Πυροσβέστες της Νέας Υόρκης, οι ήρωες της 11ης Σεπτεμβρίου

Μετά τις επιθέσεις στη Νέα Υόρκη, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν την στρατιωτική εκστρατεία στο Αφγανιστάν και ενώ, στο αμερικανικό έδαφος, τα μέλη των αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών και της Αστυνομίας βρίσκονταν αντιμέτωποι με το σισύφειο έργο της ατελείωτης συλλογής και αξιολόγησης πληροφοριών για πιθανές απειλές: Και όμως, ακόμη και μετά την είδηση για την εξόντωση του Οσάμα μπιν Λάντεν από ομάδα ειδικών δυνάμεων, στη συνείδηση των Αμερικανών οι ήρωες της εποχής που άρχισε με την 11η Σεπτεμβρίου παραμένουν οι πυροσβέστες.

Συνολικά, 349 μέλη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Νέας Υόρκης (FDNY) έχασαν τη ζωή τους από την κατάρρευση των δύο Πύργων. Σε αυτούς, υποστηρίζουν αξιωματικοί της Πυροσβεστικής, πρέπει να συνυπολογιστούν και μέλη του Σώματος που εισέπνευσαν τεράστιες ποσότητες τοξικών αερίων και ως εκ τούτου βρίσκονται αντιμέτωποι με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.

Έκθεση συμβουλευτικής εταιρείας για την αντίδραση της Πυροσβεστικής, την οποία ζήτησε η ίδια η FDNY και ολοκληρώθηκε το 2004, σκιαγραφεί όμως την εικόνα μίας οργανωτικά χαοτικής κατάστασης στο επιτόπιο κέντρο επιχειρήσεων, με τεράστια προβλήματα επικοινωνίας και εγείρει το ερώτημα εάν η θυσία 343 πυροσβεστών μπορούσε να είχε αποφευχθεί.

Όταν οι ενισχύσεις κλήθηκαν στο WTC, μεγάλο μέρος τους πήγε κατευθείαν στους Πύργους και όχι στο κοντινό επιχειρησιακό που είχε στηθεί -δυσχαιρένοντας έτσι σημαντικά τον συντονισμό της επιχείρησης και αφήνοντας ουσιαστικά σε άγνοια τα ανώτερα κλιμάκια (που σχεδιάζαν, επί τόπου, την επιχείρηση) για το πόσες δυνάμεις ήταν διαθέσιμες και για το πού βρίσκονταν τα συνεργεία που μπορούσαν να επέμβουν.

Αρχικά, η Πυροσβεστική θεωρούσε πιθανό το ενδεχόμενο μερικής κατάρρευσης σε περιορισμένα σημεία των δύο κτιρίων, και δεν πίστευε -όπως και όλοι- ότι οι Πύργοι δεν θα μπορούσαν να πέσουν.

Επιπλέον, και ενώ η κατάσταση εξελισσόταν εξαιρετικά γρήγορα, ο προβληματικός συντονισμός άφησε αρκετές μονάδες που βρίσκονταν κάτω από τους πύργους χωρίς να ξέρουν τι να κάνουν -και μάλιστα, σημειώνει η έκθεση, ίσως και να μην ήταν καν απαραίτητη η παρουσία τους εκεί- ενώ αρκετοί πυροσβέστες δεν μπορούσαν ούτε να ξεχωρίσουν ποιος είναι ο πρώτος και ποιος ο δεύτερος Πύργος.

Το βαρύ φόρο αίματος τον πλήρωσε όμως η Πυροσβεστική, σύμφωνα με την έκθεση, κυρίως εξαιτίας των προβλημάτων επικοινωνίας: Η διαταγή για εγκατάλειψη, όταν πια έγινε σαφές ότι οι Πύργοι θα έπεφταν, έφτασε με μεγάλη καθυστέρηση στους πυροσβέστες που βρίσκονταν μέσα στα δύο κτίρια, αρκετοί από τους οποίους δεν κατάφεραν να βγουν ποτέ.

Το πρόβλημα επικοινωνιών εντάθηκε και όταν από την κατάρρευση ισοπεδώθηκε και το επιτόπιο επιχειρησιακό κέντρο. Φάνηκε μάλιστα πως τα αστυνομικά ελικόπτερα, που πετούσαν γύρω από την περιοχή, είχαν πληρέστερη εικόνα του τι συνέβαινε, αλλά οι πληροφορίες δεν έγινε δυνατό να αξιοποιηθούν εγκαίρως.

Οι συγκριτικά μικρότερες απώλειες στα μέλη της Αστυνομίας, που είχαν επίσης μπει στους πύργους, αποδίδεται ακριβώς στην καλύτερη ενδοσυνεννόηση. Η στάση της Πυροσβεστικής μετά την έκθεση της συμβουλευτικής εταιρείας φαίνεται ότι αναγνωρίζει τη σημασία αυτής της έλλειψης, έχοντας εισάγει έκτοτε τη χρήση σύγχρονων ασυρμάτων και εξετάζοντας την υποχρεωτική χρήση συστημάτων αναμετάδοσης σήματος σε ουρανοξύστες -άλλος ένας αδύναμος κρίκος στο WTC.

Βασίλης Ψυχογιός


Πηγές: Πυροσβεστική Υπηρεσία Νέας Υόρκης, Έκθεση της McKinsey (2004) για την αντιμετώπιση της επίθεσης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