Η Γερμανία σήμερα

Η διαίρεση της Γερμανίας και η μεταπολεμική περίοδος είναι μία από τις πιο καταγεγραμμένες περιόδους στην Ιστορία. Μέσα από τα αποκαΐδια του ο Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και παρά τη βαριά κληρονομιά που συσσώρευσε τουλάχιστον για δύο γενεές Γερμανών ο ναζισμός, η Γερμανία μοιάζει σήμερα να έχει καταφέρει το ακατόρθωτο: όχι μόνο να αναγεννηθεί μέσα από τα ερείπια, αλλά μέσα σε ελάχιστες δεκαετίες να εξελιχθεί σε μία χώρα με τεράστια επιρροή παγκοσμίως και φυσικά, στην κινητήρια δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μία Ένωση, στην οποία μεταπολεμικά επένδυσαν όλες οι ηγεσίες της Γερμανίας θέλοντας να αφήσουν οριστικά στο παρελθόν το όνειδος που προκάλεσαν οι ναζιστικές θηριωδίες και να επιβεβαιώσουν την οικονομική τους κυριαρχία στην Γηραιά Ήπειρο.

Και πράγματι, στο πλαίσιο της ενωμένης Ευρώπης, οι Γερμανοί μπορεί να «θυσίασαν» το αγαπημένο τους μάρκο για το ευρώ, κέρδισαν όμως όχι μόνο τη «χαμένη τιμή τους», αλλά και την ένωση της δικής τους χώρας, των δύο δικών τους λαών, Δυτικών και Ανατολικών, τη διαίρεση των οποίων επέβαλαν για 40 ολόκληρα χρόνια οι πρώην αντίπαλοι και νυν σύμμαχοί τους.

Σήμερα, 20 χρόνια μετά την 3η Οκτωβρίου 1989 και την επανένωση-ορόσημο στη συλλογική μνήμη, η Γερμανία καταγράφεται στις έρευνες ως χώρα με εξαιρετικά θετική επιρροή παγκοσμίως. Το Βερολίνο είναι ένα ζωντανό μάθημα ιστορίας, όσο για την πρώην Ανατολική Γερμανία αποτελεί έως και σήμερα ένα αίνιγμα στα μάτια πολλών νέων της χώρας. Και μάλλον δεν υπάρχει η έννοια του τυπικού Γερμανού, καθώς η χώρα είναι βαθιά επηρεασμένη από την τοπική κουλτούρα και ιστορία των κρατιδίων της.

Στην «καρδιά» της δυτικής Ευρώπης, η Γερμανία είναι η ισχυρότερη βιομηχανία της ΕΕ και έχει το μεγαλύτερο πληθυσμό της ηπείρου. Η πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως τραντάχτηκε από την παγκόσμια οικονομική κρίση και στροβιλίστηκε στη χειρότερη ύφεση μετά την ίδρυσή της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας το 1949. Το έλλειμμα του γερμανικού προϋπολογισμού, αναμένεται να ξεπεράσει φέτος το 5% του ΑΕΠ και μέχρι το 2013 πρέπει να έχει υποχωρήσει κάτω από το όριο του 3%.

Η καγκελάριος Μέρκελ

Στο… «πλυντήριο», έτσι αποκαλούν οι Βερολινέζοι το κτίριο της καγκελαρίας εξαιτίας της ασυνήθιστης αρχιτεκτονικής του, κατοικεί στην 20ή επέτειο της επανένωσης η μεγαλωμένη στην Ανατολική Γερμανία, κόρη προτεστάντη ιερέα και κάτοχος διδακτορικού στη Φυσική Ανγκελα Μέρκελ.

