Έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών: Επιλογή σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και απόψεις για την Ναυτική εκπαίδευση

Στόχος της συγκεκριμένης έρευνας ήταν η απεικόνιση των απόψεων των μαθητών της Γ’ Λυκείου για τους παράγοντες εκείνους που κυρίως επηρεάζουν την επιλογή τους για την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ένα ιδιαίτερο κεφάλαιο της έρευνας αναφέρεται στις απόψεις των μαθητών για τη Ναυτική Εκπαίδευση.

• Η έρευνα αυτή διερευνά τις απόψεις των μαθητών πριν εκείνοι να τελειώσουν το Λύκειο, ενώ επισημαίνεται ότι δεν έχουν γίνει παρόμοιες έρευνες ώστε να γίνει σύγκριση κάποιας μορφής. Η έρευνα προσπαθεί να δώσει ερμηνεία σε κρίσιμα ερωτήματα της μορφής:
• Πώς οι μαθητές παίρνουν τις αποφάσεις τους για τις μεταλυκειακές σπουδές;
• Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν τις επιλογές των μαθητών;
• Έχουν οι μαθητές πλήρη πληροφόρηση σχετικά με τη σύνδεση ΑΕΙ/ΑΤΕΙ και της αγοράς εργασίας;
• Ποιος είναι ο ρόλος των γονέων στη διαδικασία της λήψης της απόφασης του μαθητή;
• Ποιες πηγές πληροφόρησης αξιοποιεί ο μαθητής για την απόφαση του σχετικά με τις μεταλυκειακές σπουδές του;
• Ποια είναι η σχέση μεταξύ του συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού και του μαθητή;
• Υπάρχει έλλειμμα πληροφόρησης ανά ΑΕΙ /ΑΤΕΙ για τους μαθητές;

Τα συμπεράσματα: Τι μάθαμε από τους μαθητές

Οι Έλληνες μαθητές ακολουθούν μεταλυκειακές σπουδές και επιλέγουν επαγγέλματα στηριζόμενοι στην άγνοια και στην έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού.

Σύμφωνα με τις απόψεις των μαθητών οι καθηγητές, περισσότερο και από τους γονείς των μαθητών, ασκούν επιρροή για τη μελλοντική τους επιλογή. Οι καθηγητές και οι σχολικοί επαγγελματικοί σύμβουλοι ουσιαστικά δρουν ως οι αντιπρόσωποι της δημόσιας εκπαίδευσης. Αυτοί είναι ουσιαστικά ο υπεύθυνοι για την ενημέρωση των μαθητών ως προς τις επιλογές τους και ως προς τις επαγγελματικές τους προοπτικές στην αγορά της εργασίας. Δυστυχώς, σύμφωνα με τις απόψεις και τις αντιλήψεις των μαθητών, υπάρχει έλλειψη σχολικών επαγγελματικών συμβουλών και επομένως υπάρχει τεράστιο κενό στο σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό τους.

Ειδικά για την Ναυτική εκπαίδευση
Παρά το γεγονός ότι οι μαθητές δεν έχουν την εικόνα που θα έπρεπε να έχουν για την Ελληνική ναυτιλία εντούτοις ένα σημαντικό ποσοστό μαθητών δηλώνει ότι θα ακολουθούσε ως δεύτερη σκέψη το ναυτικό επάγγελμα.

Πιθανόν, η φτωχή «εικόνα» που έχουν διαμορφώσει οι μαθητές για τη ναυτιλία να διογκώνει το πρόβλημα της προσέλκυσης μαθητών στη ναυτική εκπαίδευση.

Μεγάλο ποσοστό μαθητών, ανεξάρτητα από τη διοικητική περιφέρεια από την οποία προέρχονται, δείχνει ότι η αποφυγή ναυτικού επαγγέλματος οφείλεται στην έλλειψη πληροφόρησης και στην ελλειπή εικόνα που έχουν για το ναυτικό επάγγελμα.

