά εκατομμύριο κατοίκους. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην 25η θέση, μεταξύ των ίδιων χωρών, όταν αναφερόμαστε στη συνολική ετήσια καθαρή αμοιβή των ερευνητών και μελών ΔΕΠ των Πανεπιστημίων. Εάν συνδέσουμε το κόστος παραγωγής (αμοιβή ΔΕΠ) και την παραγωγή (επιστημονικών άρθρων), θα έχουμε μία εικόνα του μοναδιαίου κόστους εργασίας της επιστημονικής παραγωγής στην Ελληνική οικονομία. Η σχέση λοιπόν παραγωγής επιστημονικών άρθρων προς το κόστος φέρνει την Ελλάδα στη 10η καλύτερη θέση.

Ουσιαστικά διαπιστώνεται ότι το κόστος παραγωγής δημοσιεύσεων είναι από τα χαμηλότερα μεταξύ των εξεταζόμενων χωρών. Έτσι τα στοιχεία αυτά αποκαλύπτουν ένα εξαιρετικά παραγωγικό και αποτελεσματικό σύστημα οργάνωσης της έρευνας.

Σχετικά με τον Πίνακα 1, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μισθοί για την Ελλάδα είναι μειωμένοι κατά 20%. Επιπλέον, τα «επιστημονικά άρθρα» αποδίδονται στις χώρες στις οποίες υπάγεται ο φορέας στον οποίο ανήκει ο συγγραφέας κατά τη στιγμή της δημοσίευσης. Μια δημοσίευση θεωρείται ότι έχει συγγραφεί από περισσότερος του ενός συγγραφέα μόνο αν οι αυτοί ανήκουν σε διαφορετικές υπηρεσίες (OECD, Science Technology and Industry Scoreboard, 2007, σ. 92).

Πίνακας 1. Κόστος ανά δημοσίευση (Unit Labor Cost)

Πηγές:

* European Commission, Research Directorate-General, Remuneration of Researchers in the Public and Private Sectors, 2007:43 (April).

** OECD, Science Technology and Industry Scoreboard, Innovation and performance in the global economy, 2007.

Η εικόνα της αποτελεσματικότητας διαφοροποιείται σχετικά, όταν παρατηρήσουμε τη διεθνή κατάταξη των Πανεπιστημίων σύμφωνα με τους Times (www.timeshighereducation.co.uk). Αυτός ο δείκτης αξιολόγησης, μόνο σε ένα βαθμό στηρίζεται στα ερευνητικά αποτελέσματα (33% του συνολικού αποτελέσματος), ενώ λαμβάνει υπόψη του θέματα όπως το ζήτημα της προσέλκυσης κεφαλαίων από τον ιδιωτικό τομέα, την αξιολόγηση της απόδοσης των καθηγητών και των φοιτητών και την πολυεθνικότητα αυτών.

Η Ελληνική ανώτατη εκπαίδευση έχει πολύ χαμηλούς δείκτες να παρουσιάσει στους τομείς αυτούς. Από την Ελλάδα, μόνο το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παρουσιάζεται στη σχετική λίστα με τα 200 καλύτερα Πανεπιστήμια του κόσμου, από το 2007 και έπειτα. Πιο συγκεκριμένα, το 2007 κατέλαβε την 247η θέση (ένα χρόνο μετά την 200η θέση σε ισοβαθμία με το Πανεπιστήμιο του Τβέντε) και το 2009 ανέβηκε 23 θέσεις (177η).

Προφανώς η «ανάδελφη» γλώσσα και η νομική υποχρέωση της πρόσληψης καθηγητών που μιλούν την Ελληνική γλώσσα, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στη μη προσέγγιση αλλοδαπών φοιτητών και άρα στα χαμηλά σκορ στους δείκτες αξιολόγησης, τουλάχιστον όσον αφορά τον τομέα αυτόν της αξιολόγησης.

Χρησιμοποιώντας τα στοιχεία της αξιολόγησης για το έτος 2009, παρατηρούμε ότι στη λίστα με τα 200 Πανεπιστήμια περιλαμβάνονται 32 χώρες, όπως φαίνεται στον Πίνακα 2. Η Ελλάδα συμμετέχει όπως ήδη αναφέρθηκε με μία μόνο θέση, η οποία αντιστοιχεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.


Πίνακας 2.
Αριθμός Πανεπιστημίων με τα οποία συμμετέχουν διάφορες χώρες στην αξιολόγηση

Πηγή: Times (www.timeshighereducation.co.uk).

Στο Διάγραμμα 1 παρατηρείται ότι υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ του επιπέδου ανάπτυξης μίας χώρας με τον αριθμό των πανεπιστημίων που συμμετέχουν στην αξιολόγηση ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Η Ελλάδα φαίνεται ότι βρίσκεται χαμηλότερα σε σχέση με την τάση και αυτό προφανώς οφείλεται στους παράγοντες τους οποίους λαμβάνει υπόψη της η αξιολόγηση, όπως προαναφέρθηκε και στους οποίους πιθανόν υστερεί η Ελλάδα. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν η ανάλυση περιοριστεί (βλ. Διάγραμμα 1, Γραμμή Ε.Ε.) μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., η θέση της Ελλάδας βρίσκεται πάνω στην τάση.

Διάγραμμα 1. Αριθμός Πανεπιστημίων στη λίστα των 200 καλύτερων Πανεπιστημίων ανά εκατομμύριο πληθυσμού, ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ

Καθ. Παναγιώτης Ε. Πετράκης

Sports in

Έτοιμος (και) για το Διηπειρωτικό ο Ολυμπιακός!

Αν η Κ19 των «ερυθρολεύκων» κατακτήσει του Τσάμπιονς Λιγκ Νέων θα παίξει στον τελικό του Ιντερκοντινεντάλ κόντρα στη Φλαμένγκο για το Παγκόσμιο Στέμμα!

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Τρίτη 19 Μαρτίου 2024