Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024
weather-icon 21o
Κοκαΐνη-Αμφεταμίνες

Κοκαΐνη-Αμφεταμίνες

Η κοκαΐνη, η ουσία την οποία το 1884 ο Σίγκμουντ Φρόιντ χαρακτήρισε 'μεγαλειώδη', ήταν άγνωστη στην Ελλάδα έως το 1920. Έπειτα από πενήντα χρόνια όμως έλαβε ξεχωριστή θέση στο θανατηφόρο κόσμο των ναρκωτικών.

Η κοκαΐνη, η ουσία την οποία το 1884 ο Σίγκμουντ Φρόιντ χαρακτήρισε ‘μεγαλειώδη’, ήταν άγνωστη στην Ελλάδα έως το 1920. Έπειτα από πενήντα χρόνια όμως έλαβε ξεχωριστή θέση στο θανατηφόρο κόσμο των ναρκωτικών. Ονομάζεται το ‘ναρκωτικό των πλουσίων’, καθώς η τιμή της είναι ιδιαίτερα υψηλή, μέχρι και πενταπλάσια από αυτήν της ηρωίνης, και την προτιμούν τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα (πλούσιοι, καλλιτέχνες κ.λπ.) ως μέσο διέγερσης και δημιουργίας ευφορίας. Το σημαντικό όμως δεν είναι πόσο ‘γνωστοί’ είναι οι χρήστες, αλλά ότι το συγκεκριμένο ναρκωτικό διαδίδεται με ταχύ ρυθμό σε ενεργές κοινωνικές ομάδες και νέους, με καταστροφικές συνέπειες για την υγεία. Υποκατάστατο της κοκαΐνης στα χαμηλότερα οικονομικά στρώματα αποτελούν οι αμφεταμίνες, ουσίες με παρόμοια δράση, αρκετά χαμηλότερη τιμή, αλλά εξίσου καταστροφικές.

Τι είναι η κοκαΐνη

Η υδροχλωρική κοκαΐνη (C17H21NO4) είναι ναρκωτική ουσία που διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα. Πρόκειται για μια λευκή κρυσταλλική σκόνη που εισπνέεται από τη μύτη ως πρέζα, καταπίνεται μαζί με νερό ή λαμβάνεται με ένεση από τους χρήστες.

Στην πρώτη περίπτωση απορροφάται γρήγορα από το ρινικό βλεννογόνο και εισέρχεται στο αίμα και από εκεί στον εγκέφαλο, όπου αλληλεπιδρά με την ντοπαμίνη, χημική ουσία που δρα ως νευροδιαβιβαστής και σχετίζεται με το αίσθημα της ευχαρίστησης και την κινητικότητα.

Από την επεξεργασία της υδροχλωρικής κοκαΐνης με κάλιο και αιθέρα προκύπτει το ‘κρακ’ (crack), το οποίο ο χρήστης καπνίζει μαζί με μαριχουάνα ή θερμαίνει και εισπνέει τον καπνό του. Το όνομά του οφείλεται στο χαρακτηριστικό ήχο που προκαλεί κατά τη διάρκεια του καπνίσματος. Επιδρά άμεσα στον εγκέφαλο, δημιουργώντας έντονες ηχητικές και οπτικές παραισθήσεις και είναι ισχυρό εξαρτησιογόνο, δεδομένου ότι ακόμα και μία μόνο χρήση ενδέχεται να προξενήσει εξάρτηση. Ο χρήστης αυξάνει συνεχώς τη δόση, ενώ υπερβολική δόση οδηγεί σε παραλήρημα, κώμα και παράλυση με κατάληξη το θάνατο.

Η ενδοφλέβια ένεση κοκαΐνης ή συνδυασμού κοκαΐνης και ηρωίνης μπορεί να προκαλέσει άμεσο θάνατο, λόγω υπερβολικής δόσης ή νοθευμένων ουσιών. Ταυτόχρονα, αυξάνεται και η πιθανότητα να μεταδοθούν ασθένειες, όπως η ηπατίτιδα και το AIDS, εάν χρησιμοποιηθούν μη αποστειρωμένες βελόνες.

