Υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες του πόνου στο στήθος, και οι πιο σημαντικές ενδείξεις για το αν προέρχεται από την καρδιά ή όχι είναι το είδος του πόνου και η περιοχή από την οποία αυτός αρχίζει.Oι γιατροί συνήθως μπορούν να ξεχωρίσουν τους διάφορους πόνους στο στήθος. Είναι πιθανόν να καταλάβουν, απ’ όσα εσείς τους πείτε, αν ο πόνος προέρχεται από την καρδιά ή δεν είναι ανησυχητικός. O πόνος του εμφράγματος ή της στηθάγχης είναι συνήθως πολύ χαρακτηριστικός. Εντούτοις, υπάρχουν φορές που η διάγνωση δεν είναι τόσο εύκολη. Έτσι, ο γιατρός μπορεί να χρειασθεί να αποφασίσει με βάση τις πιθανότητες που έχετε να πάσχετε από στεφανιαία νόσο. Σε μια νεαρή ασθενή, λ.χ., ο πόνος στο στήθος είναι πιθανότερο να οφείλεται σε δυσπεψία και όχι σε στηθάγχη, ενώ σε έναν μεσήλικο άνδρα που καπνίζει και έχει υπέρταση, το πιθανότερο είναι να πρόκειται για στηθάγχη και όχι για δυσπεψία.
Η πείρα μετράει, αλλά δυστυχώς κανένας γιατρός δεν είναι αλάθητος και πολλοί δεν έχουν κατορθώσει να διαγνώσουν καν το δικό τους έμφραγμα. Επειδή, πάντως, η στεφανιαία νόσος είναι εξαιρετικά συχνή, οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν κάποιες εξετάσεις, όταν αμφιβάλλουν για τη διάγνωση.
Βασικά Σημεία που πρέπει να θυμάστε- Η πιο συχνή εξέταση για τη διάγνωση της στεφανιαίας νόσου είναι το ηλεκτροκαρδιογράφημα σε κατάσταση ηρεμίας, το οποίο πάντως δεν είναι αλάνθαστο.
- Αν το ηλεκτροκαρδιογράφημα σε κατάσταση ηρεμίας είναι φυσιολογικό, το τεστ κοπώσεως είναι ένας καλός τρόπος για να ελεγχθεί η στηθάγχη και να διαπιστωθεί πόσο σοβαρή είναι.
- Oι ασθενείς που αδυνατούν να υποβληθούν σε τεστ κοπώσεως, μπορούν να υποβληθούν σε σπινθηρογράφημα καρδιάς ή υπερηχοκαρδιογράφημα.
- Η στεφανιαιογραφία είναι ο καλύτερος τρόπος για να διαπιστωθεί ποιες αρτηρίες έχουν πρόβλημα, αλλά δεν είναι απαραίτητη σε όλους τους ασθενείς με στεφανιαία νόσο.
Καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότηταςΑν ο γιατρός υποπτεύεται ότι έχετε στεφανιαία νόσο, είναι πιθανόν να σας κάνει ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η εξέταση αυτή καταγράφει τυχόν ανωμαλίες στην ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς.Ηλεκτροκαρδιογράφημα σε κατάσταση ηρεμίαςΤο ηλεκτροκαρδιογράφημα σε κατάσταση ηρεμίας (που συνήθως αποκαλείται καρδιογράφημα) είναι η πιο συχνή εξέταση για τα καρδιολογικά προβλήματα. Πρόκειται για μια απλή, ανώδυνη εξέταση, που διαρκεί 10 λεπτά περίπου και εκτελείται από τον γιατρό ή τη νοσοκόμα. Κάθε φορά που κτυπά η καρδιά, προκαλεί φυσιολογικές ηλεκτρικές αλλαγές που μπορούν να γίνουν αντιληπτές από ηλεκτρόδια τοποθετημένα σε διάφορα σημεία του σώματος. Τα ηλεκτρόδια αυτά, που καλύπτονται με ένα κολλώδες ζελ για να εξασφαλισθεί η καλή επαφή τους με το δέρμα, συνήθως τοποθετούνται στους αστραγάλους, στους καρπούς και σε διάφορα σημεία του στήθους.