ΒΟΛΙΒΙΑ: Ο Μοράλες αγωνίζεται να βγάλει τους ινδιάνους από τη φτώχεια

H Βολιβία έχει έκταση 1.098.581 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 8,8 εκατομμύρια κατοίκους. Η ειρωνία: είναι μια από τις φτωχότερες χώρες της Νοτίου Αμερικής, παρά το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά πλούσια σε φυσικούς πόρους.

Το 55% των κατοίκων είναι Ινδιάνοι Κέτσουα και Αϊμάρα, ενώ οι λευκοί αποτελούν το 15% του πληθυσμού.

Η Βολιβία απελευθερώθηκε από την ισπανική κυριαρχία το 1824 από τον Σιμόν Μπολίβαρ, ο οποίος της έδωσε και το όνομά του. Από τότε η χώρα έχασε τεράστια και ιδιαίτερα πλούσια σε φυσικούς πόρους τμήματα της επικράτειάς της προς όφελος του Περού, της Χιλής, της Βραζιλίας και της Παραγουάης.

Σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα σημειώθηκαν τουλάχιστον 200 πραξικοπήματα και αντιπραξικοπήματα. Σημαντική στιγμή στην ιστορία της Βολιβίας υπήρξε η ίδρυση του MNR, του Εθνικού Επαναστατικού Κινήματος. Το 1952, ο ηγέτης του Βίκτορ Πας Εστενσόρο έγινε πρόεδρος, εφαρμόζοντας πρόγραμμα οικονομικών και κοινωνικών μεταρρυθμίσεων, αναδιανομής της γης, εθνικοποίησης των φυσικών πόρων και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης των Ινδιάνων Κέτσουα και Αϊμάρα, οι οποίοι ουσιαστικά ζούσαν στο περιθώριο.

Ο Εστενσόρο ανατράπηκε από τους στρατιωτικούς το 1964 για να ακολουθήσει μια περίοδος αναταραχής και εναλλαγής στρατιωτικών και πολιτικών κυβερνήσεων, τις περισσότερες φορές υπό το MNR.

Τη δεκαετία 1993-2003 η Βολιβία βρέθηκε στο δρόμο των ιδιωτικοποιήσεων και της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, αρχικά με τον Γκονσάλο Σάντσες ντε Λοσάδα και στη συνέχεια με τον στρατηγό Ούγκο Μπάνσερ –πρόεδρο και παλαιότερα δικτάτορα της Βολιβίας.

Όλα άλλαξαν το 2005, όταν συνέβη αυτό που ελάχιστοι στη χώρα φαντάζονταν μέχρι πριν από λίγα χρόνια. Ένας ινδιάνος, ο Έβο Μοράλες, κατάφερε να εκλεγεί πρόεδρος. Είχε χάσει στις προεδρικές εκλογές του 2002, ενώ έως τότε κανείς δεν τον έπαιρνε στα σοβαρά. Ούτε τον ίδιο, ούτε το Κίνημα προς τον Σοσιαλισμό (MAS) που είχε ιδρύσει. Μάλιστα, το 2002 είχε χάσει τη βουλευτική του έδρα με το αιτιολογικό ότι υπήρξε ηθικός αυτουργός στο θάνατο τεσσάρων ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας.

Ωστόσο, αυτό που δεν κατάφερε το 2002, έγινε πραγματικότητα το 2005. Ο Χουάν Έβο Μοράλες Αϊμα εξελέγη πρόεδρος με ποσοστό 54%. «Είμαστε εδώ για να αλλάξουμε την ιστορία μας» είπε στη διάρκεια της ορκωμοσίας του και πράγματι δεν άργησε να «στρωθεί» στη δουλειά, υλοποιώντας τις προεκλογικές του δεσμεύσεις: αφού μείωσε κατά 50% τον προεδρικό μισθό, προχώρησε σε εθνικοποιήσεις των φυσικών πόρων της Βολιβίας καλώντας Ισπανούς, Γάλλους, Βρετανούς, Ολλανδούς και Βραζιλιάνους να διαπραγματευθούν εκ νέου τα συμβόλαιά τους.

Σημειώνεται ότι η Βολιβία διαθέτει τα μεγαλύτερα –μετά τη Βενεζουέλα- αποθέματα φυσικού αερίου στη Νότιο Αμερική.

Ο Μοράλες έχει ταχθεί υπέρ της νομιμοποίησης της καλλιέργειας της κόκας, διαχωρίζοντας την καλλιέργεια από τη διακίνηση κοκαΐνης. Επιπλέον, εντός του 2006 προχώρησε και σε αγροτική μεταρρύθμιση.

Συνέχισε ακάθεκτος με την εθνικοποίηση των ορυχείων της χώρας του, ενώ ανακοίνωσε τη δημιουργία νέου Συντάγματος.

Ωστόσο, με τα σχέδιά του δεν συμφωνούν όλοι ούτε εντός της Βολιβίας. Στην πλούσια επαρχία της Σάντα Κρους δεν είδαν ποτέ με καλό μάτι τον σοσιαλισμό που οραματίζεται.

Ο λόγος απλός: με 2,5 εκατομμύρια κατοίκους, παράγει το 33% του ΑΕΠ, οι εξαγωγές της καλύπτουν το 53% όλης της χώρας και οι δείκτες ανεργίας και φτώχειας είναι κάτω από τον μέσο εθνικό όρο.

Στη Σάντα Κρους βρίσκεται το 40% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων της Βολιβίας και το 20% του φυσικού αερίου που παράγεται.

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια ενός δημοσιογράφου: «Αν ήμασταν Κινέζοι, θα είχαμε ήδη εφαρμόσει το μοντέλο, μία χώρα δύο οικονομικά συστήματα. Δυστυχώς όμως είμαστε Βολιβιανοί.»

Ο Μοράλες πάντως βλέπει συχνά και τους ίδιους τους Ινδιάνους να αντιδρούν με την πολιτική του. Και με πολύ δυναμικό τρόπο, όπως συνέβη τον Οκτώβριο του 2011, όταν ουσιαστικά οι κινητοποιήσεις των Ινδιάνων ακύρωσαν την κατασκευή αυτοκινητοδρόμου.

Μάλιστα, οι συγκρούσεις με την Αστυνομία ήταν τόσο άγριες, που ο Μοράλες αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