Καθώς ο διαβήτης είναι μία συνηθισμένη πάθηση και η συχνότητά του φαίνεται να αυξάνεται, πραγματοποιούνται πολλές έρευνες σχετικά με την πρόληψη, τη θεραπεία και την αντιμετώπιση των οποιωνδήποτε επιπλοκών.
Μπορεί να προληφθεί ο διαβήτης;Η ιδεώδης αντιμετώπιση του διαβήτη θα ήταν η πρόληψη της πάθησης. Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν σημειωθεί θεαματικές πρόοδοι στην κατανόηση των αιτιών του διαβήτη, αλλά υπάρχουν ακόμα πολλά πράγματα που δεν γνωρίζουμε. Πιο συγκεκριμένα, δεν γνωρίζουμε τι είναι αυτό που προκαλεί τη βλάβη των μικρών βήτα-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας. Έχουν εντοπιστεί τα γονίδια που προδιαθέτουν τους ασθενείς σε αυτή τη βλάβη, αλλά το τι ακριβώς ελέγχουν, και το πώς ξεκινάει η βλάβη, παραμένουν ασαφή. Παρόλα αυτά, όταν απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, θα είναι πιθανότατα εφικτό να επιδιορθώνονται αυτά τα γονίδια και να προλαμβάνεται η εκδήλωση του διαβήτη στα άτομα υψηλού κινδύνου. Θα χρειαστεί, όμως, να περάσουν πολλά χρόνια ακόμα έως ότου φτάσουμε σε αυτό το σημείο. Όσον αφορά τον μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, είναι ήδη γνωστό ότι ο έλεγχος του σωματικού βάρους και η τακτική άσκηση μειώνουν τις πιθανότητες ανάπτυξης της πάθησης. Oι γνώσεις μας για τα γονίδια σε αυτόν τον τύπο διαβήτη είναι ακόμα πιο ελλιπείς και η απόλυτη πρόληψη μοιάζει, δυστυχώς, να είναι μία πολύ μακρινή πιθανότητα.
Μπορεί να θεραπευθεί;Πολλοί ασθενείς ρωτούν αν είναι δυνατόν να θεραπεύσουν τον διαβήτη τους κάνοντας κάποια μεταμόσχευση. Για τους ασθενείς με ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη αυτή είναι μία ελκυστική προοπτική. Αν μπορούσαμε να απομονώσουμε τα μικρά βήτα-κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη και κατόπιν να τα αντικαταστήσουμε, η παραγωγή ινσουλίνης θα μπορούσε να αποκατασταθεί. Τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν γίνει πολλές έρευνες σε αυτό τον τομέα, αλλά το κύριο πρόβλημα είναι η απόρριψη των μεταμοσχευμένων κυττάρων. Επιπλέον, η συλλογή των κυττάρων από το πάγκρεας των δωρητών είναι εξαιρετικά επίπονη και χρονοβόρα και δεν θα βρίσκονταν ποτέ αρκετά τέτοια κύτταρα για όλους τους ασθενείς στον κόσμο.Oι νέες προσεγγίσεις, που περιλαμβάνουν την προσπάθεια να ληφθούν κύτταρα είτε από ζώα είτε από μικρά τμήματα του δέρματος των ασθενών με διαβήτη και να μετατραπούν σε κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη, συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον. Oι ιδέες αυτές εξακολουθούν να συναντούν πολλά προβλήματα, αλλά εντούτοις είναι πιθανόν να αρχίσουν να γίνονται κάποιες μελέτες στα επόμενα 5-10 χρόνια. Όσον αφορά τα άτομα με μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, το πρόβλημα είναι πιο πολύπλοκο, διότι μπορεί να παράγουν ινσουλίνη αλλά να αντιστέκονται στη δράση της. Τα νέα δισκία, όπως οι θειαζολιδινεδιόνες, ήταν μία προσπάθεια βελτίωσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, αλλά το πρώτο φάρμακο που κυκλοφόρησε στη Βρετανία, η τρογλυταζόνη, χρειάστηκε να αποσυρθεί προσωρινά λόγω επιπλοκών. Υπάρχουν, ωστόσο, μεγάλες πιθανότητες να αναπτυχθούν στο εγγύς μέλλον νέοι τρόποι μεταβολής της ευαισθησίας στην ινσουλίνη. Ακόμα και η ίδια η ινσουλίνη έχει αλλοιωθεί χημικά ώστε να μεταβληθεί ο ρυθμός με τον οποίο απορροφάται υποδορίως. Αυτό έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη τύπων ταχύτερης και βραδύτερης δράσης και ορισμένα από αυτά τα καινούργια «ανάλογα» διατίθενται ήδη στο εξωτερικό με συνταγή. Αυτό θα προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στους ασθενείς, ιδιαίτερα σε εκείνους με πιο ακανόνιστα γεύματα.
