Δυτική Γερμανία: Η γέννηση μέσα από τα ερείπια και το «οικονομικό θαύμα»

Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (1945) βρίσκει την άλλοτε κραταιά Γερμανία σε κατάσταση διάλυσης: εκατομμύρια στρατιώτες και πολίτες νεκροί, οι μεγαλύτερες πόλεις κατεστραμμένες, ορισμένες δε από αυτές (όπως το Βερολίνο και η Δρέσδη) ισοπεδωμένες.

Οι νικήτριες δυνάμεις του Πολέμου (ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Γαλλία και Βρετανία) χώρισαν την επικράτεια στον Δυτικό (ΗΠΑ, Βρετανία και Γαλλία) και τον Ανατολικό (ΕΣΣΔ) τομέα, ενώ το μεγαλύτερο τμήμα της Πρωσίας και τα εδάφη ανατολικά του ποταμού Oder-Neisse πέρασαν στον έλεγχο της Πολωνίας.

Το 1949 γεννήθηκαν δύο κράτη: Στις 23 Μαΐου στον Δυτικό τομέα δημιουργήθηκε η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας (Bundesrepublik Deutschland) με πρωτεύουσα την Βόννη και στις 7 Οκτωβρίου στον Ανατολικό τομέα ιδρύθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (Deutsche Demokratische Republik) με πρωτεύουσα το Ανατολικό Βερολίνο.

Το Δυτικό Βερολίνο εξακολουθούσε να ελέγχεται από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γαλλία και αποτέλεσε περιοχή υπό ειδικό καθεστώς. Το 1961, το Δυτικό Βερολίνο απομονώθηκε πλήρως με τη δημιουργία του Τείχους, το οποίο τελικά έπεσε το Νοέμβριο του 1989.

Η Δυτική Γερμανία (BDR) σταδιακά συνδέθηκε με τη Δύση και τους θεσμούς της. Έγινε μέλος του ΝΑΤΟ, ενώ αποτέλεσε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανθρακα και Χάλυβα (1952), την πρώτη οντότητα από την οποία στη συνέχεια προέκυψε η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ), η Ευρωπαϊκή Κοινότητα και τελικά η ΕΕ.

Κυρίαρχη προσωπικότητα υπήρξε ο καγκελάριος Κόνραντ Αντενάουερ (1949-1963), υπό την ηγεσία του οποίου πραγματοποιήθηκε το λεγόμενο «Οικονομικό Θαύμα» (Wirtschaftswunder).

Η Γερμανία με τη βοήθεια του Σχεδίου Μάρσαλ, τη σκληρή δουλειά των πολιτών της, αλλά και την εγκατάσταση χιλιάδων μεταναστών στο έδαφός της, κατάφερε να γίνει οικονομική υπερδύναμη, ενώ η προσωπικότητα και το κύρος του Αντενάουερ συνέβαλαν αποφασιστικά στην αποκατάσταση της τραυματισμένης εικόνας των Γερμανών στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Η σχέση της Δυτικής Γερμανίας με την Ανατολική ήταν αρχικά εχθρική. Η Ομοσπονδιακή Γερμανία θεωρούσε ότι αποτελεί τη μοναδική κρατική οντότητα για την εκπροσώπηση του γερμανικού λαού.

Μάλιστα, το Σύνταγμα άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικής «συμμετοχής» άλλων περιοχών στη Δυτική Γερμανία.

Ωστόσο, από τη δεκαετία του 1970, η λεγόμενη Ostopolitik του καγκελαρίου Βίλι Μπραντ (πρώην δημάρχου Δυτ.Βερολίνου) δημιούργησε τις προϋποθέσεις για βελτίωση των σχέσεων και εκατέρωθεν αναγνώριση.

Η Επανένωση της Γερμανίας έγινε επί καγκελαρίας Χέλμουτ Κολ, του μακροβιότερου στην ιστορία της χώρας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες κυβερνήσεις στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας προέρχονταν από το χώρο της Χριστιανοδημοκρατίας (CDU και CSU) σε αρκετές περιπτώσεις σε συμμαχία με τους Φιλελεύθερους.

Εξαίρεση αποτέλεσε ο «μεγάλος συνασπισμός» Χριστιανοδημοκρατών/Σοσιαλδημοκρατών (1966-1969), ο οποίος επαναλήφθηκε στην ενωμένη πλέον Γερμανία στην πρώτη κυβέρνηση της Ανγκελα Μέρκελ.

Απόστολος Ρουμπάνης

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