ΒΡΑΖΙΛΙΑ: η παγκόσμια δύναμη έχει γυναίκα στο τιμόνι

Η μεγάλη χώρα της Νοτίου Αμερικής, η Βραζιλία έχει έκταση 8.514.877 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό 190 εκατομμύρια.

Η Βραζιλία κέρδισε την ανεξαρτησία της από την Πορτογαλία το 1822 και έγινε Δημοκρατία το 1889. Την ιστορία της στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα σφράγισε ο Ζετούλιο Βάργκας (1882-1954), πρόεδρος, στρατιωτικός, δικτάτορας. Έθεσε σε εφαρμογή αυτό που στη χώρα ονομάστηκε «Εstado Novo» (Νέο Κράτος) και είχε ως πηγή έμπνευσης τα δικτατορικά καθεστώτα της Πορτογαλίας και της Ισπανίας. Το 1950 εξελέγη πρόεδρος, για να αυτοκτονήσει τελικά λίγα χρόνια αργότερα, όταν οι στρατιωτικοί του έθεσαν το δίλημμα: παραίτηση ή ανατροπή. Ο Βάργκας ίδρυσε τον πετρελαϊκό κολοσσό Petrobras.

Ακολούθησαν αρκετές στρατιωτικές κυβερνήσεις και η χώρα απέκτησε ξανά «πολίτη» πρόεδρο το 1985.

Έτος – σταθμός στην ιστορία της Βραζιλίας υπήρξε το 2002, όταν ο συνδικαλιστής Λουις Ινάσιο ντα Σίλβα (γνωστός ως Λούλα) εξελέγη στην προεδρία με ποσοστό 61%. Ήταν ο πρώτος αριστερός πρόεδρος μετά από 40 χρόνια. Ο Λούλα υποσχέθηκε «ένα πιάτο φαί για κάθε Βραζιλιάνο», καλύτερες μέρες στην οικονομία και αγροτική μεταρρύθμιση για τις εκατοντάδες χιλιάδες άκληρους του Κινήματος MST.

Η πολιτική του είχε αποτελέσματα σε ορισμένους τομείς, όπως η μείωση του πληθωρισμού (διαχρονική μάστιγα για τη Βραζιλία), η αύξηση των κατώτερων μισθών και η μείωση του εξωτερικού χρέους. Σε άλλους τομείς, όπως η αγροτική μεταρρύθμιση και η καταπολέμηση της εγκληματικότητας, τα αποτελέσματα δεν ήταν εξίσου θεματικά. Αυτό άλλωστε εξακολουθούν να δηλώνουν οι χιλιάδες άκληροι αγρότες που ακόμα περιμένουν την υλοποίηση των υποσχέσεων του.

Στα τέλη Οκτωβρίου ο Λούλα κατάφερε να επανεκλεγεί πρόεδρος, έστω και στον δεύτερο γύρο, με το συντριπτικό 60,8%.

Για τη δεύτερη θητεία του υποσχέθηκε περισσότερη συναίνεση με όλα τα κόμματα και λιγότερη… συνεννόηση με το δικό του Κόμμα των Εργαζομένων (PT), το οποίο του δημιούργησε αρκετά προβλήματα τους μήνες πριν τις εκλογές.

Το ΡΤ, το οποίο ιδρύθηκε το 1980, εξελίχθηκε σε «πονοκέφαλο» για τον πρόεδρο, αφού τους τελευταίους 18 μήνες η χώρα συγκλονιζόταν από σκάνδαλα διαφθοράς με πρωταγωνιστές ανώτατα κομματικά στελέχη.

Τελικά, ο Λούλα ολοκλήρωσε και τη δεύτερη θητεία του, το 2010, καταφέροντας να περάσει στο ΡΤ τη δική του επιλογή για τη διαδοχή.

Επέλεξε την Ντίλμα Ρουσέφ για υποψήφια πρόεδρο, ίσως την πιο χαρακτηριστική περίπτωση τεχνοκράτη στην κυβέρνησή του.

Κόρη μετανάστη από τη Βουλγαρία, η Ρουσέφ δεν υπήρξε ποτέ ιδιαίτερα χαρισματική, γεγονός που από πολλούς θεωρήθηκε πρόβλημα.

Ο απερχόμενος, όμως, πρόεδρος γνώριζε καλά ότι η Βραζιλία της νέας εποχής, η χώρα που πλέον πρωταγωνιστεί στην παγκόσμια οικονομική πραγματικότητα, χρειάζεται αυτό το είδος των πολιτικών.

Και πράγματι δικαιώθηκε: Η Ντίλμα Ρουσέφ εξελέγη -τα τέλη του 2010- και έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της Βραζιλίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη διάρκεια της δικτατορίας -στη δεκαετία του 1970- η Ρουσέφ φυλακίστηκε και βασανίστηκε.

H πρώτη προεδρική χρονιά της Ντίλμα Ρουσέφ κύλησε όπως περίπου την απεικόνισε ο βρετανικός Economist σε μια γελοιογραφία: η πρόεδρος με μια σκούπα στο χέρι προσπαθεί να βάλει τάξη σε μια σειρά από σκάνδαλα: ήδη υπέβαλαν παραίτηση ο Προσωπάρχης της (θέση που και η ίδια κατείχε στο παρελθόν), οι υπουργοί Μεταφορών, Γεωργίας, Τουρισμού και Αθλητισμού.

Σχετικά με το τελευταίο: η ίδια ανέλαβε επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου του 2014, που θα γίνει στη χώρα.

Οι κινήσεις της αυτές είναι γνωστές στη Βραζιλία με μια πορτογαλική λέξη πολύ οικεία στα ελληνικά: faxina (φασίνα).

Αντανακλούν δε ένα μάλλον περίπλοκο πολιτικό σύστημα που λειτουργεί στη χώρα από το 1985, οπότε αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία: Πολλά κόμματα και διαφορετικές -ανά θέμα- συμμαχίες για τη προώθηση πολιτικών.

Με ό,τι η λέξη «συμμαχία» μπορεί να φέρνει στο μυαλό του καθενός. Στη σημερινή Βουλή, για παράδειγμα υπάρχουν 23 διαφορετικά κόμματα για να μοιραστούν τις 361 έδρες. Μόνο στην κυβέρνηση της Ντίλμα συμμετέχουν 11 κόμματα…

* Για την ιστορία, ο Λούλα διεγνώσθη με καρκίνο του λάρυγγα. Ακολουθεί ήδη χημειοθεραπεία και δηλώνει αισιόδοξος.

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