Η συσκευή στην οποία είναι συνδεδεμένα τα ηλεκτρόδια καταγράφει τον καρδιακό παλμό και ρυθμό, καθώς και αν ο καρδιακός μυς άγει φυσιολογικά το ηλεκτρικό ρεύμα. Αν ο μυς έχει υποστεί βλάβες ή δεν οξυγονώνεται καλά, η αγωγή του ρεύματος δεν θα είναι φυσιολογική – και αυτό θα φανεί στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Η εκτύπωση σε ειδικό χαρτί των στοιχείων για την ηλεκτρική δραστηριότητα παρέχει στον γιατρό πολλές πληροφορίες για την καρδιά, αλλά – όπως συμβαίνει με τις περισσότερες εξετάσεις – το ηλεκτροκαρδιογράφημα δεν είναι αλάνθαστο. Η σύγκριση μιας εκτυπώσεως με φυσιολογικές ή με κάποια παλαιότερη, συχνά αποκαλύπτει κάποιο πρόβλημα. Αν πάσχετε από στηθάγχη, το ηλεκτροκαρδιογράφημα σε κατάσταση ηρεμίας πιθανώς να είναι φυσιολογικό, αφού δεν θα πονάτε. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο γιατρός μπορεί να συστήσει ηλεκτροκαρδιογράφημα ασκήσεως – πιο απλά, τεστ κοπώσεως.Το τεστ κοπώσεωςΚάθε μορφή ασκήσεως μπορεί να προκαλέσει στηθάγχη. Το τεστ κοπώσεως γίνεται με τον ασθενή να περπατά σε κυλιόμενο διάδρομο (ή να κάνει στατική ποδηλασία). Τα ηλεκτρόδια του ηλεκτροκαρδιογράφου προσκολλώνται όπως στην περίπτωση του απλού ηλεκτροκαρδιογραφήματος, με τη διαφορά ότι τοποθετούνται προσεκτικά στο στήθος, για να μην πέσουν την ώρα που βαδίζει ο ασθενής. O κυλιόμενος διάδρομος στην αρχή κινείται με αργό ρυθμό και κάθε 2-3 λεπτά αυξάνεται η ταχύτητα, ώστε να βαδίζει ο ασθενής με ολοένα και ταχύτερο βήμα. Η εξέταση σταματά αν αναπτύξετε πόνο, αν εντοπιστούν σημαντικές αλλοιώσεις στο ηλεκτροκαρδιογράφημα ή αν κουρασθείτε ή σας «κοπεί» η ανάσα. Το καλό με το τεστ κοπώσεως είναι ότι παρέχει δύο ειδών πληροφορίες στον γιατρό. Το πρώτο είδος είναι ότι, αν προκληθεί πόνος και εμφανισθούν αλλοιώσεις στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, επιβεβαιώνει τη διάγνωση της στηθάγχης. Το δεύτερο ότι, αν τα πάτε καλά και κατορθώσετε να διασχίσετε μεγάλη απόσταση πριν πονέσετε, η στηθάγχη είναι ήπια και ίσως δεν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις. Το τεστ κοπώσεως συνήθως γίνεται σε νοσοκομείο και διαρκεί 40 λεπτά περίπου.Σπινθηρογράφημα καρδιάςΚατά το σπινθηρογράφημα χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες που λέγονται ισότοπα και εκπέμπουν πολύ μικρές ποσότητες ραδιενέργειας, οι οποίες καταγράφονται από μια ειδική συσκευή (γ-κάμερα). Τα διάφορα ραδιενεργά ισότοπα δεσμεύονται από διαφορετικούς ιστούς του σώματος. Για την καρδιά χρησιμοποιούνται ποικίλα ισότοπα, με τα πιο συνήθη να είναι το θάλλιο και το τεχνήτιο. Και τα δύο δεσμεύονται από τον καρδιακό μυ που