Όταν η δίαιτα αποτυγχάνει…

Ανήκετε στην κατηγορία των ατόμων που δεν έχουν απλά μερικά περιττά κιλά αλλά είστε υπέρβαροι; Πιθανόν να έχετε δοκιμάσει όλες τις γνωστές δίαιτες σε συνδυασμό με προγράμματα γυμναστικής, αλλά τα αποτελέσματα ήταν προσωρινά.

Η χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος φαντάζει ως η ιδανική λύση. Ο Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης Χειρουργός-Λαπαροσκόπος, μίλησε στο Health.in.gr για τα πλεονεκτήματα και τις προϋποθέσεις μιας τέτοιας λύσης.

Health.in.gr: Τον τελευταίο καιρό γίνεται πολύς λόγος για τις χειρουργικές τεχνικές αντιμετώπισης της παχυσαρκίας. Τί ακριβώς εννοούμε με τον όρο «χειρουργικές τεχνικές» και ποιές είναι αυτές που εφαρμόζονται σήμερα στη χώρα μας;

Κ.Κωνσταντινίδης: Η ιστορία των εγχειρήσεων κατά της παχυσαρκίας έχει περάσει από μια εμπειρία πολλών δεκαετιών με διάφορες «ανοικτές» αιματηρές και πολλές φορές ακρωτηριαστικές επεμβάσεις που προκαλούσαν στους ασθενείς μή ανατάξιμες επιπλοκές και συχνές επενεγχειρήσεις και θανάτους.
Σήμερα όμως η χειρουργική της παχυσαρκίας (Bariatric ή Obesity Surgery) έχει να προσφέρει στα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία μια μόνιμη θεραπεία της νόσου των με άριστα αποτελέσματα. Ειδικά τα τελευταία δέκα χρόνια που όλες σχεδόν οι εγχειρήσεις αυτού του είδους γίνονται και λαπαροσκοπικά.
Η χειρουργική της παχυσαρκίας, και μιλάμε πάντα για την νοσογόνο παχυσαρκία, είναι κλάδος της Γενικής Χειρουργικής. Η λαπαροσκοπική χειρουργική της παχυσαρκίας είναι επίσης κλάδος της Γενικής Χειρουργικής με την χειρουργική ομάδα να έχει εξειδικευθεί στην λαπαροσκόπηση, καθώς και στην χειρουργική της παχυσαρκίας.

Οι χειρουργικές τεχνικές που σήμερα εφαρμόζονται είναι:
Α) Περιοριστικού τύπου:
1. Γαστρικός ρυθμιζόμενος δακτύλιος
2. Γαστρικό by pass
3. Κάθετος διαμερισματοποίηση (κατά Mason) και

Β) Δυσαπορροφητικού τύπου:
1. Γαστρεκτομή
2. Χολοπαγκρεατική παράκαμψη (Scopinaro).

Health.in.gr: Ποιό είναι το προφίλ του ατόμου που καταφεύγει σε αυτή τη λύση;

Κ. Κωνσταντινίδης: Τα άτομα που έρχονται να ζητήσουν μια γνώμη από τον χειρουργό για χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος της νοσογόνου παχυσαρκίας από την οποία υποφέρουν, έχουν ήδη απογοητευθεί από τις αποτυχίες που είχαν σ’ όλες τις προηγούμενες μεθόδους που είχαν ακολουθήσει.
Είναι άτομα με πολλές γνώσεις πάνω στα διαιτολογικά προγράμματα, στο πόσες θερμίδες έχει κάθε τροφή, τί καλό κάνει το κάθε μηχάνημα αδυνατίσματος και βέβαια έχουν ήδη ξοδεύσει τεράστια ποσά χρημάτων ακολουθώντας όλες τις συντηρητικές μεθόδους που είναι γνωστές.
Αναφέρουν ότι έχουν χάσει κιλά στο παρελθόν και τα έχουν ξαναπάρει και, συχνά έχουν πάρει περισσότερα. Η απογοήτευση είναι συχνά ζωγραφισμένη στα πρόσωπά τους και ζητούν επίμονα βοήθεια. Αντρες και γυναίκες επισκέπτονται τον χειρουργό για το πρόβημα αυτό και ζητούν την χειρουργική επέμβαση επίμονα.