Η πρώτη γυναίκα καγκελάριος, διάδοχος του Χέλμουτ Κολ στα ηνία της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) μετά το σκάνδαλο παράνομης κομματικής χρηματοδότησης που επέφερε την πτώση του. Η Ανγκελα Μέρκελ μπήκε στο… «πλυντήριο» το 2005 μετά τα χρόνια του Γκέρχαρντ Σρέντερ, κρατώντας τα ηνία ενός παράξενου και άβολου κοκκινόμαυρου συνασπισμού με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD). Χάραξε κεντρώα γραμμή στο εσωτερικό και κέρδισε διεθνές χειροκρότημα για το ταλέντο της στη μεσολάβηση.

Τέσσερα χρόνια αργότερα και ενώ η οικονομική κρίση συντάραξε την Ευρώπη, η Γερμανίδα καγκελάριος μαζί με το αδελφό κόμμα της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) κέρδισε το στοίχημα και εξοστράκισε τους Σοσιαλδημοκράτες, συγκατοικώντας πλέον με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες του Γκίντο Βέστερβελε.

Στη δίνη της κρίσης η οικονομία της ισχυρότερης βιομηχανικής δύναμης της ΕΕ συρρικνώθηκε κατά 5% το περασμένο έτος, καθώς χτυπήθηκαν οι εξαγωγές και οι επενδύσεις. Η χώρα άρχισε να βγαίνει από την ύφεση τον Αύγουστο του 2009, κυρίως χάρη στην ανάκαμψη της κατασκευαστικής δραστηριότητας και των εξαγωγών, πρωταρχικά εκτός Ευρωζώνης και της σχετικά σταθερής καταναλωτικής ζήτησης.

Οι αρχικοί έπαινοι για την ήρεμη διαχείριση της οικονομικής κρίσης από την Ανγκελα Μέρκελ -πέρυσι ανακηρύχθηκε για τέταρτη συνεχή χρονιά πρώτη στη λίστα του Forbes με τις 100 ισχυρότερες γυναίκες στον κόσμο- έδωσαν σταδιακά τη θέση τους στην κριτική για τη διαχείριση της ελληνικής κρίσης, η οποία της κόστισε εντός (με τη δυσαρέσκεια των Γερμανών για την οικονομική στήριξη που τελικώς ενέκρινε η Μπούντεσταγκ) και εκτός με μπαράζ επικρίσεων για ολιγωρία που επιδείνωσε το κλίμα έναντι της Αθήνας.

Τα σύννεφα πύκνωσαν για την Γερμανίδα καγκελάριο όταν έχασε κρίσιμη περιφερειακή εκλογή στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία και μαζί της και την πλειοψηφία στην Ανω Βουλή. Επόμενο χαστούκι για την αξιοπιστία τις Μέρκελ ήταν η εκλογή του εκλεκτού της για την προεδρία, Κρίστιαν Βουλφ, μόλις στον τρίτο γύρο με απλή πλειοψηφία.

Σήμερα οι δημοσκοπήσεις φέρουν την Ανγκελα Μέρκελ να υπολείπεται κατά πολύ της αντιπολίτευσης· στο πολιτικό τοπίο της Γερμανίας κάνουν την έκπληξη οι Πράσινοι, οι οποίοι για πρώτη φορά στις τρεις δεκαετίες της ιστορίας τους ισοφαρίζουν και ξεπερνούν στις δημοσκοπήσεις τους Σοσιαλδημοκράτες.

Η ίδια η καγκελάριος βλέπει τη δημοτικότητά της πεσμένη στα μάτια των Γερμανών και τα χρώματά της μάλλον δείχνουν να… ξεβάφουν στο «πλυντήριο».

Ελλάδα, Γερμανία, κρίση…

Η στάση της Ανγκελα Μέρκελ έναντι της Ελλάδας στο ζήτημα της οικονομικής βοήθειας οδήγησε σε ελεύθερη πτώση την εικόνα του Βερολίνου στα μάτια πολλών Ελλήνων -με την… αμέριστη βοήθεια του κολοσσού των γερμανικών μέσων ενημέρωσης Αξελ Σπρίνγκερ, ο οποίος με «όχημα» την ισχυρή ταμπλόιντ Bild φιλοξένησε μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων για τη χώρα και τους κατοίκους της.

