«Στην Παλαιστίνη ένιωσα κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη» θυμάται η Γιώτα Κουλοχέρη

Πριν από περίπου έναν χρόνο, η Γιώτα Κουλοχέρη αποφάσισε να πραγματοποιήσει ένα ολιγοήμερο ταξίδι στην Παλαιστίνη. Εκεί κατέγραψε με το φακό της εικόνες, πρόσωπα και σκηνές, τις οποίες μοιράζεται μαζί μας. Λέει ότι τη μεγαλύτερη δυσκολία τη συνάντησε στις μετακινήσεις της, όπου αναγκάστηκε να ακολουθεί συγκεκριμένους «κώδικες συμπεριφοράς». Περιγράφει μια περιοχή γεμάτη ζωή, με ανθρώπους «φιλόξενους και φιλικούς».

Ήθελα εδώ και αρκετά χρόνια να κάνω ένα ταξίδι σε ένα κράτος με διαφορετική κουλτούρα και πολιτισμό, σε ένα κράτος όχι τόσο γνωστό για τον τουρισμό του. Και έτσι όταν μου δόθηκε η ευκαιρία, τον περασμένο Απρίλιο, αποφάσισα να ταξιδέψω στην Παλαιστίνη.

Αντιμετώπισα δυσκολίες μέχρι να περάσω στη Δυτική Όχθη. Ένας διαρκής έλεγχος, ένας υπερβολικός φόβος και μια επιθετικότητα σε οτιδήποτε ξένο από την πλευρά των Ισραηλινών, σε αντίθεση με την απέναντι πλευρά του τείχους. Πάρα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Παλαιστίνη, εκεί ένιωσα κάτι περισσότερο από ευπρόσδεκτη. Ένιωσα πιο ασφαλής και πιο ήρεμη.

Αυτά που ήξερα για την Παλαιστίνη πριν κάνω το ταξίδι δεν διέφεραν από αυτά που γνωρίζουμε και ακούμε καθημερινά όλοι μας από τα ΜΜΕ. Φτάνοντας εκεί ήρθα αντιμέτωπη με μια εντελώς αντιφατική εικόνα. Από την μια τα ατελείωτα τείχη και οι συνεχείς αναταραχές και από την άλλη ένα πανέμορφο, αυθεντικό (τμηματικά, για ευνόητους λόγους) τοπίο, με πολλά και σημαντικά μέρη να επισκεφτείς και ένας πολύ φιλόξενος και χαμογελαστός λαός. Όμως, δεν είχα ποτέ στο μυαλό μου ότι σε μερικές πόλεις, όπως στη Ραμάλα που έμενα ή στη Βηθλεέμ, θα συναντούσα μοντέρνα ξενοδοχεία και εστιατόρια, εμπορικά κέντρα ή ότι τα βράδια θα μπορούσα να κάνω βόλτες σε μικρά μπαράκια ακόμα και κλαμπ! Άρα η εικόνα της σύγχρονης Παλαιστίνης όπου οι άνθρωποι ζουν την ζωή τους, διασκεδάζουν, σπουδάζουν, ταξιδεύουν ήταν άγνωστη σε εμένα μέχρι σήμερα.

Νομίζω πως οι δεσμοί και η συμπάθεια μεταξύ Ελλήνων και Παλαιστινίων είναι γνωστή και είναι κάτι που μπορώ κι εγώ να επιβεβαιώσω. Ενώ προερχόμαστε από δυο εντελώς διαφορετικές κουλτούρες, υπάρχουν αρκετά κοινά μεταξύ μας. Είναι πολύ ζωντανοί άνθρωποι, φιλόξενοι και φιλικοί. Αυτό όμως που μου έκανε περισσότερο εντύπωση είναι ότι παραμένουν ένας πραγματικά αισιόδοξος λαός παρά τα όσα αντιμετωπίζουν καθημερινά. Στην Παλαιστίνη έκανα νέους φίλους και με αρκετούς από αυτούς διατηρούμε ακόμα επικοινωνία.

Σε γενικές γραμμές δεν φοβόμουν κατά την παραμονή μου εκεί. Στις περισσότερες περιοχές μπορείς να κυκλοφορείς αρκετά άνετα. Υπήρχαν όμως πόλεις όπως η Χεβρώνα, η Νάμπλους και η Τζενίν που ακόμα το κλίμα είναι κάπως πιο τεταμένο και δημιουργούνται φασαρίες με τον ισραηλινό στρατό ή την αστυνομία. Σε τέτοιες περιπτώσεις πρέπει να είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός και ενημερωμένος, καθώς το πιο επικίνδυνο σημείο είναι να βρίσκεσαι ανάμεσα στα δυο «στρατόπεδα»… «Κώδικες συμπεριφοράς» έπρεπε να ακολουθώ κυρίως σε ότι είχε να κάνει με την μετακίνηση από πόλη σε πόλη, καθώς υπήρχαν παντού σημεία ελέγχου και στρατός. Εκεί ήταν πιο δύσκολα τα πράγματα. Μέσα στις περισσότερες παλαιστινιακές πόλεις το μόνο που έπρεπε να προσέχεις είναι να μην προκαλείς με την συμπεριφορά ή την εμφάνιση σου, το όποιο ισχύει εξάλλου για όλα τα κράτη της Μέσης Ανατολής.