Health.in.gr: Ποιά είναι τα κριτήρια του ιατρού που αποφασίζει να υποβάλλει έναν ασθενή σε μια τέτοια διαδικασία; Αυστηρά λόγοι υγείας ή και αισθητικής;

Κ.Κωνσταντινίδης: Ο χειρουργός θα πρέπει να επιλέξει τον ασθενή στον οποίο θα προσφέρει μία από τις ενδεικνυόμενες χειρουργικές επεμβάσεις βασιζόμενος σε αυστηρά επιστημονικά κριτήρια, βάσει των οποίων και θα προτείνει το σωστό.
Αυτό που είναι γνωστό με τα σημερινά δεδομένα, κατόπιν των ανακοινώσεων του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Συνεργασίας Ιατρικής και Κοινωνίας, σύμφωνα με τα συγκριτικά στοιχεία που έχουν, αναδεικνύεται η πανδημία παχυσαρκίας η οποία έχει ενσκήψει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και στην οποία, ήδη, αποδίδεται ένας στους τρείς πρόωρους θανάτους, δηλαδή είκοσι θάνατοι την ημέρα.
Ο χειρουργός και η ομάδα του πρέπει να είναι εξειδικευμένοι στη χειρουργική αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας με μεγάλη εμπειρία και επίσης στη λαπαροσκοπική χειρουργική.
Λόγοι υγείας λοιπόν είναι αυτοί που θα πρέπει να καθορίσουν την στάση της χειρουργικής ομάδας ώστε να προσφέρει στο άτομο με την παχυσαρκία την χειρουργική λύση σαν μονιμότερη και πλέον ασφαλή, εφ’ όσον όλες οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει και τίθενται λόγοι ζωής και θανάτου.

Health.in.gr: Ποιές προϋποθέσεις πρέπει να πληροί ο ασθενής προκειμένου να μπορέσει να υποβληθεί σε μια από τις χειρουργικές τεχνικές αντιμετώπισης της παχυσαρκίας;

Κ.Κωνσταντινίδης: Προκειμένου να προβεί ο χειρουργός σε κάποια χειρουργική αντιμετώπιση πρέπει να ακολουθήσει τα εξής κριτήρια:
1. Η ηλικία του ασθενούς να είναι άνω των 18 ετών.
2. Το βάρος του ασθενούς να είναι το διπλάσιο ή και περισσότερο από το ιδανικό βάρος ή να είναι τουλάχιστον 30-45 κιλά παραπάνω από το ιδανικό βάρος του ασθενούς.
3. Αν πάσχει από σοβαρά προβλήματα υγείας ο ασθενής, τα οποία συνδέονται με την παχυσαρκία, όπως σακχαρώδης διαβήτης, προβλήματα αρθρώσεων, καρδιολογικά προβλήματα ή άπνοια ύπνου (ροχαλητό με σταμάτημα αναπνοής σε σταθερά χρονικά διαστήματα), υπερλιπιδαιμία, λιπώδης διηθήση ήπατος, αύξηση τριγλυκεριδίων και χοληστερίνης, άσθμα, ακράτεια ούρων, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, σύνδρομο δυσλειτουργίας ωοθηκών, και καρκίνος σε διάφορα όργανα.
4. Αν είναι υπέρβαρος ο ασθενής πάνω από πέντε (5) χρόνια.
5. Αν ο ασθενής έχει κάνει σοβαρές προσπάθειες να χάσει βάρος και, πιθανόν να ήταν επιτυχημένη η προσπάθειά του, να έχασε βάρος αλλά μετά λίγο καιρό άρχισε να παίρνει πάλι κιλά και μερικές φορές περισσότερα που αυτά που έχασε.
6. Αν δεν πάσχει ο ασθενής από κάποια άλλη ασθένεια η οποία μπορεί να προκάλεσε την παχυσαρκία, όπως υποθυρεοειδισμός, νόσος Cushing κ.λπ.
7. Ο ασθενής θα πρέπει να κάνει δραστικές αλλαγές στον τρόπο διατροφής και στον τρόπο ζωής του.
8. Δεν πρέπει να κάνει υπερβολική χρήση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών.
9. Δεν πρέπει να τρώει γλυκά.

