Αποτελεσματική και πιο ασφαλή θεραπεία του διαβήτη με τα νεότερα φάρμακα

Τα νεότερα φάρμακα για τη διαχείριση του διαβήτη και των επιπλοκών του έχουν συντελέσει σε σημαντική αύξηση του προσδόκιμου ζωής καθώς και στην καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών, επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του 49ου ετήσιου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για τη Μελέτη του Διαβήτη (23-27/9) στη Βαρκελώνη, της Ισπανίας.

Τις εργασίες του συνεδρίου παρακολούθησαν και έλληνες επιστήμονες, εξειδικευμένοι στη διαχείριση του διαβήτη. Συναντήσαμε στο περιθώριο των εργασιών, τον Ανδρέα Μελιδώνη, συντονιστή διευθυντή του Διαβητολογικού Κέντρου και της Α’ Παθολογικής Κλινικής του «Τζανείου» Νοσοκομείου και τον επίκουρο καθηγητή Παθολογίας της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, Παναγιώτη Χαλβατσιώτη, οι οποίοι μας επιβεβαίωσαν ότι ο στόχος της σύγχρονης Παθολογίας και Φαρμακολογίας είναι η εξάλειψη των επιπλοκών του διαβήτη με όσο το δυνατόν λιγότερες παρενέργειες για τον ασθενή.

Ο διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος, που εξαιτίας της επιδημίας παχυσαρκίας (η οποία συντελεί σε διαταραχή της γλυκόζης του αίματος και σε μεταβολικό σύνδρομο) που μαστίζει τον πλανήτη μας, απειλεί να «τινάξει» στον αέρα τα εθνικά συστήματα υγείας των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων κρατών.

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν οι κ. Μελιδώνης και Χαλβατσιώτης, μόνο στις ΗΠΑ ο διαγνωσμένος διαβήτης αναλογεί στο 8,5% του πληθυσμού, ενώ ο αδιάγνωστος στο 3,5%. Σε πρόσφατη μελέτη που έγινε στην Κίνα, σε δείγμα 1.000 ατόμων, το 50% των πολιτών κατατασσόταν σε προδιαβητικό στάδιο, με τον αδιάγνωστο διαβήτη να αγγίζει το 9,5% και τον διαγνωσμένο το 3,5%.

Στην Ελλάδα, τα αποτελέσματα της μελέτης «Πελοπόννησος» έχουν υπολογίσει τον διαβήτη (διαγνωσμένο και αδιάγνωστο) στο 9,5%, αλλά οι επιστήμονες εκτιμούν πως μια σημερινή καταγραφή των ασθενών θα ανέβαζε το ποσοστό αυτό σε άνω του 10%. Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, τα ποσοστά του διαβήτη αναμένεται να παρουσιάσουν αύξηση κατά 20% έως το 2025, μόνο στον δυτικό κόσμο. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα πράγματα είναι ακόμη πιο δυσοίωνα καθώς οι ερευνητές αναμένουν αύξηση έως και 100%.

Έγκαιρη παρέμβαση για καλύτερη αντιμετώπιση
Οι επιπλοκές του διαβήτη αποτελούν μεταξύ άλλων αιτία νεφρικής ανεπάρκειας, ακρωτηριασμού των κάτω άκρων, στυτικής δυσλειτουργίας, εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου αλλά και εκφύλισης της λειτουργικότητας της όρασης.

Οι κ.Μελιδώνης και Χαλβατσιώτης αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι το 55%-70% του κόστους του διαβήτη αφορά στις επιπλοκές της νόσου, ενώ το 7% είναι η φαρμακευτική δαπάνη για τη θεραπεία αμιγώς της ασθένειας. Μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας έχει δείξει ότι το κόστος του αρρύθμιστου διαβήτη είναι διπλάσιο απ’ αυτό του ρυθμισμένου.

Η υπογλυκαιμία, μια από τις συνηθέστερες παρενέργειες της διαβητικής αγωγής που αφορά στο 10% περίπου των ασθενών, μπορεί να έχει κόστος αντιμετώπισης από 500 έως και 1.000 ευρώ για το ΕΣΥ και τους ασφαλιστικούς φορείς, αφού η μη έγκαιρη αντιμετώπισή της μπορεί μακροπρόθεσμα να συντελέσει σε εγκεφαλικά και καρδιαγγειακά επεισόδια.