Νέες αγωγέςΓια την πλειονότητα των ασθενών, είναι σημαντικό να ανακαλυφθούν νέες αγωγές που θα προλαμβάνουν ή θα μειώνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων από τις πλέον σοβαρές επιπλοκές. Oι αγωγές αυτές θα εστιάζονται σε κάποιους από τους βασικούς μηχανισμούς που προκαλούν βλάβες στα μάτια, τα νεφρά και τα νεύρα. Όπως αναφέραμε στο κεφάλαιο για τις επιπλοκές, φαίνεται ότι η έκθεση των εύθραυστων αυτών δομών σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα για μία παρατεταμένη χρονική περίοδο επιφέρει χημικές αλλαγές που οδηγούν στην αμφιβληστροειδοπάθεια, στη νεφροπάθεια και στη νευροπάθεια. Έχουν αναπτυχθεί ήδη χημικές ουσίες που παρεμβαίνουν σε αυτή τη διαδικασία με πολλούς τρόπους και είναι πιθανό ότι η μακροχρόνια αγωγή με αυτά τα φάρμακα θα προλαμβάνει τις επιπλοκές. Ήδη πραγματοποιούνται ή προγραμματίζονται κάποιες κλινικές μελέτες.Έχει επίσης αποδειχθεί ότι ο προσεκτικός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων της χοληστερίνης μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη των επιπλοκών και είναι πιθανό να αναπτυχθούν και νέες θεραπείες σε αυτούς τους τομείς στα επόμενα χρόνια. Είναι σημαντικό να θυμάστε, όμως, ότι υπάρχουν πολλά που μπορεί να γίνουν ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος προβλημάτων λόγω του διαβήτη σας, τόσο από εσάς όσο και από τον γιατρό σας. Η συνεχής παρακολούθηση και εξέταση των ματιών σας, των ούρων σας, της αρτηριακής πίεσης, των ποδιών σας και ο έλεγχος της χοληστερίνης μπορεί να υποδείξουν τους τομείς που χρειάζονται θεραπεία ώστε να προληφθούν οι επιπλοκές. Το εύρος των θεραπειών και των γνώσεών μας σχετικά με την πάθηση αυτή έχει ήδη βελτιώσει σημαντικά τις προοπτικές των ατόμων που πάσχουν από διαβήτη και είναι σίγουρο ότι η πρόοδος θα συνεχιστεί και στο μέλλον.
Υπάρχει περίπτωση να χάσω την άδεια οδήγησής μου επειδή έχω διαβήτη;Η σύντομη απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι όχι. (Στην Ελλάδα, μόνο αν παρουσιάσετε κάποια σοβαρή επιπλοκή στα μάτια, όπως ο καταρράκτης ή η αμφιβληστροειδοπάθεια, διατρέχετε τον κίνδυνο να σας αφαιρεθεί η άδεια οδήγησης. Για περισσότερες, όμως, πληροφορίες επικοινωνήστε με το υπουργείο Συγκοινωνιών).
Μπορώ να συνεχίσω να απολαμβάνω μία φυσιολογική σεξουαλική ζωή;Εκτός από το αν ένας άνδρας με διαβήτη αντιμετωπίζει προβλήματα ανικανότητας, δεν υπάρχει κανένας λόγος να επηρεαστεί η σεξουαλική του ζωή κατ, οιονδήποτε τρόπο και ο διαβήτης δεν έχει καμία επίπτωση στη γυναικεία γονιμότητα. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι η σεξουαλική επαφή είναι μία έντονη δραστηριότητα και κατά συνέπεια μπορεί να οδηγήσει στη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα σας και να συμβάλει σε μία υπογλυκαιμική αντίδραση.