εφοδιάζεται με επαρκές αίμα, αλλά όχι από τον μυ που δεν αιματώνεται καλά. Όταν, λοιπόν, υπάρχει απόφραξη ή στένωση κάποιας στεφανιαίας αρτηρίας, η περιοχή του καρδιακού μυός που αιματώνεται από αυτήν δεν θα απεικονίζεται εξίσου καλά με τις λοιπές. Τα ισότοπα είναι μεν ραδιενεργά, αλλά η ποσότητα της ακτινοβολίας που εκπέμπουν είναι μικρή και ισούται σχεδόν με αυτήν των άλλων μεθόδων που χρησιμοποιούν ακτινοβολία Χ. Τα ισότοπα διασπώνται γρήγορα από το σώμα και μερικά αποβάλλονται με τα ούρα, δίχως όμως να θέτουν σε κίνδυνο τους άλλους. Το σπινθηρογράφημα γίνεται σε δύο στάδια (σε κατάσταση κοπώσεως και σε κατάσταση ηρεμίας) και οι δύο εικόνες συγκρίνονται. Oι λήψεις των εικόνων σε κατάσταση κοπώσεως συνήθως γίνονται ύστερα από ένα τεστ κοπώσεως (η εξέταση λέγεται τεστ κοπώσεως με θάλλιο) αλλά, στους ασθενείς που δεν μπορούν να ασκηθούν, η καρδιά μπορεί να διεγερθεί με φάρμακα (τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα είναι η διπυριδαμόλη και η δοβουταμίνη) που χορηγούνται με ένεση. Μετά την άσκηση ή την έγχυση των φαρμάκων, στον ασθενή γίνεται έγχυση του ραδιενεργού ισοτόπου. Στη συνέχεια, ξαπλώνει κάτω από τη γ-κάμερα για 10-15 λεπτά, ενώ ο γιατρός λαμβάνει τις λήψεις που χρειάζεται.Μερικές φορές, το σπινθηρογράφημα είναι καλύτερο από το τεστ κοπώσεως για τον εντοπισμό τυχόν ανωμαλιών της καρδιάς, ενώ είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο έπειτα από εγχειρήσεις στεφανιαίας παρακάμψεως (μπάι πας), όταν η αρτηριακή παροχή στην καρδιά μπορεί να είναι αρκετά πολύπλοκη. Τα σπινθηρογραφήματα είναι, επίσης, ο μόνος τρόπος για να μελετηθεί η καρδιά ασθενών που δεν μπορούν να ασκηθούν σε κυλιόμενο διάδρομο ή σε στατικό ποδήλατο, λόγω νοσημάτων όπως η αρθρίτιδα και οι σοβαρές πνευμονοπάθειες.ΥπερηχοκαρδιογράφημαΠρόκειται για μια σχετικά νέα τεχνική που βασίζεται στην ίδια αρχή με τα σπινθηρογραφήματα, με τη διαφορά ότι δεν εμπεριέχει χορήγηση ραδιενεργού ισοτόπου. Κατά το υπερηχοκαρδιογράφημα χρησιμοποιούνται ηχητικά κύματα για να ληφθούν εικόνες της καρδιάς, όπως ακριβώς χρησιμοποιούνται στις εγκύους για να ελεγχθεί η ανάπτυξη του εμβρύου. Με το υπερηχοκαρδιογράφημα, ο γιατρός βλέπει τον καρδιακό μυ που συσπάται και εντοπίζει τυχόν τμήματα που δεν συσπώνται καλά λόγω μειωμένης παροχής αίματος. Όπως γίνεται και στα σπινθηρογραφήματα, έτσι και σ’ αυτή την εξέταση η καρδιά μπορεί να διεγερθεί με άσκηση ή με εγχύσεις φαρμάκων και να εξετασθεί πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη διέγερση. Oι εικόνες αναλύονται λεπτομερώς στη συνέχεια και παρέχουν πολλές πληροφορίες για τις αρτηρίες που ενδέχεται να έχουν στένωση, καθώς και για την έκταση αυτής.