Δείτε αναλυτικά την έρευνα και τα συμπεράσματά της

Η ταυτότητα της έρευνας
Η μεθοδολογία της έρευνας αυτής βασίστηκε στη συστηματική αναλογική στρωματοποιημένη δειγματοληψία, η οποία εξασφαλίζει αντιπροσωπευτικότητατου δείγματος του υπό έρευνα πληθυσμού.

Η έρευνα ήταν πανελλαδική, διεξήχθη σε 7000 μαθητές της Γ’ Λυκείου μόνο δημόσιων σχολείων. Η δειγματοληπτική έρευνα έγινε με ερωτηματολόγιο «κλειστών» ερωτήσεων, οι οποίες είχαν διαμορφωθεί κατάλληλα σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία.

Είχε προηγηθεί πιλοτική έρευνα σε 576 μαθητές της Γ’ Λυκείου που είχαν αποφοιτήσει το σχολικό έτος 2009-2010, από την οποία και προέκυψε το τελικό ερωτηματολόγιο.

Το ερωτηματολόγιο εκτός των καθαρά δημογραφικών χαρακτηριστικών αναπτύχθηκε σε έξι διαφορετικές ενότητες που αφορούσαν στους λόγους επιλογής γνωστικού πεδίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από τους μαθητές.

Πιο συγκεκριμένα, οι ενότητες αυτές αναφέρονταν:

• Στο βαθμό επιρροής διαφόρων παραγόντων στην επιλογή των μαθητών
• Στο ρόλο που παίζει το επάγγελμα των γονέων στην επιλογή των μαθητών
• Στα κριτήρια επιλογής γνωστικού πεδίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
• Στις κυριότερες πηγές πληροφόρησης των μαθητών για το χώρο της ανώτατης και ανώτερης παιδείας και του αντικειμένου σπουδών που προσφέρουν
• Στη ναυτική εκπαίδευση
• Στην ανάλυση συμπεριφοράς των μαθητών κατά την αντιμετώπιση μεταλυκειακών σπουδών μέσω κατάλληλου υποδείγματος

Οι μαθητές της Γ’ Λυκείου που συμμετείχαν στην έρευνα έπρεπε να απαντήσουν σε 39 ερωτήσεις ελεύθερα και ανώνυμα. Για όλες τις κλειστές ερωτήσεις ήταν δυνατή η στατιστική ανάλυση και επεξεργασία.

Πρέπει να τονιστεί θετικά ο σχετικά υψηλός αριθμός των μαθητών που έλαβαν μέρος στην εν λόγω έρευνα που οδηγεί σε αντικειμενικά αποτελέσματα και με υψηλό βαθμό αξιοπιστίας.

Η έρευνα είναι εθνικής εμβέλειας, γιατί συμμετείχαν σ’ αυτή μαθητές, όχι απόφοιτοι, σχολείων από όλες τις διοικητικές περιφέρειες της χώρας.

Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έγινε και στο σύνολο της χώρας, αλλά και ανά περιφέρεια, έτσι ώστε να εκτιμηθούν πιθανές ιδιαιτερότητες στις απόψεις των μαθητών, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη χάραξη πολιτικής.

Οι μαθητές της Γ’ Λυκείου που συμμετείχαν στην έρευνα έπρεπε να απαντήσουν σε 39 ερωτήσεις ελεύθερα και ανώνυμα. Για όλες τις κλειστές ερωτήσεις ήταν δυνατή η στατιστική ανάλυση και επεξεργασία.

Πρέπει να τονιστεί θετικά ο σχετικά υψηλός αριθμός των μαθητών που έλαβαν μέρος στην εν λόγω έρευνα που οδηγεί σε αντικειμενικά αποτελέσματα και με υψηλό βαθμό αξιοπιστίας.

Η έρευνα είναι εθνικής εμβέλειας, γιατί συμμετείχαν σ’ αυτή μαθητές, όχι απόφοιτοι, σχολείων από όλες τις διοικητικές περιφέρειες της χώρας.

Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έγινε και στο σύνολο της χώρας, αλλά και ανά περιφέρεια, έτσι ώστε να εκτιμηθούν πιθανές ιδιαιτερότητες στις απόψεις των μαθητών, οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τη χάραξη πολιτικής.

Ίδρυμα Ευγενίδου