Λόγω του κόστους της και επειδή τη χρησιμοποιούν υψηλά οικονομικά κοινωνικά στρώματα σε Αμερική και Ευρώπη, ονομάστηκε ‘ναρκωτικό των πλουσίων’· η χρήση της όμως εξαπλώνεται με γρήγορο ρυθμό και στον ευρύτερο πληθυσμό.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ, η κοκαΐνη ‘διεισδύει’ στις κοινωνικά ενεργές ομάδες και υπολογίζεται ότι άτομα ηλικίας 16-34 ετών (ποσοστό 1-6%), καθώς και μαθητές (ποσοστό 1%-2%) έχουν δοκιμάσει τη συγκεκριμένη ουσία τουλάχιστον μία φορά. Στην ίδια έρευνα αναφέρεται ότι τα ποσοστά για τους εργαζόμενους νέους στα αστικά κέντρα είναι μεγαλύτερα, ενώ σοβαρά προβλήματα έχουν παρουσιαστεί από το κάπνισμα crack κυρίως σε γυναίκες που ασκούν επαγγέλματα σχετικά με το σεξ.

Αλλες ονομασίες: κρυσταλλική σκόνη, coke, C, χιόνι και blow.

Πώς έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν

Η κοκαΐνη απομονώθηκε από τα φύλλα του θάμνου Erythroxylon coca (ερυθρόξυλο της κόκας), ο οποίος ευδοκιμεί σε μεγάλα υψόμετρα της Νότιας και της Κεντρικής Αμερικής. Οι Ισπανοί κατακτητές το 1530 παρατήρησαν ότι οι Ίνκας, πιθανότητα οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν φύλλα κόκας, τα μασούσαν ανάμεικτα με κομματάκια ασβεστόλιθου ή στάχτες για ευχαρίστηση ή για να αντέξουν τις δύσκολες εργασίες, την πείνα και τη δίψα. Το μάσημα των φύλλων συνεχίζεται ακόμα στην Κολομβία, το Περού, τη Βολιβία, τον Ισημερινό και από τους τουρίστες, καθώς βοηθά στην αντιμετώπιση της νόσου του μεγάλου υψομέτρου. Ωστόσο, η συγκεκριμένη ενέργεια δεν σχετίζεται με τη χρήση της κοκαΐνης ως ναρκωτικής ουσίας, αφού τα φύλλα περιέχουν μόλις 0,5-1% κοκαΐνης, που απορροφάται αργά από τον οργανισμό χωρίς να επιφέρει καμία παρενέργεια.

Ο πρώτος που απομόνωσε την κοκαΐνη στην κρυσταλλική μορφή της από τα φύλλα του ερυθρόξυλου της κόκας ήταν ο Γερμανός χημικός Wohler το 1858· διαπίστωσε επίσης ότι προκαλεί αναισθησία στο βλεννογόνο της γλώσσας.

Το 1884 η κοκαΐνη χρησιμοποιήθηκε στην οφθαλμολογία ως αναισθητικό του κερατοειδούς και του επιπεφυκότος κατά τη διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων. Παρατηρήθηκε ότι εκτός από αναισθησία στους βλεννογόνους προξενεί και τοπική σύσπαση των αγγείων, περιορίζοντας την αιμορραγία στις χειρουργικές επεμβάσεις, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιηθεί σε επεμβάσεις της μύτης, του φάρυγγα και του λάρυγγα. Ως ναρκωτική ουσία άρχισε να χρησιμοποιείται από τις αρχές του 20ού αιώνα

Συμπτώματα

Υπό την επίδραση μέσης δοσολογίας κοκαΐνης (περίπου 10-25 χιλιοστά του γραμμαρίου ενδοφλεβίως ή 100 από τη μύτη) προκαλείται ταχυκαρδία, αύξηση των παλμών κατά 30-50% και της συστολικής αρτηριακής πίεσης κατά 10-15%. Ο S.Freud υποστηρίζει ότι παρατηρείται μεγάλη ποικιλία στις σωματικές και τις ψυχικές εκδηλώσεις, ανάλογα με το χρήστη. Το άτομο στην αρχή είναι εύθυμο, δραστήριο, δεν νιώθει κούραση, ενώ έχουν διαπιστωθεί ανησυχία, νευρικότητα, εριστικότητα και άγχος. Μεγάλες δόσεις κοκαΐνης και μακροχρόνια χρήση ενδέχεται να οδηγήσουν σε χρόνια δηλητηρίαση και ψυχωτικά επεισόδια. Πολλές φορές έχουν αναφερθεί κοκαΐνική ψύχωση, με διωκτικό παραλήρημα (το άτομο καταλαμβάνεται από πανικό ότι καταδιώκεται και δεν μπορεί να ξεφύγει), οπτικές αλλά και απτικές ψευδαισθήσεις (αίσθημα ότι το σώμα καλύπτεται από έντομα κ.ά.).