Η ασφάλεια λοιπόν της θεραπείας του διαβήτη έχει τεθεί πλέον στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας με στόχο την διασφάλιση μιας όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερης αντιδιαβητικής αγωγής με τις ελάχιστες δυνατές παρενέργειες για τον ασθενή, δηλαδή δεν συντελούν σε υπογλυκαιμία, γαστρεντερικά συμβάντα ή πρόσληψη βάρους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η βιλνταγλιπτίνη ένας ισχυρός και εκλεκτικός αναστολέας της διπεπτιδυλικής πεπτιδάσης 4 (DPP-4), που εγγυάται την ασφάλεια της θεραπείας μειώνοντας στο ελάχιστο τις παρενέργειες της. Η βιλνταγλιπτίνη ενισχύει την ευαισθησία των β-κυττάρων στη γλυκόζη, οδηγώντας σε βελτιωμένη εξαρτώμενη από τη γλυκόζη έκκριση ινσουλίνης και επίσης ενισχύει την ευαισθησία των α-κυττάρων στη γλυκόζη, οδηγώντας σε μεγαλύτερη έκκριση γλυκαγόνης κατάλληλης ως προς τα επίπεδα γλυκόζης.

Η βιλνταγλιπτίνη έλαβε τον Οκτώβριο του 2012 έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να χορηγείται σε συνδυασμό με μία σταθερή δόση ινσουλίνης (με ή χωρίς μετφορμίνη) σε ασθενείς με διαβήτη τύπου ΙΙ, όταν η δίαιτα και η άσκηση μαζί με την ινσουλίνη δεν παρέχουν επαρκή γλυκαιμικό έλεγχο. Η δεύτερη ένδειξη αφορά τη χορήγηση της βιλνταγλιπτίνης μαζί με σουλφονυλουρία και μετφορμίνη ως τριπλή θεραπεία από το στόμα, όταν η δίαιτα και η άσκηση μαζί με τη διπλή θεραπεία (σουλφονυλουρία και μετφορμίνη) δεν έχουν επίσης τα απαιτούμενα αποτελέσματα. Η βιλνταγλιπτίνη, μπορεί επίσης να χορηγηθεί ακόμα και σε ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια καθώς και σε αιμοκαθαιρόμενους ασθενείς. Συμπερασματικά, οι κλινικές μελέτες έδειξαν ότι με την προσθήκη βιλνταγλιπτίνης στις παραπάνω θεραπείες, τα επεισόδια υπογλυκαιμίας στους πάσχοντες από διαβήτη τύπου ΙΙ δεν αυξάνονται σημαντικά σε σχέση με το εικονικό φάρμακο.

«Η βιλνταγλιπτίνη είναι ένα νεότερο φάρμακο με υψηλότερο μεν κόστος, αλλά ουσιαστικά απουσία παρενεργειών για τον ασθενή, άρα χαμηλότερο κόστος για τα συστήματα υγείας. Από τις οικονομικοτεχνικές μελέτες που δημοσιεύονται κατά διαστήματα καθίσταται σαφές ότι η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων έχει πια διττή σημασία», εξηγούν οι κ.Μελιδώνης και Χαλβατσιώτης επιβεβαιώνοντας την διεθνή τάση για ταχεία ενσωμάτωση των νέων θεραπειών στα εθνικά συστήματα υγείας ανεξαρτήτως κόστους.

Βέβαια στην Ελλάδα οι λιγοστές οικονομικοτεχνικές μελέτες που γίνονται για την πραγματική αποτελεσματικότητα των νέων ακριβότερων φαρμάκων προσκρούουν στις επιταγές της Τρόικας για φθηνά γενόσημα σκευάσματα, αλλά και στη μειωμένη οικονομική δύναμη των πολιτών.

Σύμφωνα με τον κ.Μελιδώνη, η οικονομική κρίση έχει άμεση επίπτωση στην θεραπεία του διαβήτη, αφού είναι πλέον συχνό το φαινόμενο οι ασθενείς να κάνουν επιλογή φαρμάκων ανάλογα με την τιμή του σκευάσματος και να κάνουν αραιότερες μετρήσεις των τιμών του σακχάρου επίσης λόγω υψηλού κόστους των αναλωσίμων υλικών.

Οι γιατροί λοιπόν καλούνται να βρουν τη «χρυσή τομή» διασφαλίζοντας ότι οι ασθενείς ακολουθούν μια πραγματικά αποδοτική θεραπείας, ενώ ταυτόχρονα έχουν πρόσβαση σε νέα εξελιγμένα ασφαλέστερα φάρμακα για τον διαβήτη.

Μαίρη Μπιμπή

health.in.gr