Αυξημένος κίνδυνος ακρωτηριασμού για τους πάσχοντες από διαβήτη

Μια από τις συχνότερες επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη, το διαβητικό πόδι, τείνει να λάβει «εφιαλτικές» διαστάσεις αφού σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε 30 δευτερόλεπτα πραγματοποιείται ένας ακρωτηριασμός κάτω άκρου, επισημαίνουν οι επιστήμονες με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου).

Ο σακχαρώδης διαβήτης αναδεικνύεται σε έναν από τους μεγαλύτερους σύγχρονους «δολοφόνους» τελικά, καθώς αποτελεί τη βασική αιτία θανάτου για περίπου 7.000.000 άτομα ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η νόσος, χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως «ύπουλη», καθώς τα πρώτα χρόνια μπορεί να δρα κρυφά, χωρίς να εκδηλώνει συμπτώματα. Συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σημαντικού αριθμού άλλων σοβαρών επιπλοκών, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα καρδιαγγειακά νοσήματα, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι μόνιμες βλάβες του αμφιβληστροειδούς που οδηγούν σε τύφλωση, καθώς και οι ακρωτηριασμοί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας για το Σακχαρώδη Διαβήτη (I.D.F.), το 70% των ακρωτηριασμών που διενεργούνται σε όλο τον κόσμο αφορά διαβητικούς ασθενείς, οι οποίοι διατρέχουν 25 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν το ένα ή και τα δύο πόδια σε σύγκριση με άλλους.

Οι κύριοι παράγοντες που οδηγούν στον ακρωτηριασμό είναι τα έλκη των κάτω άκρων. Υπολογίζεται ότι 300.000 άτομα ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης ελκών των κάτω άκρων, ενώ το 25% των διαβητικών ασθενών θα εμφανίσει έλκος έστω και μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Στατιστικά, 1.000.000 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη παγκοσμίως αναγκάζονται να υποβληθούν σε ακρωτηριασμό ενός άκρου τους σε ετήσια βάση.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 4-5% των διαβητικών ασθενών εμφανίζουν έλκη στα πόδια, γεγονός που σημαίνει ότι περίπου 50.000 άτομα με διαβήτη διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο ακρωτηριασμού. Στην Ελλάδα πραγματοποιούνται 3.000 ακρωτηριασμοί κάτω άκρων σε ετήσια βάση.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Παθήσεων Διαβητικού Ποδιού (Ε.ΜΕ.ΔΙ.Π.), παθολόγο με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, διευθυντή του Παθολογικού Τμήματος και Διαβητολογικού Κέντρου, στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» Χρήστο Μανέ και τον Γενικό Γραμματέα, επίκουρο καθηγητή Παθολογίας, της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και του Διαβητολογικού Κέντρου του Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό» Νικόλαο Τεντολούρη, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα οι χρόνιες αγγειακές επιπλοκές του διαβήτη, μπορεί να αποβούν μοιραίες.

Οποιοσδήποτε πόνος στα κάτω άκρα, οποιαδήποτε σχισμή, ιδίως στα πέλματα, πρέπει να αναφέρεται άμεσα στο θεράποντα ιατρό. Πόδια που ελέγχονται καθημερινά δεν εμφανίζουν σοβαρά προβλήματα, ή και αν ακόμα εμφανίσουν, έχουν πολλές πιθανότητες για πλήρη θεραπεία. Εφόσον οι ασθενείς ελέγχονται κάθε μέρα για τυχόν έλκη ή αλλαγή του χρώματος (προς το σκούρο) και αναφέρονται αμέσως στον ιατρό τους, η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να τους απαλλάξει από τον κίνδυνο του ακρωτηριασμού.

Εκτός από το τεράστιο κοινωνικό κόστος, στα προβλήματα του ποδιού προστίθεται και το οικονομικό κόστος, το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, χαρακτηρίζεται δυσβάστακτο για όλα τα συστήματα υγείας. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα το ετήσιο κόστος ανά ασθενή με διαβητικό πόδι είναι περίπου 6.300 Ευρώ, τη στιγμή που η θεραπεία του απλού διαβητικού ασθενούς στοιχίζει 1.300 Ευρώ, ενώ το κόστος του ακρωτηριασμού κάτω άκρου ανέρχεται σε 30 – 60.000 Ευρώ.

Για τους λόγους αυτούς, τεράστιας σημασίας είναι η σωστή πρόληψη, καθώς από την εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων πρόληψης-μείωσης των ακρωτηριασμών το ετήσιο οικονομικό όφελος θα ανέλθει σε 230.000.000 ευρώ.