Η μακρά ή η εκτεταμένη χρήση έχει ως συνέπεια επίσης την ανάπτυξη χρόνιας φλεγμονής του βλεννογόνου της μύτης, έλκη και ιστική νέκρωση, με κατάληξη τη διάτρηση του ρινικού διαφράγματος.

Η κοκαΐνη συνδέεται και με καρδιακά προβλήματα, όπως χαοτικοί καρδιακοί ρυθμοί και αύξηση της πίεσης, ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις καρδιακών επεισοδίων και θανάτων.

Καθώς η ουσία προκαλεί ανορεξία, χρόνιοι χρήστες ίσως αντιμετωπίσουν προβλήματα υγείας που σχετίζονται με την απώλεια βάρους και τον υποσιτισμό.

Η ανάμειξη οινοπνεύματος και κοκαΐνης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, διότι παράγεται κοκααιθυλένιο, που αποτελεί ισχυρή τοξική ένωση και ευθύνεται για τους περισσότερους θανάτους που αποδίδονται στην κοκαΐνη.

Σύνδρομο στέρησης-Απεξάρτηση:

Η κοκαΐνη δεν προξενεί σωματική εξάρτηση, αλλά ψυχική, και έτσι είναι ιδιαίτερα δύσκολη η απεξάρτηση. Κατά τη διαδικασία απεξάρτησης ο ασθενής παρουσιάζει σημαντικές αλλαγές στη συμπεριφορά του και η χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων έχει κάποια θετικά αποτελέσματα. Φαρμακευτική αγωγή δεν υπάρχει αυτήν τη στιγμή, μολονότι έχουν δοκιμαστεί κλινικά κάποια φαρμακευτικά σκευάσματα. Σε χρόνιους χρήστες χορηγούνται φάρμακα για την αντιμετώπιση των καρδιακών και άλλων προβλημάτων που πιθανότατα έχουν προκύψει από τη χρήση της ουσίας.

Κοκαΐνη και εγκυμοσύνη:

Οι έγκυοι που λαμβάνουν κοκαΐνη είναι πιθανόν να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα, όπως αποβολή, αιμορραγίες, πρόωρος τοκετός και θνησιγονία (γέννηση νεκρού εμβρύου). Επίσης, μπορεί το έμβρυο να γεννηθεί κανονικά αλλά να έχει μικρότερο μέγεθος και κεφάλι από το φυσιολογικό. Τα μωρά, οι μητέρες των οποίων κάπνιζαν κρακ στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, ίσως παρουσιάσουν προβλήματα ανάπτυξης όσο μεγαλώνουν.

Αμφεταμίνες

Είναι ουσίες που επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα και χρησιμοποιούνται ως διεγερτικά, συχνά ως φάρμακα κατά της παχυσαρκίας. Η πιο συνηθισμένη είναι η βενζενδρίνη ή αμφεταμίνη. Στις διεγερτικές ουσίες τύπου αμφεταμίνης περιλαμβάνονται η μεταμφεταμίνη (methamphetamine), η αμφεταμίνη, το ecstasy (μεθυλενεδιοξυμεθαμφεταμίνη MDMA), η μεθκαθινόνη (methcathinone), καθώς και η φενεθυλλίνη (fenethylline) και η πεμολίνη (pemoline).

Λαμβάνονται κυρίως υπό τη μορφή δισκίων, αλλά η ενδοφλέβια ένεση (»speed») και το κάπνισμα (»ice») προκαλούν μεγαλύτερο εθισμό, χάρη στις άμεσες επιδράσεις.

