Νόσος Αλτσχάιμερ: Οι ασθενείς χρειάζονται την υποστήριξη όλων μας

Η διαρκής αύξηση των περιστατικών άνοιας και νόσου Αλτσχάιμερ τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκοσμίως, φέρνει στο προσκήνιο ένα μείζον ιατρικό, κοινωνικό και οικονομικό ζήτημα. Η Δρ Παρασκευή Σακκά, Νευρολόγος-Ψυχίατρος (πρόεδρος της Εταιρείας νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών Αθηνών και Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών), απαντά σε επίκαιρα ερωτήματα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νόσου Αλτσχάιμερ (21 Σεπτεμβρίου).

Η νόσος Αλτσχάιμερ, τα τελευταία χρόνια, αφορά όλο και μεγαλύτερο αριθμό ελληνικών οικογενειών. Γιατί εκτιμάτε ότι παρατηρείται αυτή η αύξηση; Ευθύνονται τα καλύτερα διαγνωστικά μέσα που έχει στην διάθεσή της πλέον η Ιατρική ή υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των περιστατικών;

Ο αριθμός των ασθενών με άνοια στην Ελλάδα και παγκοσμίως αυξάνεται για τρεις λόγους:
α) αυξάνεται ο μέσος όρος ζωής και επομένως αυξάνεται ο αριθμός των ηλικιωμένων, η άνοια προσβάλλει το 8% των ατόμων πάνω από τα 65 χρόνια.
β) έχουμε πολύ καλύτερα διαγνωστικά μέσα στη διάθεση μας και
γ) έχει ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος, αναγνωρίζει έγκαιρα τα συμπτώματα και τρέχει στο γιατρό.

Στην δίνη της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την ελληνική κοινωνία, φαντάζομαι ότι και οι δομές υγείας που αφορούν στη νόσο Αλτσχάιμερ και την άνοια, έχουν επηρεαστεί. Ποια η έκταση του προβλήματος που δημιουργεί η περικοπή της κρατικής χρηματοδότησης; Πιστεύετε ότι θα πρέπει να προχωρήσετε στο κλείσιμο δομών που αφορούν στην φροντίδα των ασθενών;

Στις 26/8/2011, λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης της χώρας, το Υπουργείο Οικονομίας περιέκοψε κατά 45% τον προϋπολογισμό των μονάδων ψυχικής υγείας που λειτουργούν στο πλαίσιο του προγράμματος Ψυχαργώς με την ευθύνη ΜΚΟ και παρέχουν ένα σημαντικό μέρος των δωρεάν παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας του Δημόσιου Εθνικού Συστήματος Υγείας. Μεταξύ των μονάδων αυτών υπάρχουν και 12 δομές Αλτσχάιμερ (2 ξενώνες, 8 Κέντρα Ημέρας και 2 υπηρεσίες Φροντίδας στο σπίτι) οι οποίες εξυπηρετούν ένα μικρό μόνο ποσοστό ατόμων με άνοια και των οικογενειών τους, δηλαδή 5.000 σε σύνολο 160.000 που υπάρχουν στην Ελλάδα. Αυτές οι δομές λειτουργούν με την ευθύνη των ΜΚΟ Εταιρειών Αλτσχάιμερ στις παρακάτω πόλεις της Ελλάδος: Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλος, Χανιά, Ρόδος. Καλούμε τους αρμόδιους φορείς να προχωρήσουν στην άμεση ανατροπή της απόφασης και να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση ώστε να μην αφεθούν οι ανοϊκοί ασθενείς χωρίς φροντίδα και θεραπεία και οι οικογένειές τους χωρίς συμπαράσταση.

Οι Έλληνες πολίτες πως μπορούν να συνδράμουν το έργο της Ελληνικής Εταιρείας Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών Αθηνών; Δέχεστε προσφορές, δωρεές ή εθελοντική εργασία;

H Εταιρεία Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών Αθηνών διευρύνει τις δραστηριότητές της και ζητά την υποστήριξη και τη βοήθειά σας. Η εθελοντική προσφορά χρόνου και δεξιοτήτων από επαγγελματίες υγείας, φοιτητές, αλλά και από όλους εσάς που απλώς συμμερίζεστε τους στόχους της Εταιρείας μας και επιθυμείτε να στηρίξετε τις προσπάθειές μας είναι πολύτιμη. Καλούμε όλα τα μέλη, τις οικογένειες των ασθενών και τους φίλους της Εταιρείας να συνδράμουν με κάθε μικρή ή μεγάλη δωρεά προκειμένου να καταφέρουμε να συνεχίσουμε το έργο μας.