ΣτεφανιαιογραφίαO πιο άμεσος τρόπος για να διαπιστωθεί τι συμβαίνει στην καρδιά, είναι η εκτέλεση μιας εξετάσεως που λέγεται στεφανιαιογραφία. Κατά την εξέταση αυτή ο γιατρός εγχέει στον ασθενή ένα σκιαγραφικό υλικό (ακτινοσκιερή ουσία) και κατόπιν κάνει ακτινοσκόπηση. Επειδή, όμως, η καρδιά πάλλεται διαρκώς, η όλη εξέταση πρέπει να γίνεται σε ειδικά εξοπλισμένα εργαστήρια, που σήμερα υπάρχουν στα περισσότερα μεγάλα νοσοκομεία. Για να μπορέσει ο γιατρός να απεικονίσει τις τόσο μικρές στεφανιαίες αρτηρίες, η χρωστική ουσία πρέπει να εγχυθεί απ’ ευθείας σε αυτές. Αυτό γίνεται με έναν λεπτό σωλήνα που λέγεται καθετήρας και φθάνει στην καρδιά μέσω μιας μεγάλης αρτηρίας – στη βουβωνική χώρα, συνήθως, ή ακόμα και στον καρπό ή στο εσωτερικό του αγκώνα. Για να εισαχθεί ο καθετήρας, ο γιατρός κάνει τοπική αναισθησία στον ασθενή, για να μουδιάσει το δέρμα του. O καθετήρας, στη συνέχεια, εισάγεται στην αρτηρία και προωθείται προς την καρδιά. Δεν θα νιώσετε τη μετακίνηση του καθετήρα μέσα στο σώμα σας, ενώ όταν αυτός φθάσει στην καρδιά ενδέχεται να νιώσετε κάποια «φτερουγίσματα» – κάτι που είναι φυσιολογικό. Όταν ο καθετήρας φθάσει στη στεφανιαία αρτηρία, γίνεται η έγχυση του σκιαγραφικού υλικού και λαμβάνονται διάφορες ακτινογραφίες. Κάθε φορά που είναι να γίνει η λήψη μιας ακτινογραφίας, ο γιατρός ζητεί από τον ασθενή να κρατά την αναπνοή του για 5-10 δευτερόλεπτα. Το σκιαγραφικό υλικό, πάντως, μπορεί να προκαλέσει κάτι σαν έξαψη στον ασθενή, αλλά αυτό περνά γρήγορα. Η στεφανιαιογραφία είναι μια ασφαλής εξέταση που έχει πλέον γίνει ρουτίνα. Oι σοβαρές επιπλοκές κατά την εκτέλεσή της είναι σπάνιες – συμβαίνουν σπανιότερα από 1 φορά στις 1.000. O πιο σοβαρός κίνδυνος, που ευτυχώς είναι πάρα πολύ σπάνιος, είναι να προκαλέσει η εξέταση έμφραγμα στον ασθενή. Αν συμβεί αυτό, μπορεί να χρειασθεί επείγουσα εγχείρηση. Στις λιγότερο σοβαρές επιπλοκές συμπεριλαμβάνονται αλλεργική αντίδραση στο σκιαγραφικό υλικό και βλάβη στην αρτηρία της βουβωνικής χώρας ή του καρπού στην οποία εισάγεται ο καθετήρας. Παρ’ όλο που η στεφανιαιογραφία είναι ο καλύτερος τρόπος για να ελεγχθούν οι στεφανιαίες αρτηρίες, δεν είναι απαραίτητη για όλους τους ασθενείς με στηθάγχη ή με στεφανιαία νόσο. Oι περισσότεροι γιατροί την συνιστούν μόνον όταν νομίζουν ότι πραγματικά ένας ασθενής μπορεί να ωφεληθεί από μια εγχείρηση καρδιάς ή μια αγγειοπλαστική.Η στεφανιαιογραφία συχνά γίνεται χωρίς να νοσηλευθεί ο ασθενής και διαρκεί 40 λεπτά περίπου. Μετά την ολοκλήρωσή της, ο ασθενής μπορεί να χρειασθεί να μείνει ξαπλωμένος επί 3-4 ώρες, για να μειωθεί ο κίνδυνος αιμορραγίας. Η περιοχή του σώματος που χρησιμοποιήθηκε για την εισαγωγή του καθετήρα ενδέχεται να μελανιάσει και μπορεί να είναι ευαίσθητη στο άγγιγμα για λίγες ημέρες. health.in.gr
Αριθμός Πιστοποίησης Μ.Η.Τ.232442