Ιστορικό: Οι Prizmetal και Bloomberg ήταν οι πρώτοι που χρησιμοποίησαν αμφεταμίνες στη θεραπεία της ναρκοληψίας, νόσου που χαρακτηρίζεται από απότομες κρίσεις ύπνου. Χρησιμοποιήθηκαν κυρίως ως διεγερτικά και ψυχοτονοτικά, αλλά και για τον περιορισμό της κούρασης. Από το 1936, όμως, διαπιστώθηκε ότι προξενούν εθισμό. Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Βρετανία και οι ΗΠΑ χορηγούσαν δισκία αμφεταμίνης στα στρατεύματά τους για να καταπολεμούν την κούραση. Τα έπαιρναν όσοι ήθελαν να αναπτύξουν αυξημένη δραστηριότητα για ορισμένο χρονικό διάστημα, όπως αθλητές και φοιτητές στους αγώνες και στις εξετάσεις, αντίστοιχα.

Επιδράσεις: Οι αμφεταμίνες υπάγονται στις συμπαθητικομιμητικές αμίνες και επιδρούν στο νευρικό σύστημα. Είναι ελκυστικές στους χρήστες, εφόσον δημιουργούν αίσθηση ενέργειας και διαύγειας, καταπολεμούν το αίσθημα του ύπνου και της κούρασης και γενικότερα επιφέρουν ευθυμία και ευεξία. Μια δόση αμφεταμίνης, περίπου 2,5-15 χιλιοστών του γραμμαρίου, διαρκεί τρεις έως τέσσερις ώρες και επιφέρει ταχυκαρδία, εφίδρωση, ξηροστομία και διαστολή στις κόρες των ματιών. Ο κίνδυνος εθισμού είναι μεγάλος, αφού οι χρήστες αναπτύσσουν γρήγορα αντοχή και ζητούν μεγαλύτερες δόσεις. Η αρχική ευφορία εξασθενεί και αντικαθίσταται από άγχος, διαταραχές του ύπνου, απώλεια της όρεξης, επιθετική ή βίαιη συμπεριφορά έως και παράνοια. Παρατεταμένη χρήση οδηγεί σε χρόνια δηλητηρίαση, προβλήματα στο κυκλοφορικό σύστημα, απώλεια βάρους και παρανοϊκή ψύχωση.

Εξάρτηση: Η σωματική εξάρτηση δεν είναι ιδιαίτερα συνηθισμένη, αλλά οι αμφεταμίνες επιφέρουν σημαντική ψυχική εξάρτηση. Το σύνδρομο στέρησης είναι συνυφασμένο με υπνηλία, αίσθημα κόπωσης, λήθαργο, ακόμα και κατάθλιψη.

Θεραπεία: Η φαρμακευτική αγωγή με τη χορήγηση αντικαταθλιπτικών και αγχολυτικών χαπιών βοηθά κατά τη διαδικασία της απεξάρτησης, αλλά ιδιαίτερα σημαντική είναι η ψυχολογική υποστήριξη.

health.in.gr

Sports in

O Τζόλης των 17 γκολ και η… αδικία του Πογέτ (vids)

Ο Γκουστάβο Πογέτ δεν έκανε σωστή διαχείριση στο ματς με τη Γεωργία και αυτό φαίνεται από τον Χρήστο Τζόλη, που είναι ο πιο φορμαρισμένος Έλληνας παίκτης αυτή τη στιγμή και ήταν εκτός αποστολής.

Ακολουθήστε το in.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

in.gr | Ταυτότητα

Διαχειριστής - Διευθυντής: Λευτέρης Θ. Χαραλαμπόπουλος

Διευθύντρια Σύνταξης: Αργυρώ Τσατσούλη

Ιδιοκτησία - Δικαιούχος domain name: ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ ΜΜΕ Α.Ε.

Νόμιμος Εκπρόσωπος: Ιωάννης Βρέντζος

Έδρα - Γραφεία: Λεωφόρος Συγγρού αρ 340, Καλλιθέα, ΤΚ 17673

ΑΦΜ: 800745939, ΔΟΥ: ΦΑΕ ΠΕΙΡΑΙΑ

Ηλεκτρονική διεύθυνση Επικοινωνίας: in@alteregomedia.org, Τηλ. Επικοινωνίας: 2107547007

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024