Με αφορμή τον φετινό εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας για τη Νόσο Αλτσχάιμερ, διοργανώνετε μια σειρά δράσεων ενημέρωσης του κοινού, με επίκεντρο το Ζάππειο. Ποιες οι προσδοκίες σας;

Να ενημερώσουμε το κοινό για τη νόσο Αλτσχάιμερ ώστε να υπάρχει πρόληψη και έγκαιρη διάγνωση. Να βοηθήσουμε τους ασθενείς και τις οικογένειες τους προωθώντας τα δικαιώματά τους. Να κάνουμε γνωστό το έργο των οργανώσεων Αλτσχάιμερ σε όλη την Ελλάδα. Να συμβάλλουμε στην δημιουργία δομών και υπηρεσιών. Πιστεύουμε πώς η διάσωση της οικονομίας της χώρας συμβαδίζει με τη διάσωση των ανθρώπων της και ιδιαίτερα των ευπαθών ομάδων, όπως οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας και ειδικότερα οι ανυπεράσπιστοι ασθενείς με άνοια, τα δικαιώματα των οποίων προσπαθούμε να υπηρετούμε πάντα με ευαισθησία και συνέπεια.

Πέραν της ενημερώσης των πολιτών για την πρόληψη της άνοιας, η επιστήμη τί έχει επιτύχει στον τομέα της αντιμετώπισης της ασθένειας; Θα μπορέσουμε άραγε κάποτε να μιλάμε για ίαση της νόσου;

Πρόσφατα δημοσιεύτηκαν νέα κριτήρια για νόσο Αλτσχάιμερ και την Ήπια Νοητική Διαταραχή τύπου Αλτσχάιμερ. Τα κριτήρια αυτά, μεταξύ άλλων, προσθέτουν την ενότητα της προκλινική (δηλαδή προ της εκδήλωσης προβλημάτων μνήμης) διάγνωσης της νόσου. Περιλαμβάνουν δε τη χρήση βιολογικών δεικτών όπως η απεικόνιση του αμυλοειδούς στον εγκέφαλο των ασθενών και εξέταση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού για συγκεκριμένες πρωτεΐνες σαν διαγνωστικά εργαλεία της νόσου. Επίσης πληθαίνουν οι μελέτες που τείνουν προς το συμπέρασμα ότι η συμμετοχή αγγειακών παραγόντων στην παθογένεια της άνοιας είναι αρκετά σημαντική, ειδικότερα στους πολύ ηλικιωμένους. Παρά ταύτα, δεν έχουμε ακόμα σαφείς αποδεδειγμένες τακτικές πρόληψης. Οι μελέτες γενετικών παραγόντων που προδιαθέτουν για τη νόσο Αλτσχάιμερ συνεχίζουν να προσθέτουν όλο και περισσότερα γονίδια στη λίστα. Οι προσπάθειες για ριζικές θεραπευτικές προσεγγίσεις παραμένουν ανεπιτυχείς, αλλά συνεχίζονται εντατικά. Στρέφονται δε όλο και περισσότερο προς νωρίτερα στάδια της νόσου, πριν ακόμα εγκατασταθούν σημαντικά νοητικά προβλήματα.

Στον τομέα της φροντίδας, στην Ελλάδα υπάρχουν εξειδικευμένοι νοσηλευτές για την φροντίδα των πασχόντων και πως μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί τους, η οικογένεια του ασθενή;

Δεν υπάρχουν εξειδικευμένοι επαγγελματίες Υγείας στην Ελλάδα, οι οικογένειες για βοήθεια και πληροφορίες μπορούν να απευθυνθούν στις εταιρείες Αλτσχάιμερ σε όλη την Ελλάδα.

Ως ειδική επί της νόσου Αλτσχάιμερ, τι θεωρείτε προτιμότερο, τη φροντίδα του ασθενή αποκλειστικά απο εξειδικευμένη ομάδα ιατρών-νοσηλευτών, ή ενεργό συμμετοχή και των μελών της οικογένειας, δεδομένου ότι η νόσος ειναι μακροχρόνια σε αρκετές περιπτώσεις;

Η αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ απαιτεί ιατρική, φαρμακευτική και νοσηλευτική φροντίδα. Είναι απολύτως απαραίτητη η συνεργασία επαγγελματιών υγείας και οικογένειας.