Health.in.gr: Απαιτείται κάποια προεργασία (συνεδρίες με τον ιατρό, ψυχολογική υποστήριξη) από την πλευρά του ασθενή πριν υποβληθεί στην επέμβαση;

Κ.Κωνσταντινίδης: Ο ασθενής που αξιολογείται από τον χειρουργό για επέμβαση χρειάζεται μια πλήρη εκτίμηση, που περιλαμβάνει χειρουργική, ψυχολογική, ενδοκρινολογική, γαστρεντερολογική, διαιτολογική εκτίμηση και πρέπει να γίνει υπερηχογράφημα άνω κοιλίας και γαστροσκόπηση.
Ολα αυτά πρέπει να γίνονται προεγχειρητικά.

Health.in.gr: Με ποια συχνότητα διενεργούνται οι χειρουργικές τεχνικές;

Κ.Κωνσταντινίδης: Η πιο συχνή χειρουργική επέμβαση που γίνεται σήμερα σ’ όλο τον κόσμο είναι η λαπαροσκοπική τοποθέτηση ρυθμιζόμενου δακτυλίου (Lap-Band).
Η δεύτερη συχνότερη επέμβαση είναι το γαστρικό by pass.
Η τρίτη είναι η κάθετος γαστρική διαμερισματοποίηση και στη συνέχεια άλλες πιό σύνθετες επεμβάσεις που ενδείκνυνται για άτομα που έχουν Δείκτη Μάζας Σώματος άνω 55-60, συνήθως άνω των 180-200 κιλών.

Health.in.gr: Πόσες ημέρες διαρκεί η νοσηλεία του ασθενούς και τι αυτή περιλαμβάνει;

Κ. Κωνσταντινίδης: Η νοσηλεία για έναν ασθενή, ο οποίος έχει υποβληθεί σε λαπαροσκοπική τοποθέτηση ρυθμιζόμενου δακτυλίου είναι συνήθως 2-3 ημέρες. Συχνά η επέμβαση αυτή γίνεται με νοσηλεία ενός εικοσιτετραώρου, αναλόγως του ασθενούς. Οι άλλες επεμβάσεις χρήζουν πολύ μεγαλυτέρας νοσηλείας στο νοσοκομείο.

Health.in.gr: Πόσο συχνές είναι οι μετεγχειρητικές επιπλοκές και ποιές είναι οι συνηθέστερες;

Κ.Κωνσταντινίδης: Οι μετεγχειρητικές επιπλοκές είναι ελάχιστες εφ’ όσον η επιλογή του ασθενούς έχει γίνει σωστά από τον χειρουργό, ο οποίος είναι έμπειρος και στη χειρουργική της παχυσαρκίας αλλά και στη λαπαροσκοπική χειρουργική.
Οι πιο συχνές επιπλοκές έχουν να κάνουν με την τομή, εφ’ όσον η επέμβαση γίνει ανοικτά, δηλαδή λοιμώξεις, διαπυήσεις και προβλήματα διάσπασης του τραύματος ή μετεγχειρητική κήλη συμβαίνουν μόνο στις ανοικτές επεμβάσεις, ενώ αυτές οι επιπλοκές δεν υπάρχουν στην λαπαροσκοπική προσέγγιση.
Προβλήματα, επίσης, όπως μετεγχειρητική πνευμονία, θρομβοφλεφίτιδα, καρδιακά προβλήματα έχουν να κάνουν κυρίως με τις ανοικτές επεμβάσεις. Η λαπαροσκοπική προσέγγιση του προβλήματος ελαχιστοποιεί τις διεγχειρητικές και μετεγχειρητικές επιπλοκές μια και είναι, κυρίως, αναίμακτος η εγχείρηση, ο ασθενής σηκώνεται την ίδια ημέρα, παραμένει στο νοσοκομείο πολύ λίγο, έχει τη δυνατότητα να αναπνεύσει από μόνος του χωρίς αναπνευστήρα, χρειάζεται πολύ λιγότερα μετεγχειρητικά αναλγητικά.
Επιπλοκές που μπορεί να υπάρξουν στη συνέχεια είναι προβλήματα κακής λειτουργίας του χώρου πάνω από το δακτύλιο που οφείλονται στην κακή διατροφή του ασθενούς στη μετεγχειρητική πορεία. Γι αυτό θα πρέπει οι ασθενείς αυτοί να παρακολουθούν το μετεγχειρητικό πρόγραμμα όπως αυτό καθορίζεται από την χειρουργική ομάδα.