Στις μεγαλύτερες πόλεις οι δρόμοι είναι γεμάτοι από κόσμο και μουσική. Μαγαζάκια, μεγάλες υπαίθριες αγορές με φρούτα και σε κάθε γωνία πάγκοι με τσάι και αραβικό καφέ, αμέτρητα μαγαζιά με μπαχαρικά και παραδοσιακά γλυκά, γραφικά καφενεία με ναργιλέδες και εστιατόρια. Στις μικρότερες πόλεις το βασικό στοιχειό ήταν δρόμοι γεμάτοι από παιδιά και έξω από κάθε σπίτι τραπεζάκια, όπου οι μεγάλοι έπιναν τον καφέ τους.

Δεν θα ξεχάσω τη Χεβρώνα, μια «κατεχόμενη» πόλη μέσα στη Δυτική Όχθη, ιδιαίτερης πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής σημασίας, που σήμερα είναι ίσως και η πιο πολυτάραχη περιοχή της Παλαιστίνης. Διχοτομημένη με συρματοπλέγματα κατά οριζόντιο άξονα, με τους μεν Παλαιστίνιους να κατοικούν στο ισόγειο και τους δε Ισραηλινούς έποικους στα υψηλότερα επίπεδα των κτιρίων της Παλιάς Πόλης αλλά και γύρω από αυτήν. Την ήμερα μάλιστα της επίσκεψης μου, γινόταν ξενάγηση σε ένα Ισραηλινό γκρουπ στο Τζαμί του Ιμπραήμ, το όποιο συνόδευε μεγάλη ομάδα στρατού και σχεδόν απαγόρευε την κυκλοφορία οπουδήποτε άλλου στην πόλη! Στα σοκάκια της Παλιάς Πόλης μπορούσες να δεις τα πάντα, από μικρά γραφικά μαγαζάκια και παιδιά να παίζουν μέχρι στρατιώτες με οπλισμένα Καλάσνικοφ να σημαδεύουν ακόμα και τους απλούς περαστικούς. Επομένως και η δική μας παρουσία εκεί ως τουρίστες θεωρείτο επικίνδυνη.

Εκτός από την ανασφάλεια για το τι μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή, η μεγαλύτερη δυσκολία για τους Παλαιστίνιους αφορά τις μετακινήσεις τους. Πρέπει να περνούν από ελέγχους στα σημεία ελέγχου, οι οποίοι μπορεί να διαρκέσουν ώρες ακόμη και ήμερες, ή να κάνουν τεράστιους κύκλους για να τα αποφύγουν. Ακόμα χειρότερα, συχνά δεν τους επιτρέπεται καθόλου η είσοδος σε μέρη που είναι παλαιστινιακά. Αυτό συνέβη και σε μένα στην Νεκρά Θάλασσα, επειδή στην παρέα μου υπήρχε ένας Παλαιστίνιος. Επίσης καθημερινά δημιουργούνται νέοι οικισμοί Ισραηλινών εποίκων, ανάμεσα στις πόλεις άρα και νέα τείχη, τα οποία μπορεί ενδεχομένως να αποκλείσουν την διέλευση τους ακόμα και όταν πηγαίνουν στη δουλειά τους.

Έφυγα με τις καλύτερες αναμνήσεις. Ήταν σίγουρα το πιο ενδιαφέρον ταξίδι που έχω κάνει. Είδα πολύ διαφορετικά πράγματα, τόσο από άποψη πολιτισμού και τοπίων, όσο και από άποψη ανθρώπων και τρόπου ζωής. Βέβαια, μέσα σε αυτές συγκαταλέγονται και αρκετά σκληρές εικόνες, αλλά καλό είναι τελικά να βλέπουμε και αυτές κάποια στιγμή… Στεναχωρήθηκα πολύ φεύγοντας και είναι σίγουρα ένα μέρος στο οποίο θα ήθελα πολύ να ξαναπάω.

Πρέπει να κάνει κανείς το ταξίδι στην Παλαιστίνη. Αρκεί να έχει κάνει την κατάλληλη προετοιμασία και να είναι σωστά ενημερωμένος για το που και πότε να πάει. Είναι ένα μέρος που είναι κυρίως γνωστό για την «ιδιαίτερη» πολίτικη κατάσταση και όχι για το πόσα πολλά πράγματα μπορείς να δεις και να κάνεις εκεί. Από βόλτες μέσα στις πόλεις και επίσκεψη στα ποικίλα αρχαιολογικά, πολιτιστικά και θρησκευτικά μνημεία μέχρι αναρρίχηση και πεζοπορία στην έρημο και μπάνιο στην Νεκρά Θάλασσα στο τέλος της ημέρας. Και πιστεύω ότι όσο πιο πολλοί αποφασίσουμε να κάνουμε ένα ταξίδι στην Δυτική Όχθη, τόσο πιο εύκολο θα γίνεται σταδιακά και για άλλους να την επισκεφτούν.

* Η Γιώτα Κουλοχέρη γεννήθηκε το 1984. Σπούδασε Ανακαίνιση και Αποκατάσταση Κτιρίων στην Πάτρα και Interior Design στο Central Saint martins του Λονδίνου. Με τη φωτογραφία ασχολείται τα τελευταία 5 χρόνια. Έλαβε μέρος στην έκθεση «Transformations». Ζει (προς το παρόν) στην Αθήνα και φροντίζει να ταξιδεύει όσο πιο συχνά μπορεί.

Αγγελική Στελλάκη

Newsroom ΑΛΤΕΡ ΕΓΚΟ