ΟΥΡΟΥΓΟΥΑΗ: Η «ανατολική» Δημοκρατία των θαυμάτων

Η Ανατολική Δημοκρατία της Ουρουγουάης, όπως είναι ο επίσημος τίτλος της, έχει έκταση 176.200 τετραγωνικά χιλιόμετρα και πληθυσμό μόλις 3.431.932 κατοίκους. Το 88% των κατοίκων της είναι λευκοί (πρόκειται κυρίως για μετανάστες από την Ιταλία και την Ισπανία)

Η πρωτεύουσα Μοντεβιδέο ιδρύθηκε από τους Ισπανούς το 1726, ενώ μισό αιώνα αργότερα η χώρα έγινε κομμάτι του Αντι-Βασιλείου της Λα Πλάτα με πρωτεύουσα το Μπουένος Αϊρες. Το 1808, οι Ουρουγουανοί –Ανατολικοί βάσει της τοποθεσίας της χώρας τους σε σχέση με το ποτάμι που χωρίζει τη χώρα από την υπόλοιπη σημερινή Αργεντινή – εξεγέρθηκαν και το 1828 ίδρυσαν την Ανατολική Δημοκρατία της Ουρουγουάης.

Για πολλές δεκαετίες στην πολιτική ζωή της κυριάρχησαν δύο αντίπαλα κόμματα: Οι Συντηρητικοί (Blancos) και οι Κόκκινοι (Colorados) που αργότερα έγιναν το Φιλελεύθερο Κόμμα. Από τις τάξεις των Colorados αναδείχθηκε η σπουδαιότερη ίσως πολιτική φυσιογνωμία της χώρας, ο Χοσέ Μπάτγιε ι Ορδόνιες, πρόεδρος μεταξύ 1903-1915, ο οποίος ίδρυσε ένα κράτος – πρόνοιας ευρωπαϊκού τύπου και κατήργησε την θανατική ποινή.

Τη δεκαετία του 1960 έκανε την εμφάνισή της η μαρξιστική οργάνωση ανταρτών Tupamaros. Η «θεαματικότερη» ενέργειά της ήταν η απαγωγή του πρέσβη της Βρετανίας στη χώρα Τζέφεϊ Τζάκσον (1971). Ο διπλωμάτης κρατήθηκε όμηρος επί οκτώ μήνες έως ότου τελικά αφεθεί ελεύθερος.

Η δράση των ανταρτών έφερε την επέμβαση του στρατού: Από το 1973 έως το 1985 η Ουρουγουάη γνώρισε ένα ιδιαίτερα σκληρό στρατιωτικό καθεστώς, έως ότου τελικά οι ίδιοι οι στρατιωτικοί αναγκαστούν να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς με αντάλλαγμα την πολυπόθητη αμνηστεία για τις παραβιάσεις των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και τις «εξαφανίσεις» εκατοντάδων πολιτικών κρατουμένων.

Η χώρα πέρασε και αυτή τη δοκιμασία της οικονομικής κρίσης το 2002, σε ένα βαθμό ως αποτέλεσμα «μόλυνσης» από την χρεοκοπία της γειτονικής Αργεντινής Οι τράπεζες έμειναν χωρίς ρευστό και το ΔΝΤ (επί προεδρίας Χορστ Κέλερ) αρνείτο να χορηγήσει περαιτέρω βοήθεια στη χώρα. Εμφανίστηκαν και στην Ουρουγουάη φαινόμενα λεηλασίας καταστημάτων, ενώ το πιο τραγικό στοιχείο της κρίσης ήταν η αλματώδης άνοδος του ποσοστού των αυτοκτονιών. Τελικά, η λύση που εφαρμόστηκε στην περίπτωση της Ουρουγουάης ήταν αυτή του ήπιου κουρέματος του χρέους μέσω του «ομολόγου Μπρέντι».

Τον Οκτώβριο του 2004, ο Ταμπαρέ Βάσκες κατάφερε να σπάσει το μονοπώλιο των Blancos και των Colorados στην εκλογή προέδρου. Ως επικεφαλής του κεντροαριστερού Frente Amplio, κέρδισε τις εκλογές από τον πρώτο κιόλας γύρο με 51,7%.

O Ταμπαρέ Ραμόν Βάσκες Ρόσας –ογκολόγος στο επάγγελμα- διατέλεσε και δήμαρχος της πρωτεύουσας, ενώ ήταν υποψήφιος για την προεδρία, τόσο το 1994 όσο και το 1999.

Τον Βάσκες διαδέχθηκε στην προεδρία της χώρας το 2010 ο Πέπε Μουχίκα, ένας παλιός αντάρτης με 15 χρόνια φυλάκισης στη διάρκεια της τελευταίας δικτατορίας.

Εξαιρετικά ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διακυμάνσεις στις σχέσεις της Ουρουγουάη με την γειτονική Αργεντινή, αφού κατά τακτά χρονικά διαστήματα, παρουσιάζονται κρίσεις.

Το 2002 ο τότε πρόεδρος είχε χαρακτηρίσει τους Αργεντινούς απατεώνες. Ήταν η περίοδος που οι δύο χώρες δοκιμάζονταν από την οικονομική κρίση. Τελικά ζήτησε συγγνώμη με δάκρυα στα μάτια από τοντότε πρόεδρο Εδουάρδο Ντουάλδε.

Οι σχέσεις των δύο χωρών δοκιμάστηκαν πριν από μερικά χρόνια με αφορμή την κατασκευή μιας χαρτοβιομηχανίας στα σύνορα της Ουρουγουάης με την Αργεντινή.

Οι δεύτεροι, φοβούμενοι ότι ένα εργοστάσιο θα κατέστρεφε οικονομικά την περιοχή, απέκλεισαν για πολλά χρόνια τη μεθόριο με την Ουρουγουάη, προκαλώντας σοβαρότατο πλήγμα στην οικονομία της μικρής χώρας.

Η Αργεντινή αποφάσισε να απευθυνθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο το 2009 δικαίωσε την Ουρουγουάη. Με βαριά καρδιά, οι Αργεντινοί άνοιξαν και πάλι τη μεθόριο, ενώ οι δύο πρόεδροι Κριστίνα Φερνάντες και Πέπε Μουχίκα συναντήθηκαν, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να αφήσουν όλη αυτή τη δοκιμασία πίσω.

Στην πορεία βέβαια έγιναν και άλλες αποκαλύψεις. Ο τέως πρόεδρος Ταμπαρέ Βάσκες εξομολογήθηκε τον Οκτώβριο του 2011 ότι σκεφτόταν ακόμα και την επίθεση προκειμένου να μπει τέλος στο θέμα της χαρτοβιομηχανίας και του αποκλεισμού των συνόρων από την Αργεντινή.

Το συζητούσε μάλιστα, όπως ο ίδιος είπε, με την τότε αμερικανή ΥΠΕΞ Κοντολίζα Ράις.

Αλλά και ο νυν πρόεδρος Μουχίκα με το απλοϊκό του στυλ είπε το Νοέμβριο ότι πολλές φορές «αναγκαζόμαστε να καταπίνουμε βατράχους» για να αντέξουμε τους γείτονές μας…

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