Μπορεί να επηρεάσει ο διαβήτης τη δουλειά μου;Εξαρτάται μέχρις ενός βαθμού από το τι δουλειά κάνετε. O κύριος παράγοντας που πρέπει να λάβετε υπόψη σας, αν ακολουθείτε αγωγή με ινσουλίνη ή σουλφονιλουρίες, είναι οι συνέπειες που θα έχει τόσο σε εσάς όσο και στους συναδέλφους σας μία ενδεχόμενη υπογλυκαιμική κρίση. Για τον λόγο αυτό, καλό είναι να σκεφτείτε προσεκτικά αν πρέπει να ασχοληθείτε με κάποιο επάγγελμα με σωματικούς κινδύνους – όπως αυτό του καθαριστή τζαμιών σε ουρανοξύστες, του εργάτη σε σκαλωσιές, του αστυνομικού ή του οδηγού ασθενοφόρου. Αν, ωστόσο, εργάζεσθε ήδη σε κάποιον από αυτούς τους τομείς όταν γίνει η διάγνωση της πάθησής σας, μπορείτε ενδεχομένως να συνεχίσετε εφόσον ο διαβήτης σας ελέγχεται σωστά και παθαίνετε σπάνια υπογλυκαιμικά επεισόδια. Είναι πολύ σημαντικό να ενημερώσετε τον εργοδότη σας και τους συναδέλφους σας ότι πάσχετε από διαβήτη. Μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικό και ενδεχομένως επικίνδυνο και για εσάς και για τους άλλους να παρουσιάσετε κάποια υπογλυκαιμική αντίδραση και να μην το καταλάβει κανείς ή να μη γνωρίζει κανείς τι να κάνει.
Θα έχουν και τα παιδιά μου διαβήτη;Όσον αφορά τα άτομα που πάσχουν από ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, υπάρχει ένας μικρός αλλά σχετικά αυξημένος κίνδυνος να πάθουν το ίδιο και τα παιδιά τους. Για λόγους που μας είναι άγνωστοι, αυτό είναι πιο πιθανό όταν έχει διαβήτη ο πατέρας, παρά όταν έχει η μητέρα. Αν πάσχουν και οι δύο γονείς από διαβήτη, ο κίνδυνος γίνεται ακόμα μεγαλύτερος. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε σήμερα, ο κίνδυνος να αναπτύξει διαβήτη ένα παιδί του οποίου ο ένας γονιός πάσχει από διαβήτη ανέρχεται περίπου στο 5% και αν πάσχουν και οι δύο γονείς από διαβήτη μπορεί να φτάσει έως και το 15%. Όσον αφορά τώρα τον μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη, η κατάσταση είναι πολύ λιγότερο σαφής. Μερικές οικογένειες με ειδικούς τύπους διαβήτη αντιμετωπίζουν πολύ υψηλό κίνδυνο κληρονομικότητας. Oι οικογένειες αυτές, ωστόσο, αποτελούν μία πολύ μικρή μειονότητα και για τα περισσότερα άτομα που πάσχουν από μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη ο κίνδυνος δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια.
Υπάρχει περίπτωση να τυφλωθώ ή να παρουσιάσω νεφρική ανεπάρκεια από τον διαβήτη;Καθώς ο διαβήτης έχει την τάση να προσβάλει περισσότερα από ένα μέλη μιας οικογένειας, πολλοί ασθενείς έχουν άμεση εμπειρία συγγενών ή γνωστών που αντιμετώπισαν σοβαρές επιπλοκές λόγω του διαβήτη. Όσον αφορά τα προβλήματα των ματιών και των νεφρών, αυτά επηρεάζουν μόνο μία μειονότητα ασθενών και ο κίνδυνος αναπτύξεως προβλημάτων μπορεί να μειωθεί σημαντικά με τον προσεκτικό έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Υπάρχουν επίσης πολλές θεραπείες για τις επιπλοκές τόσο των ματιών όσο και των νεφρών που μπορούν να αποτρέψουν την εξέλιξη ή την επιδείνωση, με την προϋπόθεση να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα σε πρώιμο στάδιο. Γι, αυτό και είναι πολύ σημαντικό να υποβάλλονται τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη σε τακτικά τσεκ απ. health.in.gr