Health.in.gr: Ποιο είναι το συνολικό κόστος μιας τέτοιας επέμβασης;

Κ.Κωνσταντινίδης: Το συνολικό κόστος μιας χειρουργικής επέμβασης είναι πολύ λιγότερο από το συνολικό κόστος που ο ασθενής έχει ήδη πληρώσει προτού φθάσει στο χειρουργό για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της παχυσαρκίας του.

Health.in.gr: Μια χειρουργική τεχνική αντιμετώπισης της παχυσαρκίας είναι η οριστική λύση στο πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας;

Κ.Κωνσταντινίδης: Η χειρουργική αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας δίνει μόνιμη λύση ως προς την απώλεια βάρους και, κυρίως, σπάνια επανακτάται το βάρος που έχει χαθεί. Στην περίπτωση του ρυθμιζόμενου δακτυλίου υπάρχει δυνατότης να ρυθμίζεται το εύρος του δακτυλίου στο ιατρείο του χειρουργού με αποτέλεσμα εάν ο ασθενής έχει αρχίσει να παίρνει κιλά να φθάσει στο σημείο να τα ξαναχάσει.

Health.in.gr: Ποια πρέπει να είναι η στάση ζωής του ασθενή μετά από μια τέτοια επέμβαση;

Κ.Κωνσταντινίδης: Ο ασθενής μετά από μια χειρουργική επέμβαση έχει ήδη πάρει μια πολύ σοβαρή απόφαση για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας του γι’ αυτό και θα πρέπει να ακολουθεί τους κανόνες του παιχνιδιού αυστηρότατα.
Θα πρέπει να αποφύγει τα γλυκά διότι αν τρώει γλυκά θα πάρει βάρος, να αποφύγει το αλκοόλ σε μεγάλη ποσότητα, να περπατάει και να γυμνάζεται όταν αυτό του επιτραπεί. Η απώλεια και μόνο βάρους θα τον οδηγήσει σε μια θετική ψυχολογική κατάσταση και ειδικότερα θα του βελτιώσει τους επί μέρους παράγοντες, οι οποίοι δημιουργούν ένα τεράστιο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Health.in.gr: Τελικά αξίζει τον κόπο να υποβληθεί κάποιος σε μια τέτοια επέμβαση;

Κ.Κωνσταντινίδης: Με τα επιστημονικά δεδομένα της τελευταίας δεκατίας θεωρείται απολύτως απαραίτητη η συζήτηση με χειρουργό εξειδικευμένο στη λαπαροσκοπική χειρουργική παχυσαρκίας όταν όλες οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει.
Η σωστή προσέγγιση της χειρουργικής ομάδος στο πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας έχει τέλεια αποτελέσματα για ένα πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό ατόμων, τα οποία ούτως ή άλλως δεν θα είχαν ποτέ τη δυνατότητα να ζήσουν φυσιολογικά έχοντας τόσο επιπλέον βάρος.