Ήταν μία εκστρατεία σπίλωσης για να καταστεί κάποιος υπεύθυνος για την καταστροφή, όπως δηλώνει ο αρχισυντάκτης διεθνών της εφημερίδας TAZ (Die Tageszeitung), Γιοργκ Μπάλτισεν, αναγνωρίζοντας ότι οι άλλες γερμανικές εφημερίδες έπρεπε να συζητήσουν, να αντιδράσουν, αλλά σε αυτό το ντιμπέιτ δεν μπήκαν. Όλοι γνωρίζουν πώς δουλεύουν οι ταμπλόιντ είναι επίσης το σχόλιο που έρχεται από το Spiegel.

Σήμερα, το ζήτημα της Ελλάδας δεν βρίσκεται πια στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας στη Γερμανία. Η εικόνα της χώρας έχει βελτιωθεί και οι Γερμανοί έχουν κατανοήσει περισσότερο την κατάσταση. Ουδέποτε υπήρξε θέμα συνεργασίας σε πολιτικό επίπεδο, και το κύριο πρόβλημα ήταν οι αντιδράσεις από μερίδα του Τύπου, επισημαίνει η ελληνική πρεσβεία στο Βερολίνο.

Ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα έρευνας που διεξήγαγε το Μάιο η γερμανική εταιρεία δημοσκοπήσεων Forsa. Οι Γερμανοί ρωτήθηκαν εάν συμφωνούν με την οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα: ποσοστό 52% απάντησε ναι και 43% όχι. Όταν, πάντως, ρωτήθηκαν εάν εκτιμούν ότι η Γερμανία θα λάβει τα χρήματα πίσω, η διαφορά ήταν συντριπτική, καθώς οι ερωτηθέντες σε ποσοστό 86 απάντησαν «nein»…

Εν συντομία

• Πολίτες σε 20 διαφορετικές χώρες κλήθηκαν το 2008 να αξιολογήσουν την εικόνα της Γερμανίας υπό το πρίσμα της πολιτικής και του πολιτισμού της, εξαγωγών και επενδύσεων, των ανθρώπων, της προσέλκυσης των τουριστών και της στάσης της χώρας απέναντι στους μετανάστες. Και κρίθηκε ως η πρώτη χώρα σε εκτίμηση ανάμεσα σε 50 άλλες. Παγκόσμια έρευνα του 2010 έφερε επίσης τη Γερμανία στην πρώτη θέση ως τη χώρα με την πιο θετική επιρροή στον κόσμο.

• Η άρνηση του Ολοκαυτώματος διώκεται ποινικά στη Γερμανία και απαγορεύεται η δημόσια επίδειξη ναζιστικών συμβόλων.

• Γερμανία είναι μία ανοιχτή κοινωνία, επιτρέποντας από το 2001 τις πολιτικές ενώσεις ομοφυλόφιλων και δίνοντας τη δυνατότητα στα ομόφυλα ζευγάρια να υιοθετούν τα βιολογικά παιδιά των συντρόφων τους. Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βέστερβελε έχει προχωρήσει σε αστική ένωση με τον σύντροφό του, και ο δήμαρχος του Βερολίνου Κλάους Βόβεραϊτ δηλώνει ανοιχτά ομοφυλόφιλος.

• Η τηλεοπτική αγορά της Γερμανίας είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, η χώρα στεγάζει μερικούς από τους μεγαλύτερους κολοσσούς των μίντια, περιλαμβανομένης της Bertelsmann και του εκδοτικού ομίλου του Αξελ Σπρίνγκερ. Ο Τύπος της είναι διεθνώς καταξιωμένος (Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Welt, Handelsblatt, Focus, Der Spigel, Stern), αλλά η αγορά είναι ισχυρότερη σε τοπικό επίπεδο με περισσότερους από 300 τίτλους.

Ευαγγελία Μπίφη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